Την εφετινή θερινή περίοδο, ειδικοί επιστήμονες αλλά και έμπειροι και μη παρατηρητές πουλιών σε κάθε γωνιά της Ελλάδας καταμέτρησαν Λελέκια. Από τις αρχές Ιουνίου έως και τα μέσα Ιουλίου, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία συντόνισε την Εθνική Απογραφή Λευκών Πελαργών της Ελλάδας σε συνεργασία με τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής.
Σημαντική ήταν επίσης η συμβολή από τα απανταχού μέλη του δικτύου εθελοντών της Ορνιθολογικής, αλλά και πολλών πολιτών που έστειλαν τις καταγραφές τους.
Η απογραφή των αγαπημένων Λελεκιών (όπως αποκαλείται αλλιώς ο Λευκός Πελαργός) της ελληνικής υπαίθρου υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της Διεθνούς Απογραφής Λευκών Πελαργών, μίας κορυφαίας δράσης που διοργανώνεται κάθε δέκα χρόνια από τη BirdLife International και τους εταίρους της. Η εφετινή, 8η Διεθνής Απογραφή, πραγματοποιήθηκε ταυτόχρονα σε 53 χώρες της Ευρώπης, της Αφρικής και της Ασίας υπό τον συντονισμό της NABU, εταίρου της BirdLife στη Γερμανία.
Στην υλοποίηση της εθνικής απογραφής, συνέβαλαν ερευνητές της Ορνιθολογικής, προσωπικό από 13 Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών του ΟΦΥΠΕΚΑ στην ηπειρωτική και νησιωτική χώρα, καθώς και πλήθος ενθουσιωδών παρατηρητών από το δίκτυο εθελοντών της Ορνιθολογικής.
Στην απογραφή έλαβαν, επίσης, μέρος πολίτες από δεκάδες μέρη της Ελλάδας που μέτρησαν τα ζευγάρια και τους νεοσσούς των φτερωτών γειτόνων τους και μας έστειλαν πληροφορίες για τυχόν απειλές που αντιμετωπίζουν. Με αυτόν τον τρόπο, καλύφθηκε το σύνολο των περιοχών όπου φωλιάζουν Λευκοί Πελαργοί στη χώρα μας, που περιλαμβάνει τόσο περιοχές με μεγάλη πυκνότητα όσο και νέες περιοχές για το είδος.
Τα πρώτα αποτελέσματα της απογραφής είναι ενθαρρυντικά, με περισσότερα από 2.800 ζευγάρια Λευκών Πελαργών να αναπαράγονται στην ελληνική ύπαιθρο, εμφανίζοντας αύξηση της τάξεως του 30% – 40% κατά την τελευταία δεκαετία και αποικίζοντας νέες περιοχές, ενώ καταμετρήθηκαν περίπου 8.000 νεοσσοί.
Η πλειοψηφία των ζευγαριών εντοπίζεται σε περιοχές όπου συγκεντρώνεται ο μεγαλύτερος πληθυσμός του είδους, όπως ο κάμπος της Θεσσαλίας, η Ήπειρος, η Κεντρική και Ανατολική Μακεδονία και η Θράκη. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η –καθιερωμένη, πλέον– εξάπλωση του είδους στον Νότο, σε περιοχές όπως η Κρήτη, η Πελοπόννησος και η Εύβοια.
Ο Λευκός Πελαργός είναι ένα εμβληματικό είδος, άρρηκτα συνδεδεμένο με την ανθρώπινη παρουσία, που επηρεάζεται από τον τρόπο ζωής μας, όσο και η δική μας παράδοση και κουλτούρα από το ίδιο. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τα αποτελέσματα της απογραφής, καθώς το σύνολο σχεδόν του πληθυσμού του Λευκού Πελαργού της Ελλάδας αναπαράγεται σε οικισμούς, σε φυσικές και τεχνητές φωλιές σε στύλους μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (91%), εκκλησίες (7%) και άλλες κατάλληλες θέσεις, κοντά στον άνθρωπο.
Παρά τη διαχρονικά στενή μας σχέση, κατά το πρόσφατο παρελθόν ο πληθυσμός των Λευκών Πελαργών είχε υποστεί σημαντική μείωση φτάνοντας στο ιστορικό ελάχιστο των 1.500 ζευγαριών στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Ύστερα από σχεδόν τρεις δεκαετίες ανάκαμψης, οι πληθυσμοί του είδους σημειώνουν αύξηση.
Το είδος αξιολογήθηκε ως Σχεδόν Απειλούμενο (ΝΤ), δηλαδή εκτός των κατηγοριών των απειλούμενων ειδών, στον Κόκκινο Κατάλογο των Απειλούμενων Ειδών της Ελλάδας που πρόσφατα δημοσιοποίησε ο ΟΦΥΠΕΚΑ. Ωστόσο, σε αρκετές χώρες της Ευρώπης οι πληθυσμοί του είδους εμφανίζονται στάσιμοι ή και ελαφρώς μειούμενοι, καθιστώντας απαραίτητη την περαιτέρω συλλογή δεδομένων.
Η περιοδική καταγραφή των πληθυσμών του Λευκού Πελαργού μας επιτρέπει να παρακολουθούμε συστηματικά την κατάσταση του είδους σε παγκόσμιο και τοπικό επίπεδο, ώστε να μπορούμε έγκαιρα να υλοποιήσουμε δράσεις για την προστασία του. Επιπλέον, δράσεις που υλοποιεί συστηματικά ο ΟΦΥΠΕΚΑ, με την υποστήριξη της Ορνιθολογικής, όπως η σήμανση Λευκών Πελαργών με δορυφορικό πομπό, συμβάλλουν στην κατανόηση του κύκλου ζωής και των απειλών που αντιμετωπίζει το σημαντικό αυτό είδος.
