Στον αναβαθμισμένο ρόλο της Ελλάδας και της Κύπρου στην αμερικανική εξωτερική πολιτική αναφέρεται εκτενώς σε συνέντευξή του στον «Φ» ο εκτελεστικός διευθυντής του Συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC), Έντι Ζεμενίδης.
Κληθείς να σχολιάσει την πρόσφατη συμφωνία πώλησης των 40 μαχητικών F-35 στην Ελλάδα, υπογραμμίζει ότι αποτελεί το ιστορικότερο πακέτο, που έχουν προσφέρει ποτέ οι ΗΠΑ στην Ελλάδα, θέτοντας με αυτό τον τρόπο την Αθήνα σε πλεονεκτικότερη θέση έναντι της Άγκυρας
της Νικολέττα Κουρούσιη για τον Φιλελεύθερος
Ο ισχυρός άνδρας του ελληνικού λόμπι στις ΗΠΑ αναλύει τη μεταβολή ισορροπιών στο τρίγωνο Ουάσιγκτον –Αθήνα-Άγκυρα τα τελευταία χρόνια, επισημαίνοντας πως σε μια εποχή, όπου στην Ουάσιγκτον έχουν αρχίσει να σκέφτονται πιο περιφερειακά, η Ελλάδα και η Κύπρος θεωρούνται από τις ΗΠΑ ως ένας σημαντικός κρίκος μιας αλυσίδας χωρών με κομβικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. «Η Αμερική δείχνει να ξυπνάει σιγά σιγά και να αλλάζει τις σχέσεις και τις βάσεις για τις σχέσεις της με την Τουρκία», αναφέρει χαρακτηριστικά.
CONTINUE READING
Η Ευρώπη έχει χάσει τον επόμενο παγκόσμιο πόλεμο πριν καν αρχίσει;
Αυτό, όπως εξηγεί, έχει επηρεάσει και την αλλαγή νοοτροπίας και στάσης απέναντι στην Κύπρο και στο Κυπριακό, αφού η Λευκωσία λαμβάνει τον ρόλο του εταίρου για την Ουάσιγκτον, γεγονός που θέτει επί τάπητος και τη μορφή μιας ενδεχόμενης λύσης. Στο πλαίσιο αυτό υπογραμμίζει ότι η αναβάθμιση των διμερών σχέσεων της Κύπρου επηρεάζει θετικά και την εξέλιξη του Κυπριακού, αλλά και το μέλλον του νησιού γενικότερα.
Ο κ. Ζεμενίδης αναφέρεται και στο διακύβευμα των αμερικανικών εκλογών ανάμεσα σε μια πιο παραδοσιακή Αμερική, έτσι όπως τη θυμόμαστε ή μία πιο ριζοσπαστική και ακραία, σημειώνοντας ότι τον ερχόμενο Νοέμβριο θα αποκαλυφτεί αν η Αμερική επιθυμεί να συνεχίσει να παίζει ηγετικό ρόλο στο διεθνές σύστημα.
Ο ηγέτης του HALC μιλά καταληκτικά και για τη δράση του οργανισμού στις ΗΠΑ, τονίζοντας ότι στόχος είναι η είσοδος σε όλα τα κέντρα εξουσίας.
-Πώς αξιολογείτε την πρόσφατη απόφαση των ΗΠΑ για παράδοση των F35 στην Ελλάδα και των F16 στην Τουρκία;
-Τα F-35 είναι ένα από τα πολλά βήματα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια-όπως και η αμυντική συμφωνία και οι επενδύσεις στην Αλεξανδρούπολη – και είναι μια μεγάλη ψήφος εμπιστοσύνης για τη συμμαχία Ελλάδος και Αμερικής. Απ’ τους συμμάχους μέσα στην περιοχή, μόνο η Ελλάδα και το Ισραήλ θα διαθέτουν F-35. Kαι να το δούμε και λίγο ιστορικά. Πριν δεκαετίες, εκεί που θέλαμε και είχαμε καταφέρει και όλοι χειροκροτούσαν, η Αμερική για κάθε 10$ που ξόδευε για την Τουρκία, να ξοδεύει 7$ για την Ελλάδα, τώρα έχουμε το αντίθετο:
Η Αμερική, με αυτή την απόφαση, έχει δώσει το πλεονέκτημα και σε ποιότητα, αλλά και σε ποσότητα στην Ελλάδα, γιατί η τελευταία θα έχει ήδη τα αναβαθμισμένα F-16, που τα αγόρασε επί Τσίπρα και τώρα αρχίζει και τα λαμβάνει. Θα έχει τα F-35, θα έχει επίσης κάτι, που δεν είχαμε καταφέρει για δεκαετίες, αφού θα λάβει και οικονομική βοήθεια για τον εξοπλισμό της από την Αμερική, η οποία ανέρχεται τουλάχιστον σε 60 εκατομμύρια μέχρι και 260 εκατ., φρεγάτες και άλλα. Αυτό το πακέτο είναι το πιο ιστορικό πακέτο που έχει λάβει η Ελλάδα από την Αμερική. Και όταν το βλέπουμε συνολικά με την αμυντική συμφωνία πριν από δύο χρόνια, με τις επενδύσεις στην Αλεξανδρούπολη και στη Σούδα, τις δύο πιο σπουδαίες βάσεις για την Αμερική να είναι στην ίδια χώρα, ιδιαίτερα σήμερα όπου η Αλεξανδρούπολη βοηθάει με την Ουκρανία και η Σούδα με τη Μέση Ανατολή, αντιλαμβανόμαστε ότι δεν είχαμε ποτέ ξανά τέτοια σημασία για την Ουάσιγκτον.
Όσον αφορά τα F-16 στην Τουρκία, πετύχαμε το απίθανο, για 7 χρόνια πάγωσε εντελώς ο εξοπλισμός, πράγμα που δεν το είχαμε δει ξανά για σύμμαχο του ΝΑΤΟ. Αν θυμηθούμε τι συνέβη από το 2017 μέχρι σήμερα, η Τουρκία στις αρχές του 2017 θα λάμβανε 100 F-35, ενώ σήμερα είναι εντελώς εκτός του προγράμματος. Η Τουρκία ήταν ένας από τους πιο στενούς συμμάχους για εξοπλισμό και ασφάλεια που είχε Αμερική. Τώρα κάθε μέρα οι ΗΠΑ στηρίζονται όλο και πιο λίγο στην Τουρκία. Το γεγονός πως το βέτο τράβηξε για επτά χρόνια είναι ιστορικό, όπως και το ότι το State Department δεσμεύτηκε με σκληρούς όρους προς το Κογκρέσο, με όρους που δεν έχουν βάλει σε συμμάχους όλα αυτά τα χρόνια. Η Αμερική δείχνει να ξυπνάει σιγά- σιγά και να αλλάζει τις σχέσεις και τις βάσεις για τις σχέσεις της με την Τουρκία.
-Έχει σχολιαστεί ότι η ταυτόχρονη έγκριση των μαχητικών σε Ελλάδα και Τουρκία από τις ΗΠΑ στέλνει μήνυμα ισορροπιών. Συμφωνείτε;
-Να το δούμε αριθμητικά. Αυτοί θα πάρουν 80 αναβαθμισμένα F-16, εμείς τα έχουμε ήδη πάρει. Εάν δούμε και τους όρους, μιλάμε ότι θα πρέπει να περάσουν άλλα 4 χρόνια, τουλάχιστον, χωρίς υπερπτήσεις, για να πάρουν τα καινούργια F-16. Εμείς θα πάρουμε 40 F-35. Eπομένως δημιουργείται πλεονέκτημα για την Ελλάδα. Όποιος λέει ότι υπάρχει ισορροπία ή δεν ξέρει αριθμητική ή δεν ξέρει την ποιοτική διαφορά των αεροπλάνων. Και δεν υπολογίζω καν τα 24 Rafale, όχι, αυτό δεν είναι ισορροπία. Αυτό είναι πλεονέκτημα για την Ελλάδα.
-Παρά το γεγονός πως η Τουρκία καθυστέρησε να ανάψει το πράσινο φως για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ωστόσο κατάφερε να εξασφαλίσει παραχωρήσεις. Λέγεται ότι οι τουρκικές διαπραγματευτικές τακτικές διαχρονικά παράγουν αποτελέσματα, συμφωνείτε;
-Εγώ θα έλεγα εντελώς το αντίθετο. Αυτό το λένε αναλυτές μόνο σε δύο χώρες, στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Και εγώ δεν ξέρω ποιον παρακολουθούμε, γιατί οι αναλυτές στην Αμερική και η αντιπολίτευση στην Τουρκία και οι Τουρκοαμερικάνοι αναλυτές λένε ότι έχασε ο κ. Ερντογάν από αυτό το πακέτο, το οποίο μπορούσε να το είχε πάρει πριν από δύο χρόνια.
Δεν μπορεί να μού εξηγήσει κάποιος τι κατάφερε μέσα σε αυτά τα δύο χρόνια. Κατάφερε να βάλει την Αμερική στη διαδικασία να προσφέρει μεγαλύτερο πακέτο στην Ελλάδα. Είναι άλλα πράγματα που ζήτησε ο κ. Eρντογάν και έφαγε κλειστή πόρτα. Ζήτησε να επισκεφτεί τον Λευκό Οίκο νωρίτερα από τον Μητσοτάκη κι έφαγε πόρτα. Ήθελε να παραστεί στο συνέδριο με τις Δημοκρατίες στην Ουάσιγκτον και ο μόνος σύμμαχος του ΝΑΤΟ που δεν είχε προσκληθεί ήταν η Τουρκία. Ήθελε να μπλοκαριστεί η αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων και η άρση του εμπάργκο όπλων στην Κύπρο και δεν τα κατάφερε. Ήθελε να αποκλείσει την αναβάθμιση της Αλεξανδρούπολης, πάλι δεν το κατάφερε. Έχασε, λοιπόν. Να διαβάσουν τους αναλυτές της Αμερικής και θα δουν ότι όλοι λένε ότι έχασε η Τουρκία, σε αυτή την περίπτωση.
-Επί ψυχρού Πολέμου και ειδικότερα επί Kίσινγκερ η Τουρκία θεωρείτο σημαντικότερος σύμμαχος από την Ελλάδα για τις ΗΠΑ. Θεωρείτε επομένως ότι αυτό έχει αλλάξει σήμερα; Πώς σχολιάζετε την αμερικανική εξωτερική πολιτική απέναντι σε Ελλάδα και Κύπρο;
-Η Τουρκία είναι πιο μεγάλη χώρα, με πιο μεγάλο στρατό, με πιο μεγάλη οικονομία, αλλά η Ελλάδα και η Κύπρος, όταν παρουσιάζονται στην Ουάσιγκτον, δεν παρουσιάζονται πλέον μόνο ως Αθήνα και Λευκωσία. Τώρα παίζουν και οι δύο χώρες κομβικό και απαραίτητο ρόλο στην περιοχή, έτσι η Ουάσιγκτον βλέπει την Ελλάδα και την Κύπρο σαν ένα κρίκο σε ένα μεγάλο συνασπισμό χωρών της Μέσης Ανατολής, στον οποίο υπάρχει και το Ισραήλ και η Αίγυπτος. Τώρα, με τον οικονομικό διάδρομο από Ινδία μέχρι Θεσσαλονίκη, υπάρχει και η Ινδία. Στην Ουάσιγκτον έχουν αρχίσει να σκέπτονται πιο περιφερειακά και όχι μόνο χώρα με χώρα και όταν βλέπεις την ομάδα της Ελλάδας και της Κύπρου, ποιοι είναι μέσα σε αυτή την ομάδα, έχουμε, όπως είπαμε, το Ισραήλ, Ιορδανία, Ινδία, μπαίνουν και οι χώρες του Κόλπου και οι σύμμαχοι στα Βαλκάνια.
Με την Τουρκία ποιους έχουμε; To Αζερμπαϊτζάν, το Ιράν, την Χαμάς. Οι γιαγιάδες μας έχουν μάθει κάτι πολύ απλό: «Δείξε μου τους φίλους σου να σου πω ποιος είσαι». Και όλοι ξέρουν ποιος είναι ο κ. Έρντογαν. Η νοοτροπία απέναντι στην Κύπρο είναι πολύ διαφορετική, γιατί για δεκαετίες, όταν αναφέρονταν στην Κύπρο μιλούσαν μόνο για το Κυπριακό. Τώρα δίνεται μεγάλη έμφαση στις διμερείς σχέσεις και στον περιφερειακό ρόλο, που παίζει η Κύπρος και αυτό θα βοηθήσει το Κυπριακό, γιατί για πρώτη φορά στην Ουάσιγκτον ασχολούνται και με το ποια πρέπει να είναι η λύση του Κυπριακού.
Τώρα για πρώτη φορά αλλάζει η νοοτροπία. Θέλουν να ξέρουν και ποια Κύπρος θα βγει μέσα από τη λύση, γιατί τώρα θεωρούν την Κύπρο ως πραγματικό εταίρο και την θέλουν και ως σύμμαχο. Βλέπουμε ότι και για πρώτη φορά στείλανε και πρέσβη πρώτης κατηγορίας, την Τζούλι Φίσερ. Πιστεύω πως όσο δυναμώνουμε και τις διμερείς σχέσεις, έτσι έχουμε και καλύτερες προοπτικές και για το Κυπριακό και για το μέλλον της Κύπρου.
-Πώς σχολιάζετε γενικότερα την αμερικανική εξωτερική πολιτική επί διακυβέρνησης Μπάιντεν και ειδικότερα απέναντι στα φλέγοντα ζητήματα της Ουκρανίας και της Μέσης Ανατολής;
-Για κάθε μεγάλη δύναμη ένας πόλεμος είναι δύσκολος και έχουμε δύο πολέμους και έχουμε και ένα αμερικανικό κοινό, ειδικά το ρεπουμπλικανικό, που έχει αλλάξει. Έχει γίνει πιο εσωστρεφές. Αυτό άρχισε και με τον Μπαράκ Oμπάμα μετά από το Ιράκ. Ο λαός εδώ στην Αμερική δεν καταλαβαίνει ή μπορεί και να μην έχει τη θέληση να θυσιαστεί για τον ηγετικό ρόλο της Αμερικής. Η ομάδα Μπάιντεν και κάποιοι πιο παραδοσιακοί Ρεπουμπλικάνοι θέλουν να παίξει η Αμερική ηγετικό ρόλο. Οι οπαδοί του Τραμπ και αυτό το μέρος του λαού δεν θέλει να παίξει η Αμερική ηγετικό ρόλο. Αυτή θα είναι η μεγάλη αποκάλυψη τον Νοέμβρη, τι ρόλο θα παίξει η Αμερική.
-Χρονιά εκλογών, λοιπόν, για τις ΗΠΑ, το 2024. Ποιο είναι το διακύβευμα;
-Η επιλογή είναι ανάμεσα σε μια πιο παραδοσιακή Αμερική, έτσι όπως τη θυμόμαστε ή μία πιο ριζοσπαστική και ακραία, κάτι που δεν το περιμένουμε. Ο κ. Τραμπ έχει μια νοοτροπία του πάντα να υπάρχουν ανταλλάγματα. Δεν έχει τη νοοτροπία του να έχουμε συμμάχους με κοινά συμφέροντα και κοινές αξίες. Αλλά και το Δημοκρατικό Κόμμα αλλάζει, σε σχέση με το πώς το βλέπουμε σήμερα. Οι ριζοσπαστικοί Αριστεροί επίσης αλλάζουν την πολιτική τους προς το Ισραήλ, προς τον εξοπλισμό.
Εγώ περιμένω πως όποιος και να βγει δεν θα ξέρουμε ποια θα είναι η τάση στην Αμερική για τα επόμενα 4-5 χρόνια. Είναι ο λαός που πρέπει να αποφασίσει. Τώρα οι ανεξάρτητοι στην Αμερική θα διαδραματίσουν τον πιο σημαντικό ρόλο το 2024 και υπάρχουν πολλές εξελίξεις, πολλές, από τώρα μέχρι τον Νοέμβρη. Τι θα γίνει με την Ουκρανία; Aν αρχίσει ξανά να κερδίζει λίγο η Ουκρανία, αυτό βοηθάει τους Δημοκρατικούς. Τι θα γίνει με το μεταναστευτικό; Αν για κάποιο λόγο έχουμε πολλούς μετανάστες, βλέπεις τώρα συζητιέται ότι ο Μπάιντεν θα πάρει μια πιο έντονη θέση από ό,τι συνήθως οι Δημοκρατικοί. Τι θα γίνει με το έγκλημα; Τι θα γίνει στο Ανώτατο Δικαστήριο; Γιατί βρίσκεται σε μία υπόθεση για να καταστήσουν παράνομο το χάπι για τις αμβλώσεις. Αυτές όλες οι εξελίξεις θα επηρεάσουν το αποτέλεσμα του Νοέμβρη. Πρέπει ακόμη να δώσουμε σημασία και ποιοι θα είναι σε ποια θέση σε κάθε εκστρατεία.
-Επομένως θεωρείτε ότι ενδεχόμενη αλλαγή στον ένοικο του Λευκού Οίκου, θα επηρεάσει την πολιτική των ΗΠΑ στην περιοχή και απέναντι σε Ελλάδα και Κύπρο;
-Αυτό να το συνδέσω με την προηγούμενη απάντηση. Εξαρτάται ποιος θα είναι σύμβουλος Eθνικής Aσφαλείας, ποια θα είναι η διαφορά στη Γερουσία και το Κογκρέσο, ποιοι θα είναι οι πρόεδροι των Επιτροπών. Αν θέλετε να με ρωτήσετε, αν γνωρίζει την περιοχή ο κ. Τραμπ, δεν τη γνωρίζει καθόλου, αλλά εγώ δε νομίζω ότι θα είναι ο ίδιος που θα λαμβάνει τις αποφάσεις.
-Ποια είναι η δράση των ομογενειακών οργανώσεων όσον αφορά τις εκλογές στην ΗΠΑ; Έχουν αρχίσει ήδη και κινητοποιούνται;
-Ναι, είναι μερικοί που είναι σταθερά Ρεπουμπλικάνοι, άλλοι σταθερά Δημοκρατικοί. Εμείς περιμένουμε να δούμε και ποιες θα είναι και οι πιο χρήσιμες επιλογές για το Κογκρέσο. Και εμείς ως HALC θέλουμε να ακούσουμε ποιες είναι οι θέσεις για την περιοχή μας. Τις θέλουμε δημόσιες, ανοικτά και γραπτές.
-Ποια είναι η δράση του HALC τα τελευταία χρόνια, πώς κινείστε;
-Είναι μια οργάνωση που αποτελείται από παιδιά που έχουν ζήσει, έχουν σπουδάσει και έχουν δουλέψει μέσα στο αμερικανικό σύστημα. Στόχος μας δεν είναι μόνο να επηρεάζουμε μια εκλογή ή μόνο ένα νομοσχέδιο, παρόλο που αυτό το έχουμε καταφέρει, αλλά να μπούμε σε όλα τα κέντρα εξουσίας.
Η μεγαλύτερη επιτυχία μας είναι ότι μπήκε μια ολόκληρη καινούργια γενιά στην αμερικανική πολιτική ζωή, επηρεάζοντας τα think tanks, με το να έχουμε σχέσεις εκεί, να γράφουμε σε εφημερίδες και στο twitter, να έχουμε συνασπισμούς με άλλες οργανώσεις, γιατί αυτό που θα δείτε είναι ότι το HALC δεν παίρνει πρωτοβουλίες μόνο του ή μόνο με άλλες ελληνοαμερικανικές οργανώσεις. Έχουμε πάρει πρωτοβουλίες και με τους Αρμένιους και τους Κούρδους και με τους Ινδούς και τους Αμερικανοεβραίους και έτσι, αυτό που είναι σταθερό για μας είναι ότι το κάθε πράγμα το κάνουμε με ένα συνασπισμό.
