Είναι γνωστό ότι αφού ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν υπέγραψε και έστειλε στις ΗΠΑ την έγκριση για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ από το τουρκικό κοινοβούλιο, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ενημέρωσε το Κογκρέσο για την πώληση 40 μαχητικών αεροσκαφών F-16 και 79 κιτ αναβάθμισης στην Τουρκία έναντι 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Για να αποτρέψει την αντιπολίτευση στο Κογκρέσο να μπλοκάρει την πώληση, η κυβέρνηση των ΗΠΑ συμπεριέλαβε μια ειδοποίηση για την πώληση 40 μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Ελλάδα για 8,6 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η Τουρκία θα πληρώσει για να αποκτήσει F-16 από τις ΗΠΑ 2,5 φορές πάνω από αυτά που θα πληρώσει η Ελλάδα για να αποκτήσει ισάριθμα F-35
"Εδώ υπάρχει μια άλλη αξιοσημείωτη λεπτομέρεια, ότι ενώ η Ελλάδα πληρώνει μόνο 8,6 δισεκατομμύρια δολάρια για 40 μαχητικά αεροσκάφη F-35-το πρώτο και μοναδικό πραγματικά μαχητικό 5ης γενιάς στον κόσμο αεροσκάφος- η Τουρκία πληρώνει 2,5 φορές πάνω αυτό το ποσό, 23 δισεκατομμύρια δολάρια, για τον ίδιο αριθμό F-16 -4ης γενιάς και 79 κιτ αναβάθμισης", αναφέρει τουρκικό ΜΜΕ, επισημαίνοντας:
"Αυτά τα F-35 υποτίθεται ότι ήταν της Τουρκίας, αφού στις 21 Ιουνίου 2018 παρέλαβε το πρώτο αεροσκάφος από τα 100 F-35 στις εγκαταστάσεις του σχεδιαστή και κύριου κατασκευαστή Lockheed-Martin στο Τέξας, όπου θα πλήρωνε μόνο 11 δισεκατομμύρια δολάρια.
Παράλληλα το ενδεχόμενο η Ελλάδα τότε- η οποία εξακολουθούσε να προσπαθεί να βγει από την οικονομική κρίση που βίωνε- να αγοράσει F-35 δεν ήταν καν στο τραπέζι, ενώ η Τουρκία δεν είχε ακόμη περάσει σε οικονομική κρίση.
Τώρα ωστόσο η Τουρκία η οποία βρίσκεται σε οικονομική κρίση, δεν έχει καμία ευκαιρία να αποκτήσει F-35 και θα πληρώσει περισσότερα για την ενίσχυση του στόλου της με F-16 από ότι η Ελλάδα για τα F-35 που θα αποκτήσει.
Παραδοχή Ερντογάν για σοβαρά προβλήματα επισκευής- συντήρησης στον υπάρχοντα στόλο των F-16
Όσοι θέλουν να εξηγήσουν αυτή την κατάσταση με την κατασκευή του Εθνικού Αεροσκάφους Μάχης (MMU ή TF-X) υποστηρίζουν ότι τα F-16 θα επαρκούν μέχρι να ενταχθεί το MMU στον στόλο.
Ωστόσο, υπάρχει ελάχιστη αναφορά ότι η ύπαρξη των F-35 και της τεχνολογίας τους στην Τουρκία θα έκανε το έργο MMU πολύ πιο εύκολο να προχωρήσει.
Ο Πρόεδρος Ερντογάν, ο οποίος ήταν στην εξουσία όλο το παραπάνω χρονικό διάστημα , δήλωσε στις 26 Ιανουαρίου ότι το πρώτο θετικό αποτέλεσμα από τη συμφωνία με τις ΗΠΑ για τα νέα F-16 BLOCK-70 ήταν ότι θα «ξεκινήσει η διαδικασία επισκευής και συντήρησης υπαρχόντων F-16 στην πολεμική αεροπορία».
Αυτή ήταν στην πραγματικότητα η πρώτη επίσημη παραδοχή, σύμφωνα με επίσημα αρχεία, ότι ορισμένα από τα 243 F-16, που δραστηριοποιούνται επίσημα στην τουρκική Πολεμική Αεροπορία, δεν μπορούσαν να εκτελέσουν σωστά τα καθήκοντά τους λόγω προβλημάτων ανταλλακτικών, επισκευής και συντήρησης, εξαιτίας του εμπάργκο όπλων των ΗΠΑ.
Πώς έφτασε η Τουρκία σε αυτή την κατάσταση;
Μετά την εξασφάλιση της ενίσχυσης του στόλου της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας με το συμβόλαιο F-35, ο Ερντογάν αποφάσισε να ενισχύσει την αντιαεροπορική προστασία της χώρας
Τότε ενώ αρχικά είχε προκριθεί από την Τουρκία το σύστημα FT-2000 που κατασκευάστηκε από την CPMIEC της Κίνας, τελικά εγκαταλείφθηκε αφού η κινεζική εταιρεία είχε μπει στη μαύρη λίστα από τις ΗΠΑ τον Φεβρουάριο του 2013 λόγω Συρίας, ενώ στην πραγματικότητα ήταν μια αναβαθμισμένη έκδοση των ρωσικών πυραύλων S-300.
Έτσι ο τότε πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου ανακοίνωσε στις 15 Νοεμβρίου 2015, λίγο πριν ο Πρόεδρος Ερντογάν ανοίξει τη Σύνοδο Κορυφής των G20 στην Αττάλεια στις 15-16 Νοεμβρίου, ότι ο διαγωνισμός-προμήθεια από την Κίνα είχε ακυρωθεί.
Λίγους μήνες αργότερα, στις 15 Ιουλίου 2016, η απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος στην Τουρκία κλόνισε όλες τις πολιτικές ισορροπίες, αφού ο Ερντογάν είδε τις ΗΠΑ, που φιλοξένησαν τον Φετουλάχ Γκιουλέν, τον φερόμενο εγκέφαλο πίσω από την απόπειρα πραξικοπήματος, ως υπεύθυνες για αυτό.
Τη νύχτα του πραξικοπήματος, παρατηρήθηκε ότι η Tουρκική αεράμυνα δεν αντιλήφθηκε τα F-16 που ελέγχονταν από πραξικοπηματίες ως «εχθρικά αεροσκάφη», χρησιμοποιώντας πυραύλους Stinger που είχαν τα στάνταρ του ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, αυτό το χαρακτηριστικό-δυνατότητα υπήρχε σε πυραύλους ρωσικής κατασκευής που κατασχέθηκαν από το PKK.
Τελικά στις 27 Δεκεμβρίου 2017 ανακοινώθηκε συμφωνία ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τη ρωσική εταιρεία Rosboronexport για 2 συστήματα αεράμυνας S-400.
Ο Τραμπ θέτει εκτός την Τουρκία από το πρόγραμμα των μαχητικών F-35
Οι ΗΠΑ άρχισαν να ισχυρίζονται ότι τόσο τα F-35 όσο και τα S-400 χρησιμοποιούσαν τεχνητή νοημοσύνη, μαθαίνοντας το ένα από το άλλο, αποτελώντας απειλή για την άμυνα του ΝΑΤΟ.
Το Κογκρέσο πίεζε όσους συναλλάσσονταν με τη Ρωσία κατά παράβαση του νόμου για την αντιμετώπιση των αντιπάλων της Αμερικής μέσω κυρώσεων (CAATSA).
Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Μαρκ Έσπερ ενημέρωσε τον Τούρκο υπουργό Άμυνας Χουλουσί Ακάρ στις 6 Ιουνίου 2019 ότι εάν οι S-400 έρθουν στην Τουρκία, το κοινό πρόγραμμα παραγωγής των F-35 θα ανασταλεί. Ο Πρόεδρος Ερντογάν δήλωσε στις 14 Ιουλίου ότι δεν υπάρχει επιστροφή από την αγορά των S-400 λόγω της απειλής των F-35, λέγοντας: «Προσπαθούμε να εγγυηθούμε την ειρήνη και τη δική μας εθνική ασφάλεια».
Η πρώτη συστοιχία S-400 παραδόθηκε στην Άγκυρα στις 12-15 Ιουλίου 2019 και στις 27 Αυγούστου ξεκίνησε η παράδοση της δεύτερης συστοιχίας S-400 που θα ολοκληρωθεί στις 15 Σεπτεμβρίου.
Στις 28 Αυγούστου, ο Έσπερ είπε: «Είτε F-35 είτε S-400, όχι και τα δύο. Οι ΗΠΑ είχαν αφαιρέσει την Τουρκία από το πρόγραμμα των F-35.
Ο στρατός επινόησε τη φόρμουλα F-16
'Ετσι τα δύο αεροσκάφη F-35 που παρέλαβε η Tουρκία το 2018, τα οποία εξακολουθούσαν να βρίσκονται στην αεροπορική βάση Luke στην Αριζόνα των ΗΠΑ, δεν επρόκειτο να δοθούν.
Σε αυτό το στάδιο, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας έθεσε την ανάγκη αναβάθμισης του στόλου των F-16 με την προσδοκία να ανακτηθούν τα 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια που καταβλήθηκαν ως προκαταβολή για τον στόλο των τουρκικών F-35.
Αν και η Tουρκία σημείωσε επιτυχία στην παραγωγή UAV τα τελευταία χρόνια, συμβάλλοντας στην τακτική άμυνα, δεν μπορεί να αποτελέσει λύση σε ένα σοβαρό στρατηγικό αμυντικό χάσμα που θα προκύψει εντός 10 ετών, ελλείψει F-35.
Η συμμετοχή του Εθνικού Αεροσκάφους Μάχης, με το όνομα «Kaan», ως κύριου αεροσκάφους στην τουρκική Πολεμική Αεροπορία θα ξεπερνούσε τα 10 χρόνια.
Από την άλλη πλευρά, το αυξανόμενο αίσθημα κατά της Τουρκίας στο Κογκρέσο των ΗΠΑ, που τροφοδοτείται από τα λόμπι της Ελλάδας, της Αρμενίας και του Ισραήλ, εμπόδισε επίσης την έγκριση για την πώληση των F-16.
Η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 και η επιθυμία της Σουηδίας και της Φινλανδίας να γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ, οδήγησαν τον Ερντογάν να προτείνει τη φόρμουλα «F-16 έναντι της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ» στον Μπάιντεν.
Η προσέγγιση Ερντογάν-Μητσοτάκη
Ο Ερντογάν πήγε στην Αθήνα στις 7 Δεκεμβρίου και παρέδωσε το μήνυμα: «Είμαστε και οι δύο μέλη του ΝΑΤΟ, σύμμαχοι». Ο Μπάιντεν, σε τηλεφωνική επικοινωνία στις 14 Δεκεμβρίου, είπε στον Ερντογάν «Εσείς περνάτε τη Σουηδία από το Κοινοβούλιο και εγώ θα περάσω το F-16 από το Κογκρέσο».
Στις 18 Δεκεμβρίου, ο Ερντογάν ανακοίνωσε τη φόρμουλα του Μπάιντεν, με την Τουρκία να δίνει την έγκρισή της για ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Έμενε μόνο ο πολιτικός κίνδυνος που θα έπαιρνε ο Ερντογάν.
Τι θα συνέβαινε αν η Σουηδία γινόταν μέλος του ΝΑΤΟ με την απόφαση της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης και ο Μπάιντεν είπε: «Συγγνώμη, προσπάθησα, αλλά δεν πέτυχε» και ο Ερντογάν βρισκόταν στο κατάσταση του Κενάν Εβρέν μετά το πραξικόπημα της 12ης Σεπτεμβρίου;
Ο κύριος λόγος για την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Antony Blinken στην Κωνσταντινούπολη στις 5 Ιανουαρίου και στη συνέχεια στην Αθήνα δεν ήταν η Γάζα και το Ισραήλ, αλλά αυτός.
Η ένταξη της πώλησης F-16 στην Tουρκία στο ίδιο πακέτο με την πώληση των F-35 στην Ελλάδα έχει πλέον οριστικοποιηθεί. Με άλλα λόγια, όσοι ήθελαν να αποτρέψουν την Τουρκία μπλοκάροντας το Κογκρέσο, θα είχαν αποτρέψει και την Ελλάδα, με αυτόν τον τρόπο.
Ανεπανόρθωτη ζημιά προκάλεσε στην Τουρκία η αγορά των S-400
Εάν η Τουρκία δεν είχε αγοράσει τους S-400, τα F-35 θα είχαν ενταχθεί στην τουρκική Πολεμική Αεροπορία από τον Μάρτιο του 2019.
Η άφιξη των F-35 δεν θα εμπόδιζε την Τουρκία να αναπτύξει τα δικά της UAV, ξεκινώντας το έργο MMU, επιταχύνοντας την κατασκευή των δικών της πολεμικών πλοίων, ενώ δεν θα υπήρχε εμπόδιο στα έργα των αρμάτων μάχης Altay, αντίθετα, θα μπορούσε να τα είχε επιταχύνει.
Εάν οι "συνθήκες" για αγορά Patriot δεν ήταν κατάλληλες αντί για τους S-400, το συμβατό με το ΝΑΤΟ σύστημα SAMP-T, το οποίο είναι ακόμα σε αναμονή και αναμένει μεταφορά τεχνολογίας, κοινή παραγωγή και τώρα είναι ήδη σε χρήση, θα ήταν δυνατό να αγοραστεί.
Τελικά η Τουρκία έχει S-400, δεν έχει F-35, και είναι έτοιμη να ξοδέψει μια περιουσία για να ενισχύσει τα υπάρχοντα F-16 της . Παράλληλα ενώ η Τουρκία βιώνει οικονομική κρίση, περιμένει νέα από τις ΗΠΑ, όπως είπε ο Πρόεδρος Ερντογάν, την ώρα που η Ελλάδα αποκτά F-35
Αυτό θα είναι ένα παράδειγμα που θα διδάσκεται σε σχολικά βιβλία στο μέλλον.
