'Επιστολή 'Ελλήνων Τουρκίας
Γειά σας.
'Εμείς, στήν 100η έπέτειο τής ανταλλαγής πληθυσμών, είμαστε αυτοί πού ή Ιστορία δεν αναφέρει σχεδόν ποτέ.
Όταν συνάφθηκε ή Συνθήκη τής Λωζάνης και ή απόφαση τής ανταλλαγής, οι παππούδες, οι γιαγιάδες και οι συγγενείς μας πήραν τον δρόμο χωρίς να ξέρουν πού θα πάνε.
Άλλά δέν έφυγαν ολοι τους.
Δέν μπορούσαν νά πάνε ολοι τους.
'Εμείς μείναμε πίσω.
Κάποιοι άπό τούς παππούδες μας χάθηκαν στούς δρόμους, καποιες άπό τις γιαγιάδες μας άπήχθησαν άπό συμμορίες.
Σίγουρα έχετε άκούσει τις ιστορίες εκείνων τών παιδιών πού έξαφανίστηκαν κατά τή διάρκεια τής ανταλλαγής.
Σίγουρα κάποιος από τούς γνωστούς σας έχει κάποιον συγγενή Πού έμεινε στην Τουρκία.
Λοιπόν, έχετε αναρωτηθεί' ποτέ τί άπέγιναν αύτά τό παιδιά; Είμαστε οι απόγονοι αυτών των παιδιών.
Κάποιοι από εμάς σκοτώθηκαν, άλλα οι. περισσότεροι είμαστε ζωντανοί.
Απλά ~πάμε. Σιωπήσαμε όλο αυτό το διάστημα. Έπρεπε να σιωπάμε. Δέν ξέρουμε κι έμεϊς πόσοι είμαστε, αλλά δεν είμαστε λίγοι.
Βρίσκουμε ό ένας τόν άλλον. συναντιόμαστε κρυφά, κλαίμε γιά τις Ιστορίες μας. Αλλά εσείς τί κάνετε για μάς;
Τά ονόματα τών παππούδων καί τών γιαγιάδων μας πού έμειναν έδώ άλλαξαν, όλοι έγκατέλειψαν τά χωριά καί τά σπίτια τους καί έγκαταστάθηκαν σέ άλλες πόλεις.
Οι έν ζωή ηλικιωμένοι έξακολουθοϋν νά σιωποϋν. 'Οσοι πέθαναν. γεννήθηκαν ορθόδοξοι. άλλά τώρα βρίσκονται στό μουσουλμανικό νεκροταφείο. αύτό δέν σάς ενοχλεί καθόλου; Δέν ανησυχεί ό έλληνικός λαός γι' αυτούς πού έμειναν πίσω:
Τώρα, ώς έγγόνια, γνωρίζουμε Τι πέρασαν σι παππούδες καί ΟΙ: γιαγιάδες μας. Κάποιοι άπό έμάς έχουμε βρεϊ ακόμη καί ιούς συγγενείς μας.
'Υπάρχουν έπίσης εκείνοι πού κάνουν άκαδημαϊκές μελέτες. Δέν εΐμαστε πλέον σιωπηλοί. Φωνάζουμε πολύ δυνατά «Είμαστε ακόμα έδώ», Προσπαθούμε νά φωνάζουμε.
Ώς αντάλλαγμα σ’αύτό, μάς απειλούν, μάς κατηγορούν γιά προδοσία, χάνουμε τις δουλειές μας καί μερικές φορές φυλακιζόμαστε.
[...]
ΟΙ πιέσεις πού μάς ασκούνται θά αυξηθούν. Ή τουρκική πολιτική θά συνεχίσει νά μάς πνίγει. Ώς έκ τούτου, κάποιοι άπό τή νέα γενιά προτιμούν νά παραμείνουν σιωπηλοί. Ακόμα καί άν γνωρίζουν τήν αλήθεια, σιωποϋν θάβοντας τόν πόνο τους στήν καρδιά τους.
Κανένας άλλος τρόπος ζωής δέν επιτρέπεται σ' αύτά τό έδάφη.
'Εμείς ακόμα είμαστε στό έτος 1922.
Είμαστε ακόμα στήν ανταλλαγή.
'Ενώ οί Τούρκοι κρατοϋν ζωντανό τόν Τοπάλ 'Οσμάν, εμείς συνεχίζουμε νά άκούμε κρυφά τά ελληνικά δημοτικά μας τραγούδια. Καί εσείς τί κάνετε γιά μάς:
"Οταν Θέλουμε νά βαπτιστοϋμε, οί εκκλησίες παρατείνουν τή διαδικασία. Νομίζουν ότι άν αυξηθεί ό αριθμός τών βαπτίσεων, θά ασκηθεί. πίεση πάνω τους. "Ισως κι έχουν δίκιο, άλλά ποιός υποφέρει τελικά γι' αύτό; Δέν λυπάστε καθόλου:
Κάνουμε μαθήματα ελληνικών καί συνεχίζουμε νά διατηροϋμε τήν ελληνική πολιτιστική κληρονομιά στά έδάφη της Ανατολίας.
Θά συνεχίσουμε, άλλά γιά πόσο καιρό: Πόσο καιρό μπορούμε νά αντέξουμε αύτές τις πιέσεις;
'Εμείς, οι συγγενείς σας, βρισκόμαστε στή μέση. Είμαστε αύτοί πού πρέπει νά παραμείνουμε σιωπηλοί γιά νά ζήσουμε.
Οι αιτήσεις μας γιά ιθαγένεια δέν γίνονται δεκτές. 'Εμείς πόσο καιρό θά ζούμε έτσι στό ενδιάμεσο:
Πώς θά διηγηθοϋμε λοιπόν τίς Ιστορίες μας εμείς; 'Εκτός από ένα ή δύο βιβλία, δέν ύπάρχει κανείς νά πεί τά προβλήματά μας. Κανείς δέν ακούει τις φωνές μας. Κοιμάστε καλά εσείς; 'Εμείς δέν μποροϋμε. Οί παππούδες καί οί γιαγιάδες μας δέν είναι ήσυχοι στούς τάφους Τους. Είμαστε παιδιά αύτής τής γής, είμαστε συγγενείς σας, αλλά νιώθουμε εγκαταλελειμμένοι.
Δέν έχουμε κανέναν. Καμία πολιτική δέν παράγεται γιά εμάς. Είμαστε οί πικρές Ιστορίες τής Ανταλλαγής πού δέν λέγονται ποτέ. Είμαστε οί κρυμμένοι. οί χαμένοι. Είμαστε οί ξεχασμένοι. Μη μάς αφήνετε μόνους.
Είμαστε στόν Πόντο, στό Καραμάν, στή Βιθυνία. στήν Ιωνία.
"Ολοι γνωρίζουμε τόν έλληνισμό μας, άλλά συνεχίζουμε νά γιορτάζουμε τις τουρκικές γιορτές γιά νά μήν καταλαόαίνονν, γιά νά μή μάς καταπιέζουν. Γιατί Θέλουμε νά έπιζήσουμε. Γιατί δέν έχουμε κανέναν.
Είμαστε έδώ, οί ευγενείς φύλακες τοϋ τόπου μας, είμαστε οί ξεχασμένοι έδώ. Σάς νοσταλγούμε. Υψώστε τή φωνή σας γιά μάς. Κάντε κάτι γιά μάς.
Σάς αγκαλιάζουμε όλους μέ λαχτάρα.
'Η μνήμη δεν σβήνει. 100 χρόνια μετά ζεί σε όσους έμειναν πίσω.
'Εμείς άραγε θυμόμαστε; Προχωρήσαμε μπροστά; Μάς περιμένουν...
Περιοδικό: Οι Δράση μας... Τεύχος 612 Νοέμβριος 2023 Σελ 345,346
Πελασγός Κορυτσάς
"Όπου και να πάω, η Ελλάδα με πληγώνει"