Καθώς τα πλάνα με τα συντρίμμια του αεροσκάφους που φαίνεται πως μετέφερε τον Γεβγκένι Πριγκόζιν εξαπλώθηκαν σε όλο τον κόσμο, ο Βλαντιμίρ Πούτιν εμφανίστηκε σε ένα μνημείο του Σοβιετικού Πολέμου όπου μίλησε για την «αφοσίωση των στρατιωτών στην πατρίδα», γράφουν οι Financial Times, στον απόηχο της είδησης του θανάτου του επικεφαλής της Wagner.
Οι οκτώ εβδομάδες που ο Πριγκόζιν πέρασε μισοεξόριστος στη Λευκορωσία και την Αφρική -κατά τη διάρκεια των οποίων επέστρεψε στη Ρωσία σε πολλές περιπτώσεις και μάλιστα συνάντησε τον Πούτιν στο Κρεμλίνο- φαίνεται τώρα να ήταν απλώς ένα προοίμιο πριν την περίτεχνη εκδίκηση για το πραξικόπημα.
Όπως το έθεσε ο Ολεκ Ιγνάτοφ, ανώτερος αναλυτής της Ρωσίας στο Crisis Group, ήταν ένα τέλος που βγήκε από την ταινία «Ο Νονός».
Ένας πρώην ανώτερος αξιωματούχος του Κρεμλίνου είπε στους FT: «Πίστευα ότι σίγουρα θα τον τελειώσουν. Και έτσι έκαναν. Τέτοια πράγματα δεν συγχωρούνται. Όλοι καταλαβαίνουν ότι η απάντηση στην προδοσία θα είναι μη αναστρέψιμη και γρήγορη. Είναι ένα σήμα για όλη την ελίτ».
Οι υποστηρικτές του Πούτιν μπορεί να εντοπίσουν ένα είδος «ποιητικής δικαιοσύνης» στον τρόπο του θανάτου του Πριγκόζιν, αφού τα στρατεύματα της Wagner κατέρριψαν ελικόπτερα και ένα μεταγωγικό αεροπλάνο κατά τη διάρκεια της πορείας τους στη Μόσχα, μια επίθεση στην οποία σκοτώθηκαν τουλάχιστον 13 Ρώσοι στρατιωτικοί, σημειώνει η εφημερίδα.
«Προφανώς αυτό είχε διαταχθεί», είπε ένα πρόσωπο κοντά στο ρωσικό υπουργείο Άμυνας. «Τελικά, οι δικοί του άνθρωποι σκότωσαν τους αεροπόρους. Ζεις από το σπαθί, πεθαίνεις από το σπαθί. Ήταν εντελώς ασαφές για δύο μήνες γιατί ταξίδευε στον κόσμο... τώρα τον έχουν εξαϋλώσει και όλα είναι λογικά».
Πρώην τροφοδότης του Κρεμλίνου, γνωστός ως «σεφ του Πούτιν», ο Πριγκόζιν μετέτρεψε τη Wagner σε μια από τις πιο τρομερές μάχιμες δυνάμεις της Ρωσίας, μέχρι που ήρθε η ανοικτή σύγκρουση με το υπουργείο Άμυνας.
Κληθείς για να βοηθήσει αφού η αρχική εισβολή στην Ουκρανία αποδείχθηκε γρήγορα μια καταστροφική αποτυχία, ο Πριγκόζιν αναδείχθηκε αντ' αυτού ως επικεφαλής μιας de facto παράλληλης δύναμης ασφαλείας με τη σφραγίδα έγκρισης του Πούτιν.
Συγκέντρωσε έναν τεράστιο στρατό που αποτελούνταν κυρίως από Ρώσους φυλακισμένους που αφέθηκαν ελεύθεροι για να πολεμήσουν, ανταγωνιζόταν τον τακτικό στρατό για άνδρες και πόρους και δημοσιοποιούσε τακτικά καυστικά σχόλια για τους στρατηγούς του.
Ακόμη και πριν από τη μοιραία ανταρσία, υπήρχαν πάντα κάποιοι σύμμαχοι του Πριγκόζιν που φοβούνταν ότι η άνοδός του δεν θα μπορούσε να διαρκέσει. Μια προειδοποίηση στους Financial Times τον Φεβρουάριο σημείωνε ότι υπήρχε «κίνδυνος να καταλήξει σαν τον Ίκαρο».
Αρχικά, η ανοχή του Πούτιν για την άτακτη συμπεριφορά του Πριγκόζιν φάνηκε να είναι μέρος μιας προσπάθειας να κρατηθούν υπό έλεγχο αντίπαλες φατρίες των ρωσικών υπηρεσιών ασφαλείας. Αλλά η ανταρσία έδειξε ότι «ο Πριγκόζιν ξεφεύγει από τον έλεγχο του Πούτιν», είπε η Τατιάνα Στανοβάγια, ανώτερη συνεργάτιδα στο Κέντρο Ευρασίας Carnegie Russia. Ήταν, πρόσθεσε, «μια πολύ δυσάρεστη έκπληξη για τον Πούτιν, ακόμη και ένα σοκ».
Μετά τη συνάντησή του με τον Πριγκόζιν και αρκετές δεκάδες μαχητές της Wagner στο Κρεμλίνο τον Ιούλιο, ο Πούτιν είπε ότι είχε προσφέρει στους μισθοφόρους την επιλογή να συνεχίσουν να πολεμούν στην Ουκρανία υπό την τακτική στρατιωτική διοίκηση. Αλλά ο Πριγκόζιν απέρριψε την προσφορά και η μετακίνηση δεν έγινε ποτέ.
Το επεισόδιο έδειξε ότι «ο Πούτιν ήθελε να διατηρήσει τον πυρήνα της Wagner λόγω του ηρωισμού στο πεδίο της μάχης και της γεωπολιτικής της αξίας», είπε η Στανοβάγια, προσθέτοντας: «Αλλά δεν έχω δει κανένα σημάδι ότι ο Πριγκόζιν διατήρησε κάποια αξία για τον Πούτιν. Η συνάντηση έγινε πιθανά ώστε ο Πούτιν να μπορέσει ήσυχα να απομακρύνει τη Wagner από τον Πριγκόζιν».
Καθώς το αεροσκάφος του Πριγκόζιν διέσχιζε τη Ρωσία και τη Λευκορωσία και στη συνέχεια πέταξε μέχρι το Μάλι, οι ελίτ της Μόσχας και οι δυτικοί αξιωματούχοι ασφαλείας άρχισαν να υποψιάζονται ότι ο χρόνος του θα τελείωνε σύντομα.
«Νόμιζα ότι θα χρησιμοποιούσαν το novichok», είπε ένας δεύτερος πρώην ανώτερος αξιωματούχος του Κρεμλίνου, αναφερόμενος στον νευρικό παράγοντα που χρησιμοποιήθηκε για να δηλητηριάσει τους αντιπάλους του Κρεμλίνου, όπως ο πρώην κατάσκοπος Σεργκέι Σκριπάλ και ο ακτιβιστής κατά της διαφθοράς Αλεξέι Ναβάλνι. «Έχουν προσθέσει κάτι νέο στο μενού».
Το ότι είχε παραμείνει ατιμώρητος φαινόταν ιδιαίτερα αταίριαστο, τη στιγμή που ο Πούτιν στράφηκε κατά ανώτερων αξιωματικών, συμπεριλαμβανομένου του ανώτατου στρατηγού Σεργκέι Σουροβίκιν, που ήταν γνωστό ότι συμπαθούσε τη Wagner, καθώς και σκληροπυρηνικών που κατηγόρησαν τον Ρώσο ηγέτη για τις αποτυχίες του στρατού στην Ουκρανία.
Ο Γκριγκόρι Γιούντιν, επικεφαλής πολιτικής φιλοσοφίας στη Σχολή Κοινωνικών και Οικονομικών Επιστημών της Μόσχας, δήλωσε: «Η εσωτερική έρευνα για την ανταρσία ολοκληρώθηκε. Ο Σουροβίκιν απολύθηκε χθες και οι ένοχοι εκτελέστηκαν».
Ο Γιούντιν πρόσθεσε: «Τους πήρε δύο μήνες για να το ερευνήσουν, να βγάλουν την ετυμηγορία και να την εκτελέσουν. Αν είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο Σουροβίκιν ήταν μέρος της πλοκής, θα ήταν και αυτός στο αεροπλάνο».
«Η κρίση αντιμετωπίστηκε γρήγορα και αποτελεσματικά», δήλωσε ο Αντρέι Σολντάτοφ, ανώτερος συνεργάτης στο Κέντρο Ανάλυσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής και συν-συγγραφέας πολλών βιβλίων για τις υπηρεσίες ασφαλείας της Ρωσίας. Ο Σολντάτοφ είπε ότι ο Πούτιν είχε αφιερώσει χρόνο για να ασχοληθεί με τα περιουσιακά στοιχεία του Πριγκόζιν και να τιμωρήσει τους σκληροπυρηνικούς, προτού πάρει την τελική εκδίκησή του.
Αναφερόμενος στο αριστούργημα του Μακιαβέλι, είπε: «Είναι ο Πρίγκιπας του 21ου αιώνα για σένα».