Σε αντίθεση με τα ακριβά όπλα υψηλής τεχνολογίας, το «ταπεινό» φορητό από άνθρωπο σύστημα αεράμυνας (MANPADS) έχει αναδειχθεί ως το πιο αποτελεσματικό όπλο του πολέμου στην Ουκρανία, ενάντια σε μαχητικά αεροσκάφη , ελικόπτερα και drones.
Σύμφωνα με τους EurAsian Times , τα MANPADS έχουν χαρακτηριστεί ως ο κύριος «δολοφόνος» των μαχητικών Su-35 και Su-34. Ο ιστότοπος Oryx, τοποθετεί τις απώλειες ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών σε 36. Η Ρωσία έχασε 93 ελικόπτερα, εννέα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα μάχης και 128 UAV αναγνώρισης στην εισβολή.
Επί του παρόντος, MANPADS από διάφορες χώρες αναπτύσσονται στην Ουκρανία: το Igla της σοβιετικής εποχής, το σουηδικό RBS-70 NG, το γαλλικό Mistrals, το US Stingers και το British Starstreak. Η σημαντική διαφορά μεταξύ του ρωσικού και του δυτικού φορητού συστήματος αεράμυνας είναι ότι, το πρώτο λειτουργεί με την αρχή της αναζήτησης θερμότητας και το δεύτερο καθοδηγείται με λέιζερ.
Οι χώρες του ΝΑΤΟ παρείχαν πολυάριθμα MANPADS στα ουκρανικά στρατεύματα και τις κινητές μονάδες αεράμυνας, καθιστώντας «απαγορευτικά δαπανηρές» τις πτήσεις σε χαμηλό ύψος ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών και ελικοπτέρων βαθιά στην Ουκρανία.
Καθώς η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, η τελευταία χρησιμοποίησε αντιαεροπορικές άμυνες μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς, όπως τα S-300 και τα Buk-M1, τα οποία ανάγκασαν τα ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη να πετούν σε υψόμετρα κάτω από 4500 μέτρα, ακριβώς στην εμβέλεια του φορητού αμυντικού συστήματος MANPADS. Αυτά τα MANPADS αντιπροσώπευαν σημαντικό αριθμό καταρρίψεων ρωσικών αεροσκαφών.
MANPADS
Το Igla-S είναι το φθηνότερο σύστημα μεταξύ αυτών που έχουν αναπτυχθεί στην Ουκρανία, αλλά δεν έχει μεγάλη επιτυχία κατάρριψης εχθρικού αντικειμένου. Σύμφωνα με μια αποχαρακτηρισμένη έκθεση της CIA : «Το Igla-1 έχει Pk (πιθανότητα θανάτωσης) από 0,30 έως 0,48 έναντι απροστάτευτων στόχων, το οποίο μειώνεται στο 0,24 παρουσία φωτοβολίδων δολώματος και εμπλοκής ( CHAF AND FLARES».
Οι ίδιες αναφορές προσθέτουν ότι, οι δοκιμές στη Φινλανδία έδειξαν ότι σε σύγκριση με το γαλλικό Mistral, το 9K38 Igla έχει κατώτερη εμβέλεια και ευαισθησία αναζήτησης και μικρότερη κεφαλή, αλλά έχει ανώτερη αντίσταση στα αντίμετρα.
Η πιο αξιοσημείωτη πολεμική χρήση του Iglas ήταν κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Κόλπου. Στις 17 Ιανουαρίου 1991, ένα βομβαρδιστικό Panavia Tornado της Βασιλικής Αεροπορίας καταρρίφθηκε από ένα ιρακινό SA-16 MANPADS.
Στην Ουκρανία, η ποικιλία των MANPADS που αναπτύσσονται αναμφίβολα θα δώσει στις δυνάμεις της μεγάλη ικανότητα αεράμυνας.
Τα MANPADS έχουν υψηλότερο ποσοστό θανάτωσης από τα S-300/S-400;
Για την σύγκριση μεταξύ του Man Portable Air Defense System (MANPADS) και των πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς, αναφέρει ο Ταξίαρχος Iyer: «Οι S-400 δεν είναι σκουπίδια. Μια χώρα δεν ξοδεύει πολλά χρήματα σε ένα σύστημα αν είναι σκουπίδια».
Για να ενισχύσει την άποψή του υπέρ της επίγειας αεράμυνας, προσθέτει: «Η αεροπορική άμυνα πρέπει να είναι πολυεπίπεδη. Ένα MANPAD δεν λύνει τίποτα. Ο αντίπαλος χρησιμοποιεί επίσης διαφορετικές τακτικές για να ξεπεράσει τα συστήματα αεράμυνας. Η επίθεση με μαχητικό αεροσκάφος, θα είναι επίσης πολυεπίπεδη και πολλαπλών κατευθύνσεων».
Η επίγεια αεράμυνα έχει στόχο να αποτρέψει και όχι να καταρρίψει το αεροσκάφος. Το σύστημα αεράμυνας S-400, είναι καθολικό για την καταστροφή όλων των τύπων αεροδυναμικών στόχων και βαλλιστικών πυραύλων.
«Μετά τον πόλεμο της Ουκρανίας, θα ήταν λάθος να πούμε ότι αυτά τα συστήματα (S-300/S-400) έχουν γίνει άσχετα. Θυμηθείτε, οι πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς έχουν επίσης, βαλλιστικές ικανότητες που το MANPADS δεν μπορεί να προσφέρει», ανέφερε ο Iyer.
Το Ρωσικό σύστημα έχει σχεδιαστεί για να νικήσει τις αεροπορικές επιθέσεις από αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου, αερομεταφερόμενα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου και αεροσκάφη αναγνώρισης που ενεργούν τόσο σόλο όσο και ως μέρη συστημάτων απόκτησης στόχων και ελέγχου πυρός, στρατηγικά βομβαρδιστικά, βαλλιστικοί πύραυλοι μικρού και μεσαίου βεληνεκούς και άλλα μέσα αεροπορικής επίθεσης σε αμφισβητούμενα ηλεκτρονικά περιβάλλοντα.
Οι ισχυρισμοί περί μυστικότητας που σχετίζονται με το S-400, επικεντρώνονται κυρίως στο ραντάρ απόκτησης του συστήματος που ονομάζεται AESA 1L119 NEBO SVU, το οποίο λειτουργεί στη ζώνη πολύ υψηλής συχνότητας (VHF).
«Εάν ένα ελικόπτερο εισέλθει κρυφά σε ένα ύψος κορυφής δέντρου και φτάσει κοντά στο σύστημα, τα S-300/S-400 δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αυτά τα συστήματα έρχονται με συστήματα αεράμυνας μικρής εμβέλειας, για να προστατεύσουν την περιφέρεια του συστήματος. Είναι σαν να προστατεύεις τους προστατευόμενους», εξήγησε ο Ταξίαρχος Iyer.
Τονίζει όμως, ότι για να υπερασπιστεί μια δεδομένη γεωγραφική περιοχή, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η μετατόπιση στρωμάτων και η κινητικότητα, μαζί με την ικανότητα εμπλοκής σε διαφορετικές εμβέλειες. «Τα MANPADS θα αποτελέσουν ένα σημαντικό στρώμα αεράμυνας στην Ουκρανία και θα παραμείνουν όλεθρος των ρωσικών αεροσκαφών», αναφέρει.
