Οι καταστροφικοί σεισμοί στην Τουρκία σε συγκερασμό με την δεινή οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών της χώρας, έχουν προκαλέσει δημοσκοπική κατρακύλα στον Ερντογάν και το κόμμα του, με αποτέλεσμα ο Τούρκος Πρόεδρος να επιχειρεί μια νέα κυβίσθηση στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, προσεγγίζοντας τους μέχρι χθές αντιπάλους του ΗΠΑ-Ελλάδα-Αίγυπτο, ενόψει εκλογών, δείχνοντας διαλλακτικότητα και επιχειρώντας να ανατρέψει το σε βάρος του αρνητικό κλίμα που επικρατεί και στο εξωτερικό.
Η Τουρκική "κυβίσθηση" προς τις ΗΠΑ
Η Τουρκική κυβέρνηση πιέζει και μάλιστα επιτακτικά την κυβέρνηση των ΗΠΑ, προκειμένου να της πουληθούν τα 40 F-16 BLOCK 70 και 80 κίτ εκσυγχρονισμού για ισάριθμα μαχητικά F-16 της πολεμικής αεροπορίας της, κερδίζοντας τα ευμενή σχόλια προς τούτο του Αμερικανού ΥΠΕΞ Μπλίνκεν, παρά την περί αντιθέτου γνωμοδότηση του Προέδρου Επιτροπής Εξωτερικών υποθέσεων της Αμερικανικής Γερουσίας Μπόμπ Μενέντεζ.
Συνέπεια των παραπάνω είναι η οποιαδήποτε συζήτηση-αναφορά περί προμήθειας δεύτερης συστοιχίας S-400 της Τουρκίας από την Ρωσία να κρίνεται ως επιζήμια για την Άγκυρα και γι' αυτό επιχειρείται από τους Τούρκους αποδόμηση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων του Ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος, προτάσσοντας την μειωμένη τάχα απόδοσή του στον πόλεμο στην Ουκρανία ,λέγοντας ότι τα εγχώρια αντιαεροπορικά συστήματα που αναπτύσσουν είναι εφάμιλλα και πως δεν χρειάζεται πλέον να γίνεται καμία περαιτέρω συζήτηση για απόκτηση νέων S-400 μελλοντικά.
Ωστόσο, μερικά τουρκικά αντιαεροπορικά συστήματα βρίσκονται ακόμη στο στάδιο δοκιμών, οπότε και είναι ανακριβές όπως αντιλαμβανόμαστε να επιχειρείται η επιχειρησιακή τους αξιολόγηση με τους S-400.
Η Τουρκική αεράμυνα
"Υψηλόβαθμος μάλιστα αξιωματούχος της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας φέρεται να ισχυρίστηκε πρόσφατα ότι η Άγκυρα δεν «χρειαζόταν» το σύστημα ούτως ή άλλως γιατί σύντομα θα επισκιαστεί από την τοπική τεχνολογία", σύμφωνα με Διεθνές ΜΜΕ, το οποίο επισημαίνει:
Η Τουρκία έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στην ανάπτυξη εγχώριων αντιαεροπορικών, από επιχειρησιακά συστήματα μικρής εμβέλειας μέχρι συστήματα μεγάλης εμβέλειας τα οποία βρίσκονται στα τελευταία στάδια ανάπτυξής τους, δίνοντας στην Άγκυρα μια σχετική ελευθερία από την Ρωσία στον εν λόγω τομέα.
Η εν λόγω χώρα μέχρι στιγμής έχει αναπτύξει και θέσει σε λειτουργία πολλά συστήματα ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης και αεράμυνας μεγάλης εμβέλειας ERALP, ραντάρ αεράμυνας χαμηλού ύψους AIR, σύστημα διοίκησης και ελέγχου αεράμυνας HERIKKS, καθώς και πυραυλικά συστήματα αεράμυνας Korkut, Sungur MANPADS, οικογένεια πυραυλικών συστημάτων αεράμυνας χαμηλού και μεσαίου ύψους Hisar και πρόσφατα, το πυραυλικό σύστημα αεράμυνας μεγάλου βεληνεκούς Siper.
Η ανάπτυξη τεχνολογίας όπως αυτής του Siper, είναι πιθανότατα αυτό που ώθησε τον Haluk Gorgun, πρόεδρο της τουρκικής αμυντικής εταιρείας Aselsan Elektronik Sanayi, να πει νωρίτερα αυτό το μήνα ότι η Άγκυρα δεν χρειάζεται πλέον να βασίζεται στα ρωσικά συστήματα.
«Κατασκευάζουμε συστήματα αεράμυνας. Δεν χρειαζόμαστε S-300, S-400», είπε σε τοπικό ειδησεογραφικό πρακτορείο.
Η απόδοση των S-400 στον πόλεμο στην Ουκρανία
Ο αναλυτής στρατιωτικών σπουδών και σπουδών ασφαλείας και αναπληρωτής καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Σμύρνης στην Τουρκία, Σίτκι Εγκέλι επισημαίνει ότι "Υπάρχει επίσης ερώτημα για την αποτελεσματικότητα των S-400 στον απόηχο μιας επιτυχημένης ουκρανικής αεροπορικής επίθεσης σε ρωσικές εγκαταστάσεις που φέρεται να φυλάσσονται από το σύστημα. Γνωρίζουμε τώρα ότι η αποτελεσματικότητα των S-400 ήταν υπερτιμημένη , αλλά τη στιγμή της προμήθειας τους από την χώρα μας, η ευρέως διαδεδομένη αντίληψη και αναλύσεις ήταν αντίθετες" .
Τούρκοι ειδικοί είπαν ότι τα συστήματα μικρού και μεσαίου βεληνεκούς έχουν προχωρήσει πολύ και ορισμένα είναι επιχειρησιακά, αν και τα συστήματα αεράμυνας μεγάλης εμβέλειας με δυνατότητες παρόμοιες με το S-400 βρίσκονται ακόμα στη φάση δοκιμών, όπως το Siper, το οποίο μπορεί να χτυπήσει στόχους 60 μίλια μακριά και έχει συγκριθεί με το S-400 και το οποίο πραγματοποίησε μια επιτυχημένη δοκιμαστική βολή τον περασμένο Αύγουστο.
Τουρκικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι το σύστημα αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία στα τέλη του 2023, αν και ο Egeli πρότεινε ότι θα χρειαστούν «πιθανώς» μερικά ακόμη χρόνια για να εφαρμοστεί και να επικυρωθεί η αποτελεσματικότητα του συστήματος.
Οι εξαγωγικές φιλοδοξίες της Τουρκίας
Σύμφωνα με δηλώσεις του Τούρκου ΥΠΕΞ Τσαβούσογλου ,«Η Τουρκία προωθεί ενεργά όλα τα συστήματα αεράμυνας της. Υπήρξε εξαγωγή του συστήματος διοίκησης και ελέγχου αεράμυνας Hakim στο Αζερμπαϊτζάν και του πυραυλικού στοιχείου του συστήματος Hisar στην Ινδονησία στο πλαίσιο του προγράμματος TriSula».
Από την πλευρά του ο Εγκελι είπε ότι «χωρίς εξαιρέσεις, οποιοδήποτε αμυντικό προϊόν έχει αναπτυχθεί στην Τουρκία έχει επίσης προωθηθεί ενεργά και διατίθεται στο εξωτερικό. Δεν βλέπω τον λόγο για τον οποίο αυτό δεν θα ισχύει για τα συστήματα αεράμυνας. Όπως αποδεικνύεται στην περίπτωση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών τουρκικής κατασκευής, οποιοσδήποτε πρόθυμος αγοραστής με οικονομικά μέσα θα ήταν στη λίστα των πιθανών αγοραστών».
Για τις εξαγωγές, ο Μεβλούτογλου επεσήμανε ότι η Τουρκία έχει το πάνω χέρι στις χώρες του ΝΑΤΟ, καθώς προσφέρει εξοπλισμό και συστήματα προτύπων του ΝΑΤΟ με ελάχιστους, εάν υπάρχουν,πολιτικούς όρους και δεσμούς.
«Επιπλέον, σχεδόν όλα τα προϊόντα και τα συστήματα της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας έχουν αποδείξει την αξία τους σε πολλές συγκρούσεις και επιχειρήσεις. Το Siper είναι ακόμα υπό ανάπτυξη και επί του παρόντος δεν είναι άμεσος ανταγωνιστής των S-400, αλλά στο πολύ εγγύς μέλλον, μπορεί κάλλιστα να είναι μια εφικτή εναλλακτική λύση», σχολίασε.
HISAR A+, HISAR O+,SIPER
Η Τουρκία είναι πλέον εξοπλισμένη με δύο πυραυλικά συστήματα εδάφους-αέρος της οικογένειας HISAR, το μεσαίου βεληνεκούς HISAR O+ το οποίο μπορεί να πλήξει στόχους σε απόσταση έως 25 χιλιομέτρων και υψόμετρο έως 20 χιλιομέτρων και το μικρού βεληνεκούς HISAR A+ ικανό να πλήξει στόχους έως και 15 χιλιόμετρα (9,3 μίλια)
Τέλος το αντιαεροπορικοί SIPER μεγάλου βεληνεκούς, για το οποίο οι Τούρκοι δίνουν βεληνεκές 150 χιλιόμετρα, το οποίο θα αποτελεί εναλλακτική λύση έναντι των S-400 και Patriot, βρίσκεται υπό ανάπτυξη
Η τουρκική αεράμυνα σήμερα
Στην παρούσα φάση η αεράμυνα της Τουρκίας είναι εξαιρετικά ασθενής και προβληματική, αλλά και ακόμη στην περίπτωση υλοποίησης των τουρκικών ονείρων για δημιουργία δικής τους αεράμυνας, αυτή θα υπολείπεται της Ελληνικής.
Υπολογίζεται τέλος ότι η Τουρκία χρειάζεται 8-10 συστοιχίες μεγάλου βεληνεκούς, όπως είναι οι S-400, Patriot , ή οι εγχώριοι Siper, προκειμένου να καλύψει πλήρως την επικράτειά της, πράγμα που φυσικά δεν υφίσταται σήμερα.
Σε όποια των περιπτώσεων η χώρα μας με τα RAFALE, τα F-16 VIPER και F-35 θα έχει το αεροπορικό πλεονέκτημα στο Αιγαίο, ακόμη και μετά την υλοποίηση των Τούρκων για δημιουργία "εγχώριας αεράμυνας".