Όλοι μας πριν από λίγες ημέρες γίναμε μάρτυρες κατά την διάρκεια της κοινής συνέντευξης τύπου των ΥΠΕΞ Τουρκίας και ΗΠΑ, της ανυποχώρητης στάσης του επικεφαλής της Αμερικανικής διπλωματίας Μπλίνκεν στο θέμα ευθείας διασύνδεσης της πώλησης F-16 στη Τουρκία με την αποδοχή εισόδου της Σουηδίας-Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ από την κυβέρνηση Ερντογάν.
Μάταια ο Τσαβούσογλου επιχείρησε νωρίτερα κάνοντας άμεση αναφορά να αποσυνδέσει τα δύο θέματα μεταξύ τους.
Η ανυποχώρητη στάση των ΗΠΑ ως αποτέλεσμα σύμφωνα με άρθρο Διεθνούς ΜΜΕ, "η Τουρκία να υιοθετήσει μια πιο συμφιλιωτική στάση σχετικά με την αίτηση της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ αφού ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν, ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν και ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου συζήτησαν την πιθανή αγορά αμερικανικών αεροσκαφών F16 τη Δευτέρα.
Αφού έδειξε αντίθεση στην κοινή προσπάθεια ένταξης της Φινλανδίας και ιδιαίτερα της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ για μήνες, η Τουρκία έδειξε τελικά σημάδια χαλάρωσης της θέσης της τη Δευτέρα.
«Θα γίνουν περισσότερες συναντήσεις με τη Σουηδία και τη Φινλανδία για την ένταξη στο ΝΑΤΟ», ανακοίνωσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών.
Η Τουρκία διπλασίασε την αντίθεσή της στην αίτηση της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, επικαλούμενη, ειδικότερα, την άρνηση της Σουηδίας να εκδώσει μέλη της τουρκικής αντιπολίτευσης, κυρίως Κούρδους.
Η Τουρκία έφτασε αργότερα στο σημείο να αποκλείσει την υποστήριξή της για την ένταξη της Σουηδίας μετά το περιστατικό με το κάψιμο του Κορανίου τον Ιανουάριο στη Στοκχόλμη. Η διαδικασία του ΝΑΤΟ «έχει τεθεί σε αναμονή», δήλωσε τότε ο Φινλανδός υπουργός Εξωτερικών Tobias Billström.
«Αυτό είναι ένα πολύ ευπρόσδεκτο και καλό μήνυμα από την Τουρκία», είπε ο Μπίλστρομ, ενώ ο πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον είπε ότι αναμένει «να επιστρέψουμε σε αυτές τις συνομιλίες το συντομότερο δυνατό».
Κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου το Σαββατοκύριακο, ο Kristersson συναντήθηκε με τη Φινλανδή ομόλογό του, Sanna Marin, η οποία, σύμφωνα με τον ίδιο, επανέλαβε την επιθυμία της να ενταχθούν μαζί η Φινλανδία και η Σουηδία στο ΝΑΤΟ.
«Αλλά αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι η Τουρκία είναι αυτή που λαμβάνει τιςαποφάσεις και το σεβόμαστε πολύ», πρόσθεσε.
Η επιρροή των ΗΠΑ
Η αλλαγή στάσης της Τουρκίας έρχεται αφότου οι ΗΠΑ ενίσχυσαν την πίεση στην Άγκυρα να αφήσει τη Σουηδία και τη Φινλανδία να ενταχθούν στη Συμμαχία το συντομότερο δυνατό.
Όπως τόνισε ο Kristersson, άλλες χώρες του ΝΑΤΟ έχουν εξαιρετικά ισχυρή υποστήριξη για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
«Στέρεα» υποστήριξη για την αίτηση της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ εξέφρασε η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Kamala Harris, σύμφωνα με τον Kristerrsson.
Αυτή η υποστήριξη απηχήθηκε από τον Μπλίνκεν κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Τούρκο ομόλογό του τη Δευτέρα. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν σθεναρά την ένταξη των Σκανδιναβών το συντομότερο δυνατό», είπε, προσθέτοντας ότι «η ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ δεν είναι διμερές ζήτημα».
Οι συζητήσεις μεταξύ του Μπλίνκεν και του Τσαβούσογλου περιστράφηκαν γύρω από την πώληση αμερικανικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία, αν και ο Τσαβούσογλου αρνήθηκε ότι αυτές οι συνομιλίες είχαν οποιαδήποτε επιρροή στη νέα προθυμία της Τουρκίας να αντιμετωπίσει την αίτηση της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
«Δεν θα ήταν σωστό ή δίκαιο να εξαρτηθούν δύο ανεξάρτητα ζητήματα το ένα από το άλλο», είπε ο Τσαβούσογλου, προσθέτοντας ότι «Δεν θα ήταν δυνατό για εμάς να αγοράσουμε τα F-16 υπό αυτούς τους όρους».
Η Τουρκία επιδιώκει τώρα να αναβαθμίσει τον στόλο της F-16 αφού σταμάτησε το έργο ανάπτυξης του μαχητικού F-35 επόμενης γενιάς μετά την απόκτηση ρωσικών πυραύλων αεράμυνας S-400.
Από την πλευρά των ΗΠΑ, ο Blinken διαβεβαίωσε ότι η συμφωνία για τα F-16 ήταν «πολύ σημαντική για τη συνεχή διαλειτουργικότητα του ΝΑΤΟ και προς το εθνικό συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών».
Οι δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών απηχούσαν την προηγούμενη συνέντευξη της σοσιαλδημοκρατικής ευρωβουλευτή Evin Ircin στην EURACTIV. Ερωτηθείσα εάν οι ΗΠΑ θα έπρεπε να εμπλακούν περισσότερο στην επίλυση της αδιέξοδης αίτησης της Σουηδίας για το ΝΑΤΟ της Άγκυρας, απάντησε: «Απολύτως. Είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ, όλων των κρατών μελών της ΕΕ και, τελικά, είναι προς το συμφέρον και της Τουρκίας».
Σε προγενέστερο άρθρο μας , είχαμε αναφέρει ότι η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και ο Πρωθυπουργός της Σουηδίας, Ουλφ Κρίστερσον, ανακοίνωσαν ότι προτίθενται να διοργανώσουν για λογαριασμό των 2 χωρών που επλήγησαν από τους σεισμούς, Τουρκίας-Συρίας, Διεθνή Διάσκεψη δωρητών στις Βρυξέλλες τον Μάρτιο, για συγκέντρωση των απαιτούμενων κεφαλαίων προκειμένου να σταθούν οι χώρες στα πόδια τους, προβαίνοντας σε επούλωση των πληγών τους και σε ανοικοδόμηση των πληγέντων περιοχών .
Εκτίμησή μας είναι ότι η παροχή αυτή βοήθειας θα έχει αντίκτυπο και στην εξομάλυνση των σχέσεων ΕΕ και γενικότερα της Δύσης με την Τουρκία, η οποία είχε διολισθήσει επικίνδυνα μακρυά, στρεφόμενη σε Ρωσία και Ιράν.
Επίσης η ενεργότατη συμμετοχή της Σουηδίας στην επικείμενη Διάσκεψη δωρητών για την Τουρκία και την Συρία, δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη, αφού είναι γνωστές οι τουρκικές ενστάσεις για είσοδό της στο ΝΑΤΟ από τον Ερντογάν, ο οποίος αναμένεται να ρίξει νερό στο κρασί του στη συνέχεια αποδεχόμενος την είσοδό της όπως και της Φινλανδίας στο Βορειοατλαντικό Σύμφωνο.
Ο λόγος απλός , αφού δεν μπορεί η Σουηδία να πρωτοστατεί για να σου δωθούν κ. Ερντογάν χρήματα για την χώρα σου λόγω των σεισμών και εσύ να την κρατάς έξω από το ΝΑΤΟ. Κάτι τέτοιο θα ήταν ασυμβίβαστο και θα εξέθετε ανεπανόρθωτα αυτή την φορά τον Τούρκο Πρόεδρο.
Παράλληλα μια τέτοια στροφή του Ερντογάν θα άνοιγε τον δρόμο για την πώληση από τις ΗΠΑ των F-16 στην Τουρκία, η οποία ωστόσο πρέπει να περάσει από δεσμεύσεις και κινήσεις της Τουρκίας για αποκλιμάκωση της έντασης με την Ελλάδα , αποφυγή πολεμικής ρητορικής παραβιάσεων του ΕΕΧ και υπερπτήσεων , καθώς και παύση αμφισβήτησης της Εθνικής μας κυριαρχίας στα νησιά μας στο Αιγαίο.
Κλείνω επισημαίνοντας ότι ακόμη και αν όλα αυτά γίνουν τους επόμενους μήνες, θεωρούμε ότι οι ΗΠΑ εφόσον πουλήσουν τελικά F-16 στην Τουρκία, αυτό θα γίνει σαλαμοποιημένα σε μικρότερες επιμέρους παραγγελίες με χρονική επιμήκυνση μεταξύ τους, συνοδευόμενες με ρήτρες επίδειξης καλής στάσης της Τουρκίας έναντι των ΗΠΑ-Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ-Αρμενίας-Κούρδων YPG της Συρίας.
