Ο Πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα, ο οποίος θα είναι ο οικοδεσπότης της Συνόδου Κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων σήμερα στα Τίρανα και θα συναντηθεί με τον Έλληνα Πρωθυπουργό, παραχώρησε αποκλειστική συνέντευξη στη EURACTIV αφήνοντας σοβαρές αιχμές κατά της Αθήνας.
Δήλωσε, ούτε λίγο ούτε πολύ, πως η Ελλάδα «εξαπάτησε» για να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. O Ράμα θα συναντηθεί σήμερα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Στη συνέντευξή του στη EURACTIV και την Alice Taylor, ο Ράμα μίλησε την παραμονή της συνόδου κορυφής για τη διεύρυνση, τις περιφερειακές εντάσεις και την ανάγκη να προωθηθούν οι μεταρρυθμίσεις για να διασφαλιστεί η αυθεντικότητα της διαδικασίας διεύρυνσης.
«Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η διαδικασία ολοκλήρωσης είναι μια διαδικασία που βασίζεται σε άτομα και αξίες. Πρέπει να κάνουμε τις ‘ασκήσεις μας στο σπίτι’, δεν πρόκειται για εξετάσεις που μπορείς να εξαπατήσεις. Ακόμη, και αν οι καθηγητές έχουν μεγάλη διάθεση να σε βοηθήσουν να περάσεις […] είναι προς το συμφέρον σου να περάσεις το διαγώνισμα σωστά», δήλωσε ο Ράμα.
«Και επειδή είναι για το καλό μας», είπε, «πρέπει να έχουμε θεσμούς που λειτουργούν».
«Όχι όπως έκαναν κάποιες χώρες στο παρελθόν, όπως μια γειτονική χώρα, η Ελλάδα για παράδειγμα, που εξαπάτησε πολύ. Πήρε χρήματα από την Ευρώπη, πέρασε μια περίοδο χλιδής και μετά κατέληξε πολύ άσχημα», τόνισε ο Αλβανός Πρωθυπουργός.
Η ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας
Η Αλβανία ξεκίνησε τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις τον Ιούνιο του 2022 και πρόκειται να ξεκινήσει τη διαδικασία ευθυγράμμισης των νόμων της με το κεκτημένο της ΕΕ.
Υπάρχουν, όμως, πολλοί τομείς που απαιτούν μεταρρυθμίσεις, όπως το κράτος δικαίου, η διαφθορά και η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο.
Ερωτηθείς αν αισθάνεται ότι η κυβέρνησή του φέρει ευθύνη για την αργή πρόοδο σε βασικούς τομείς, ο Ράμα παραδέχθηκε ότι έχουν γίνει λάθη.
«Εκ των υστέρων, υπάρχουν πάντα πράγματα που θα μπορούσαν να είχαν αντιμετωπιστεί καλύτερα και υπάρχουν πάντα προβλήματα που θα μπορούσαν να είχαν αντιμετωπιστεί καλύτερα, χωρίς αμφιβολία», είπε, προσθέτοντας ότι υπάρχουν πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης.
Η σύνοδος κορυφής της Τρίτης θα πραγματοποιηθεί εν μέσω διαμαρτυριών υπό την ηγεσία του πρώην πρωθυπουργού και προέδρου Σαλί Μπερίσα, ο οποίος κατηγορεί την κυβέρνηση Ράμα για διαφθορά και ότι δεν κάνει τίποτα για να αποτρέψει τη μαζική μετανάστευση.
Να μην αποξενωθεί η Σερβία
Όσον αφορά στη σύνοδο κορυφής, ο Ράμα πιστεύει ότι το γεγονός ότι πραγματοποιείται εκτός Βρυξελλών και σε μια χώρα εκτός ΕΕ, λέει πολλά για την τρέχουσα κατάσταση στην Ευρώπη και την ανανεωμένη όρεξη για διεύρυνση.
«Και μόνο το γεγονός ότι έχουμε σύνοδο κορυφής στα Τίρανα – ποιος θα μπορούσε να φανταστεί πριν από λίγα χρόνια ότι η ΕΕ θα έβγαινε από την περίμετρό της και το Συμβούλιο θα μετακόμιζε σε μια χώρα εκτός ΕΕ για να πραγματοποιήσει σύνοδο κορυφής. Και δεν είναι απλώς μια εκδήλωση, ένα γεγονός, είναι κάτι περισσότερο από αυτό. Είναι μια δέσμευση, είναι ένα μήνυμα», δήλωσε.
Είπε ότι η πανδημία, η κλιματική αλλαγή και στη συνέχεια ο ρωσικός πόλεμος στην Ουκρανία οδήγησαν την ΕΕ να κατανοήσει καλύτερα τη γεωπολιτική και στρατηγική σημασία των Δυτικών Βαλκανίων.
«Αυτό συγκλόνισε την Ευρώπη… Βλέπω πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον, πολύ μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση, γνωρίζουν πολύ καλά ότι η περιοχή είναι ευάλωτη. Γνωρίζουν πολύ καλά ότι η περιοχή έχει την μεγαλύτερη επιρροή του Πούτιν στην ήπειρο, που είναι, ας πούμε, τα σερβικά εδάφη, η Σερβία και η Σέρβικη Δημοκρατία και ούτω καθεξής».
Όσον αφορά στην περιφερειακή σταθερότητα και στην επιρροή της Ρωσίας, ο Ράμα δήλωσε ότι είναι σημαντικό να μην αποξενωθεί κανείς στην περιοχή, ακόμη και χώρες όπως η Σερβία, οι οποίες έχουν φιλορωσική κοινή γνώμη και διαφορετική ιστορία και υπόβαθρο.
«Πρέπει να έχουμε επίγνωση του κινδύνου… Δεν πρέπει να συμβάλλουμε με οποιονδήποτε τρόπο στην αποξένωση της Σερβίας».
Ο διάλογος μεταξύ της Σερβίας και της πρώην επαρχίας της, του Κοσσυφοπεδίου, αναμένεται να βρεθεί ψηλά στην ατζέντα της συνόδου κορυφής, εν μέσω συνεχώς αυξανόμενων εντάσεων.
Ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς ακύρωσε αρχικά την επίσκεψή του την περασμένη εβδομάδα, αλλά έκτοτε επιβεβαίωσε ότι θα συμμετάσχει.
Μετά από 11 χρόνια διαλόγου υπό την ηγεσία της ΕΕ και μικρή πρόοδο, όλα τα βλέμματα στρέφονται στις τρέχουσες προσπάθειες υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και της ΕΕ, με την υποστήριξη του Παρισιού και του Βερολίνου.
Επιπλέον, πρόσφατα δημιουργήθηκαν εντάσεις μεταξύ της Πρίστινα και των Βρυξελλών, λόγω ισχυρισμών για «λάθη» και ακόμη και ευνοϊκή μεταχείριση της Σερβίας από την ΕΕ.
Αλλά δεν θα είναι εύκολο, δήλωσε ο Ράμα, τονίζοντας ότι η Σερβία ήταν ο επιτιθέμενος στο Κοσσυφοπέδιο κατά τη διάρκεια της καταστολής της το 1998-99 και τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει αυτό το γεγονός.
«Ο μόνος τρόπος για να το διορθώσουμε είναι μέσω του διαλόγου, του διαλόγου, του διαλόγου… Η λύση είναι να ανταλλάσσουμε ακούραστα με την αντίθετη άποψη της άλλης πλευράς μέχρι να το διευθετήσουμε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο».
Εκτός από τις τρέχουσες πολιτικές διαφορές, οι πληγές του παρελθόντος είναι ακόμη νωπές, καθώς η σύγκρουση ολοκληρώθηκε το 1999, με την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου να ανακηρύσσεται εννέα χρόνια αργότερα.
«Νομίζω όλο και περισσότερο ότι ίσως αυτή η γενιά είναι ακόμα πολύ κοντά στη θέρμη για αίμα και δολοφονίες και αναστάτωση. Και δεν είναι εύκολο να τα ξεπεράσεις όλα αυτά και να γίνεις λογικός και ψυχρός και να υπογράψεις μια συμφωνία», δήλωσε ο Ράμα.
Για το λόγο αυτό, πιστεύει ότι το πρόσφατο γαλλογερμανικό σχέδιο, το οποίο προβλέπει την αποδοχή της ανεξαρτησίας χωρίς αμοιβαία αναγνώριση, είναι ένα καλό σχέδιο.
«Δεν επιδιώκει μια τελική λύση όσον αφορά στην αμοιβαία αναγνώριση, η οποία θα έρθει μια μέρα, αλλά επιδιώκει μια πορεία προς αυτήν, οπότε ας δούμε».
Στην Αλβανία, ο Ράμα έχει επικριθεί ευρέως για την προώθηση στενών σχέσεων με τον πρόεδρο της Σερβίας Βούτσιτς, συμπεριλαμβανομένων οικονομικών πρωτοβουλιών όπως τα Ανοιχτά Βαλκάνια. Αλλά ο Ράμα δήλωσε ότι ενώ ποτέ δεν θα συμφωνήσουν στο θέμα του Κοσσυφοπεδίου, έχουν βρει έναν τρόπο να συνεργαστούν, κάτι που είναι απαραίτητο για την περιοχή.
«Έχουμε βρει έναν τρόπο να είμαστε πολύ ανοιχτοί και πολύ ωμοί μεταξύ μας. Έχουμε καταλάβει ότι υπάρχει μόνο μία ευκαιρία για να έχουμε σχέση – να συμφωνήσουμε να μην διαφωνήσουμε στο θέμα του Κοσσυφοπεδίου γιατί δεν υπάρχει τρόπος να συμφωνήσουμε σε αυτό μέχρι στιγμής… είναι πολύ καλύτερα έτσι παρά να γυρίσουμε την πλάτη».
Όσον αφορά τις σχέσεις με τον ομόλογό του του Κοσσυφοπεδίου, Άλμπιν Κούρτι, οι οποίες ορισμένοι πιστεύουν ότι είναι στην καλύτερη περίπτωση παγωμένες, ο Ράμα είπε ότι έχουν επίσης τις διαφορές τους, αλλά οι ομοιότητές τους τους φέρνουν κοντά.
«Ο Άλμπιν είναι διαφορετικός – είναι φυσικά πιο κοντά επειδή είναι Αλβανός ηγέτης, πρωθυπουργός, αλλά έχουμε και τις διαφορές μας».
Ενόψει της διάσκεψης, ο Ράμα δεν ήταν σίγουρος για τα συγκεκριμένα αποτελέσματα, αλλά τόνισε τον συμβολισμό της διεξαγωγής της στην περιοχή ως ένα από τα πιο σημαντικά μέρη της.
«Η σύνοδος κορυφής μπορεί να κάνει πολλά καλά πράγματα. Αλλά στο τέλος, κανένα από τα πράγματα δεν θα είναι τόσο σπουδαίο όσο η σύνοδος κορυφής που θα γίνει στα Τίρανα».
