Συνέντευξη στην Κουτσουρίδου Χριστίνα
Η οικονομική κρίση, έχει αλλάξει πολλές από τις συνήθειες μας, ανάμεσα στις οποίες και οι διατροφικές μας!
Η κρίση έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του μηνιαίου εισοδήματος και ανάλογη αύξηση των τιμών στα τρόφιμα. Οι οικονομικοί παράγοντες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία και τη διατροφή ιδιαιτέρως στα παιδιά, στις γυναίκες, στους ηλικιωμένους και φυσικά στις χαμηλού εισοδήματος οικογένειες. Το εισόδημα μιας οικογένειας καθορίζει και την ποιότητα και τη ποικιλομορφία των τροφίμων που θα επιλέξουν για τη διατροφή τους. Όσο μικρότερο είναι το εισόδημα, τόσο μειώνονται οι επιλογές σε υγιέστερες τροφές. Οι οικογένειες, δηλαδή, αλλάζουν πρότυπο διατροφής το οποίο πιθανόν να μην είναι και το σωστό και να αναπτύσσει θρεπτικές αναταραχές ακόμη και υποσιτισμό. Οι ώρες δουλειάς, οι οικονομικές απαιτήσεις, η αλλαγή στην ψυχολογία, η περιορισμένη αγοραστική ικανότητα μας είναι κάποιοι βασικοί παράγοντες.
Ο διατροφολόγος, Ανδρέας Αμαργιανιτάκης, μιλά στο Πενταπόσταγμα, για το πως η οικονομική κρίση επηρεάζει την διατροφή μας και την καθημερινότητα μας και τι μπορούμε να κάνουμε για να αποφύγουμε τα λάθη.
*Ο Ανδρέας Αμαργιανιτάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης και είναι απόφοιτος της σχολής Διατροφής και Διαιτολόγιας του ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης. Πραγματοποίησε την πρακτική του άσκηση στο Γενικό Νοσοκομείο «Γεννηματάς» της Θεσσαλονίκης και την πτυχιακή του εργασία στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ με θέμα « Αξιολόγηση διατροφικής πρόσληψης και κατάστασης θρέψης σε αιμοκαθαιρόμενους
ασθενείς». Από το 2010 ζει και εργάζεται στην Αθήνα στον ιδιωτικό τομέα.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη :
- Κύριε Αμαργιανιτάκη, ποια είναι τα συχνότερα λάθη που κάνουν οι καταναλωτές σε περίοδο οικονομικής κρίσης;
Σε περιόδους οικονομικής κρίσης το συχνότερο λάθος που κάνουμε είναι να στρεφόμαστε σε πιο οικονομικά προϊόντα, αμφιβόλου ποιότητας και προέλευσης, τα οποία είναι καλά για το πορτοφόλι μας, όχι όμως και για την υγεία μας.
Συνήθως αυτό συμβαίνει όταν επιλέγουμε προϊόντα δημητριακών πρωινού, διάφορα σνακ και μικρά έτοιμα γεύματα. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, χωρίς αυτό να σημαίνει πως πρέπει να επιλέγουμε μόνο ακριβά προϊόντα από μεγάλες εταιρείες. Είναι καλό να κοιτάμε πάντα την διατροφική ετικέτα και να βλέπουμε την περιεκτικότητα στα βασικά συστατικά, συγκρίνοντας προϊόντα μεταξύ τους για να δούμε πιο ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες μας, κυρίως όταν συνυπάρχει και κάποιο πρόβλημα υγείας, όπως σακχαρώδης διαβήτης, υψηλή χοληστερόλη, υπέρταση κ.α.
Ένα δεύτερο θέμα που παρατηρείται σε περιόδους κρίσης είναι η στροφή των καταναλωτών σε τροφές πλούσιες σε άμυλο που μας φουσκώνουν γρήγορα , χωρίς να μας χορταίνουν ουσιαστικά. Μακαρόνια, ρύζι και ψωμί καταναλώνονται συχνότερα , αυξάνοντας έτσι την ημερήσια πρόσληψη υδατανθράκων κατά πολύ και προκαλώντας αύξηση βάρους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
-Υπάρχουν τρόποι για να τρώμε υγιεινά χωρίς να ξοδεύουμε μία περιουσία στο φαγητό;
Υπάρχουν τρόποι για να τρώμε σωστά και μπορούμε να εντάξουμε τρόφιμα στη διατροφή μας , τα οποία δε «βλάπτουν» το πορτοφόλι μας , αλλά έχουν μεγάλο όφελος για την υγεία μας.
Καταρχάς βάζουμε τα όσπρια και τα λαχανικά στη διατροφή μας. Φθηνές , αλλά άκρως ωφέλιμες τροφές, στις οποίες στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό η μεσογειακή διατροφή . ‘Όσπρια και λαδερά μπορούν να καταναλώνονται συχνά μέσα στην εβδομάδα. Καλό είναι όμως να τα καταναλώνουμε σα μεσημεριανό γεύμα και όχι σα βραδινό, καθώς και να αποφεύγουμε την υπερβολική χρήση ελαιόλαδου στην παρασκευή του φαγητού, καθώς και την συνοδεία ψωμιού.
Αρχίζουμε να κάνουμε λίστα όταν πηγαίνουμε στο σούπερ μάρκετ , έχοντας υπολογίσει πρώτα ποια φαγητά θα μαγειρέψουμε μέσα στην εβδομάδα, ώστε να ξέρουμε ακριβώς τι θα πρέπει να αγοράσουμε. Προτιμάμε να πηγαίνουμε στην λαϊκή αγορά για τα λαχανικά και τα φρούτα, καθώς υπάρχει μεγαλύτερη ποικιλία , περισσότερο φρέσκα τρόφιμα και μεγαλύτερο εύρος τιμών.
Προτιμάμε να μην αγοράζουμε τυποποιημένα τα καθημερινά μας σνακ, ψωμί του τοστ, παξιμάδια κ.α. , αλλά από τον φούρνο της γειτονιάς μας , όπου μπορούμε να βρούμε διάφορα τρόφιμα χειροποίητα ,συνήθως με λιγότερα συντηρητικά και χρωστικές , καθώς και καλύτερη τιμή. Συνδυάζουμε τροφές μεταξύ τους για να πετύχουμε την καλύτερη απόδοση τους και δεν πετάμε τρόφιμα που έχουν περισσέψει. Π.χ. αν έχει περισσέψει μία μικρή μερίδα όσπρια (φακές , ρεβίθια κτλ.), προτιμάμε να τα μαγειρέψουμε με λίγο καστανό ρύζι και έτσι έχουμε ένα φαγητό πλούσιο σε πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας (φακόρυζο, ρεβιθόρυζο), που ξεχωριστά τα δύο αυτά τρόφιμα δε θα μπορούσαν να μας προσφέρουν στον ίδιο βαθμό.
-Είναι η κρίση μία ευκαιρία να μάθουμε να τρώμε πιο υγιεινά;
Πάντα σε δύσκολες καταστάσεις ο άνθρωπος γίνεται πιο εφευρετικός και ψάχνει για λύσεις , τις οποίες δε θα αναζητούσε σε περιόδους οικονομικής ευμάρειας.
Στην εποχή μας και ειδικότερα στις μεγάλες πόλεις έχουμε πολλές επιλογές και το μόνο που χρειάζεται να κάνουμε είναι μία καλύτερη αναζήτηση σε αυτά τα προϊόντα, καθώς και έναν σωστό υπολογισμό στο τι πραγματικά χρειαζόμαστε σαν τροφή και να αποβάλλουμε όσο μπορούμε το τι έχουμε συνηθίσει να καταναλώνουμε απλώς για να ικανοποιήσουμε την συναισθηματική μας ανάγκη.
-Πώς αποφεύγουμε την κατάθλιψη με όπλο τη διατροφή και ποιες είναι οι τροφές που αντιμετωπίζουν το άγχος;
Μία ισορροπημένη διατροφή μας δίνει ενέργεια μέσα στην ημέρα και κρατάει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σταθερά , χωρίς να κάνουμε μεγάλες και απότομες αυξομειώσεις , που έχουν σαν αποτέλεσμα τη χαμηλή ενέργεια, την απότομη κούραση , δυσκολία συγκέντρωσης κ.ο.κ. . Το παρατηρήσαμε περισσότερο και μέσα στην πανδημία , όπου τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα , από τροφές πλούσιες σε άμυλο και ζάχαρη , σε συνδυασμό με μειωμένη κίνηση, μας «έριχναν» προκαλούσαν δυσάρεστα συναισθήματα , επεισόδια υπερφαγίας και ένα αίσθημα κατάθλιψης.
Μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή όμως μπορεί να βοηθήσει σε αυτό. Όλες οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β παίρνουν μέρος σε απαραίτητες βιοχημικές αντιδράσεις που ρυθμίζουν κάθε κυτταρική λειτουργία. Μπορούμε να τις βρούμε εύκολα στα όσπρια, το αβοκάντο, τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα λαχανικά. Απαραίτητα για την σωστή λειτουργία της υγείας του εγκεφάλου και της ρύθμισης της ψυχικής διάθεσης είναι και τα Ω λιπαρά οξέα. Τα βρίσκουμε σε ξηρούς καρπούς και σπόρους (αμύγδαλα, καρύδια, κολοκυθόσπορο, λιναρόσπορο κ.α.) , σε λιπαρά ψάρια , στο αβοκάντο και αλλού.
Τα φρούτα και τα λαχανικά μας παρέχουν επίσης πλήθος βιταμινών που συμμετέχουν στην ομαλή λειτουργία των ενζυμικών διεργασιών στο σώμα μας και μας βοηθούν να έχουμε ενέργεια και καλή διάθεση . Πορτοκάλια, μπανάνες , ντομάτα, σπαράγγια , μπρόκολο , πιπεριές, κρεμμύδι, πεπόνι, κουνουπίδι και τόσα άλλα , εκτός από τις πολύτιμες βιταμίνες , μας παρέχουν μέταλλα και ιχνοστοιχεία, απαραίτητα για τη σωστή ρύθμιση των λειτουργιών του σώματός μας. Βασικό στοιχείο όμως πέραν του τι πρέπει να καταναλώνουμε για μία καλύτερη διάθεση και την αποφυγή του άγχους είναι και το τι πρέπει να αποφεύγουμε. Τροφές τυποποιημένες, τροφές με πολλή ζάχαρη ή/και πολύ λίπος, αλκοόλ, κόκκινο κρέας και τηγανητά τρόφιμα χρειάζονται περισσότερο χρόνο από το σώμα μας για να γίνει η πέψη και αφαιρούν ενέργεια από τη δική μας.
-Συμπερασματικά σε περιόδους οικονομικής κρίσης και τροφικής ανασφάλειας, τι κάνουμε για να αποφύγουμε τον αρνητικό αντίκτυπο;
Έχουμε μάθει μέχρι τώρα να επηρεάζεται η διατροφή μας από την εκάστοτε διάθεσή μας και οικονομική μας κατάσταση και έως ένα βαθμό είναι πολύ λογικό. Το πιο σημαντικό που μπορούμε όμως να κάνουμε σε περιπτώσεις οικονομικής κρίσης ,κοιτώντας εννοείται και το καλύτερο για την μειωμένη οικονομική μας επιβάρυνση, είναι να κοιτάξουμε λίγο μακροπρόθεσμα το ακόμα πιο σημαντικό κομμάτι που είναι η υγείας μας.
Η μεσογειακή διατροφή μας έχει στηρίξει και λαμβάνουμε ακόμα τα οφέλη της , οπότε το μόνο λογικό είναι να συνεχίσουμε να την ακολουθούμε , προσαρμόζοντας εννοείται στον σύγχρονο τρόπο ζωής μας κάποια μέρη της και ψάχνοντας ή εξερευνώντας κάποια άλλα που ίσως έχουμε ξεχάσει. Είναι μία διατροφή βασισμένη σε φθηνά ως επί το πλείστον και άκρως ευεργετικά για την υγείας μας τρόφιμα, χωρίς μεγάλες ποσότητες κρέατος και ψαριού, τα οποία είναι και πιο ακριβά.
Το βασικότερο όμως είναι να μην αφήνουμε τη διάθεση μας να υποδεικνύει το τι θα καταναλώσουμε. Μια λάθος διατροφή ή ένα επεισόδιο υπερφαγίας, λόγω άγχους ή κατάθλιψης , μπορεί να πλήξει περισσότερο την τσέπη μας και την υγείας μας. Κοιτάμε το μέλλον , γνωρίζοντας πως οι διατροφικές μας συνήθειες χτίζονται μέρα με τη μέρα και πως μία σωστή διατροφή φτιαγμένη στα μέτρα του καθενός μας , μπορεί να μας βγάλει ασπροπρόσωπους ακόμα και σε δύσκολες περιστάσεις, όπως η οικονομική ή καταναλωτική κρίση.
