Μια τουρκική προσπάθεια να προσελκύσει τουρίστες με μια διαφημιστική καμπάνια «TurkAegean» –με φόντο ιστορικές ελληνικές τοποθεσίες και τον ήχο των μπουζουκιών– έχει προκαλέσει οργή και αμηχανία στην Αθήνα, αναφέρει σε δημοσίευμά της η βρετανική εφημερίδα Guardian.
«Με τις δυτικές ακτές της να εκτείνονται στο Αιγαίο, η Τουρκία λέει ότι ήρθε η ώρα να σταματήσει να συνδέει την περιοχή αποκλειστικά με την Ελλάδα. Τον περασμένο Δεκέμβριο, υπέβαλε αίτημα στο γραφείο πνευματικής ιδιοκτησίας της ΕΕ για το εμπορικό σήμα του όρου TurkAegean.
Η έγκριση της αίτησης, που δόθηκε στη δημοσιότητα την περασμένη εβδομάδα, έπιασε τους Έλληνες πολιτικούς απροετοίμαστους. «Κάποιοι… πολύ απλά, δεν έκαναν καλά τη δουλειά τους», είπε ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
Εν μέσω κραυγών για σφετερισμό του πολιτισμού τους, οι Έλληνες αξιωματούχοι πέρασαν στην επίθεση. «Προφανώς η κυβέρνηση θα εξαντλήσει κάθε νομική δυνατότητα για να αντιμετωπίσει αυτή την εξέλιξη», είπε ο Μητσοτάκης σε έκπληκτους δημοσιογράφους στο τέλος της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ της περασμένης εβδομάδας στη Μαδρίτη.
Με το αρχαιοελληνικό του όνομα που προέρχεται από τον Αιγέα, τον πατέρα του μυθικού βασιλιά Θησέα που ίδρυσε την Αθήνα, η ελληνική κληρονομιά του Αιγαίου σπάνια αμφισβητήθηκε – ακόμα κι αν οι δύο αντίπαλοι του ΝΑΤΟ έχουν εδώ και καιρό φιλονικήσει για ζητήματα εδαφικής κυριαρχίας στη θάλασσα», συνεχίζει η βρετανική εφημερίδα.
«Καθώς οι τουρκικές αξιώσεις αυξάνονται στην περιοχή, ο ανώτατος αξιωματούχος της Ελλάδας στην ΕΕ, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς, ζήτησε να αναθεωρηθεί η απόφαση. Σε μια λακωνική επιστολή προς τον Τιερί Μπρετόν, τον ομόλογό του αρμόδιο για τις εσωτερικές αγορές, ο Σχοινάς επέπληξε το όργανο της ΕΕ επειδή δεν δημοσιοποίησε σωστά το αίτημα της Άγκυρας να χρησιμοποιήσει τον όρο στην τουριστική εκστρατεία.
Το σύνθημα του TurkAegean, που κυριαρχεί στη διαφήμιση αυτού που η Τουρκία έχει επίσης χαρακτηρίσει ως «ακτογραμμή της ευτυχίας» της, έχει τις τελευταίες ημέρες εξοργίσει περαιτέρω τους Έλληνες.
«Το τουρκικό Αιγαίο είναι μια από τις πιο εκλεκτές περιοχές που έχει να προσφέρει η Τουρκία», είπε ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού της χώρας, Μεχμέτ Νούρι Ερσόι, στους Financial Times, αναφερόμενος σε μια περιοχή με ερείπια που περιλαμβάνει την αρχαία Τροία και το λιμάνι της Εφέσου, που κάποτε θεωρούνταν από τους Έλληνες ως το σημαντικότερο εμπορικό κέντρο στη Μεσόγειο.
Οι υποστηρικτές της προσέγγισης επισημαίνουν αυτό που κάνει εμφανές το TurkAegean: ότι από την εντυπωσιακή ακτογραμμή μέχρι τη μουσική και το φαγητό, οι δύο χώρες έχουν περισσότερα κοινά από όσα θα ήθελαν να πιστέψουν», συμπληρώνει ο Guardian, παραγράφοντας την πολεμική ρητορική της Τουρκίας, τις γενοκτονίες και τα πολυάριθμα εγκλήματα πολέμου.
«Αλλά η εκστρατεία ακολουθεί επίσης τις αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ των ιστορικών εχθρών για τις αντίθετες διεκδικήσεις τους στο Αιγαίο Πέλαγος, την εξερεύνηση ορυκτών στην ανατολική Μεσόγειο και τη διχασμένη από τον πόλεμο Κύπρο. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι η επικοινωνία μέσω της διπλωματικής οδού έχει καταρρεύσει. Μέχρι την Παρασκευή, οι ελπίδες για άμβλυνση στον απόηχο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ της Μαδρίτης είχαν εξασθενίσει δραματικά, αφού ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επανέλαβε ότι δεν θα συναντούσε τον Μητσοτάκη. Τον Μάιο, ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι θα διακόψει τις σχέσεις με τον Μητσοτάκη, αφού ο Έλληνας ηγέτης κάλεσε την Ουάσιγκτον να μην πουλήσει μαχητικά αεροσκάφη F-16 στην Τουρκία κατά τη διάρκεια ομιλίας του ενώπιον του αμερικανικού Κογκρέσου.
Η Άγκυρα έχει κατηγορήσει την Αθήνα ότι σκόπιμα στρατιωτικοποιεί νησιά κοντά στις τουρκικές ακτές κατά παράβαση των διεθνών συνθηκών. Σε μια κίνηση που πυροδότησε περαιτέρω ανησυχίες μεταξύ των διπλωματών της ΕΕ που σταθμεύουν στην Αθήνα, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, προειδοποίησε τον περασμένο μήνα ότι η Τουρκία θα αμφισβητήσει το καθεστώς των ανατολικών νησιών της Ελλάδας εάν δεν αποσυρθούν τα στρατεύματα.
Η Αθήνα υποστηρίζει ότι έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό της στο δικό της έδαφος, σημειώνοντας τις επαναλαμβανόμενες αεροπορικές εισβολές από τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη και τη μακροχρόνια απειλή πολέμου της Άγκυρας σε περίπτωση επέκτασης των χωρικών υδάτων. Ο Ερντογάν έχει επανειλημμένα επικαλεστεί τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1919-22, ο οποίος κατέληξε σε στρατιωτική ήττα για την Αθήνα, λέγοντας ότι, 100 χρόνια μετά, η Ελλάδα δεν θα πρέπει να σπρώχνεται για έναν αγώνα για τον οποίο θα «μετανιώνει ξανά».
Έλληνες πολιτικοί είπαν ότι η εκστρατεία της Άγκυρας με το "Τουρκικό Αιγαίο" έπρεπε να εξεταστεί στο πλαίσιο της στρατηγικής που ακολουθούσε ο μαχόμενος Τούρκος πρόεδρος ενόψει των εκλογών του 2023. «Δεν είναι απλώς μια αθώα διαφήμιση, αλλά ένα άλλο επιχείρημα που χρησιμοποιείται για να αμφισβητηθεί τελικά η κυριαρχία μας στα ελληνικά νησιά στο Αιγαίο και τα δικαιώματά μας στις θαλάσσιες οικονομικές ζώνες», δήλωσε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών και αριστερός βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Κατρούγκαλος. «Αν απλώς έλεγαν ότι έχουν ακτογραμμή στο Αιγαίο, αυτό, φυσικά, είναι γεωγραφικά σωστό. Αλλά ο όρος υπονοεί, ως απόρροια της προπαγάνδας τους, ότι όλο ή το μεγαλύτερο μέρος του Αιγαίου είναι τουρκικό και αυτό είναι σαφώς λάθος».
Με την Ελλάδα να αντιμετωπίζει επίσης την προοπτική γενικών εκλογών ήδη από τον Σεπτέμβριο, οι αναλυτές δεν έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο οι εντάσεις να εξελιχθούν σε στρατιωτική σύγκρουση είτε εσκεμμένα είτε τυχαία. «Υπήρξε μια πολύ επιθετική, σχεδόν αποκαλυπτική αναβάθμιση των τουρκικών διεκδικήσεων στο Αιγαίο», δήλωσε ο Κωνσταντίνος Φίλης, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος. «Είναι σαν η Τουρκία να προετοιμάζει το διεθνές κοινό για ό,τι μπορεί να ακολουθήσει».
