Όπως αναφέρει το Reuters από τη στιγμή που η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πυροδότησε μια αναταραχή δυτικών κυρώσεων στη Μόσχα, τουλάχιστον ένας ολιγάρχης και χιλιάδες άλλοι Ρώσοι έχουν φτάσει στην Τουρκία, που θεωρείται ασφαλές μέρος για να μείνουν, να επενδύσουν και να κατέχουν περιουσιακά στοιχεία παρά την ένταξη της στο ΝΑΤΟ.
Η λειτουργία ως ασφαλές καταφύγιο εγκυμονεί κινδύνους για την κυβέρνηση, τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις της Τουρκίας που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν σκληρές αποφάσεις και κυρώσεις εάν οι ΗΠΑ και άλλοι εντείνουν την πίεση στη Μόσχα με ευρύτερες «δευτερεύουσες» κυρώσεις.
Γιατί η Τουρκία είναι ελκυστική στους Ρώσους
Η Τουρκία είπε ότι η απόφαση του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν να εισβάλει στην Ουκρανία είναι απαράδεκτη, αλλά αντιτίθεται επί της αρχής στις κυρώσεις και δεν τις επιβάλλει. Η οικονομία της Τουρκίας, που έχει ήδη πληγεί από μια νομισματική κρίση και τον αυξανόμενο πληθωρισμό, βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο ρωσικό πετρέλαιο, φυσικό αέριο, εμπόριο και τουρισμό.
Περίπου 14.000 Ρώσοι φέρεται να έφτασαν στην Τουρκία από την έναρξη του πολέμου στις 24 Φεβρουαρίου, πολλοί από τους οποίους κουβαλούσαν πολλά μετρητά λόγω των φραγμών στις πιστωτικές τους κάρτες των ΗΠΑ και των προκλήσεων στο να κάνουν βασικές τραπεζικές συναλλαγές.
Οι μεσίτες λένε ότι πολλοί χρησιμοποιούν μετρητά και μετατρέπονται σε κρυπτονομίσματα για να αγοράσουν ακίνητα ως ασφαλή επένδυση. Ο Ρόμαν Αμπράμοβιτς, ένας από τους πολλούς Ρώσους ολιγάρχες που περιλαμβάνονται στη μαύρη λίστα από τη Δύση, έχει επίσης επισκεφθεί την Τουρκία και δύο από τα σούπερ γιοτ του συνολικής αξίας 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων ελλιμενίστηκαν σε τουρκικά θέρετρα την περασμένη εβδομάδα.
Οι ολιγάρχες θα μπορούσαν να επενδύσουν περισσότερα, είπαν στο Reuters πηγές που γνωρίζουν τις ιδιωτικές συνομιλίες. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε το Σάββατο ότι οι Ρώσοι ολιγάρχες και οι Ρώσοι πολίτες είναι «φυσικά» ευπρόσδεκτοι και μπορούν να κάνουν επιχειρήσεις στην Τουρκία σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Πόσο μπορεί να μείνει η Τουρκία «ασφαλές καταφύγιο»
Οι κυβερνήσεις στη Δύση έχουν ήδη κατασχέσει τα περιουσιακά στοιχεία των ολιγαρχών, έχουν παγώσει τα αποθεματικά της Ρωσίας και την έχουν εκδιώξει από το τραπεζικό σύστημα SWIFT και θα μπορούσαν να πιέσουν την Άγκυρα να κάνει το ίδιο.
Οι αναλυτές λένε ότι θα μπορούσαν να επιβάλουν δευτερεύουσες κυρώσεις σε όσους συναλλάσσονται με κύριο στόχο, τη Ρωσία. «Εάν η ανθρωπιστική τραγωδία συνεχιστεί και ο Πούτιν δεν έχει πρόθεση να υποχωρήσει, νομίζω ότι οι δευτερεύουσες κυρώσεις είναι αναπόφευκτες», δήλωσε ο Χακάν Ακμπάς, ιδρυτικός εταίρος της Στρατηγικής Συμβουλευτικής Υπηρεσίας με έδρα την Κωνσταντινούπολη, η οποία ασχολείται με τις κυρώσεις.
«Η Δύση θα δώσει περισσότερη προσοχή σε διάφορες χώρες ώστε να μην γίνουν ασφαλή καταφύγια. Τα χέρια της Άγκυρας θα ήταν δεμένα… και θα έπρεπε αναπόφευκτα να λάβει πιο σκληρή στάση εναντίον της Ρωσίας», είπε.
Το 2020, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε δευτερεύουσες κυρώσεις στη Διεύθυνση Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκίας, στον επικεφαλής της και σε άλλους σχετικά με την αγορά από την Άγκυρα ρωσικών πυραύλων S-400.
Ωστόσο, δεδομένων των προσπαθειών της Τουρκίας να μεσολαβήσει μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, θα μπορούσε να αποφύγει τα διασταυρούμενα πυρά των κυρώσεων. Ένας άλλος γύρος ειρηνευτικών συνομιλιών πρόκειται να πραγματοποιηθεί στην Κωνσταντινούπολη αυτή την εβδομάδα.
Ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε χαιρέτισε τον διπλωματικό ρόλο της Άγκυρας, ενώ πρόσθεσε «θα θέλαμε πολύ η Τουρκία να εφαρμόσει όλες τις κυρώσεις».
Πως θα αντιδράσουν οι τράπεζες
Οι τράπεζες στην Τουρκία παρά την πληθώρα νέων πελατών από τη Ρωσία αποφάσισαν να αυστηροποιήσουν τους όρους καταθέσεων και μεταφορών για να μην υπάρξουν κυρώσεις από τη Δύση κάτι που έχει απογοτεύσει αρκετούς ρώσους πελάτες.
Η ρυθμιστική αρχή της των τραπεζών στην Τουρκία είπε ότι δεν έχει δώσει οδηγίες για περιορισμό των πολιτών οποιασδήποτε χώρας. Ωστόσο, μια ανώτερη τραπεζική πηγή είπε ότι οι κυρώσεις παρόλα αυτά «εκλήφθηκαν ως νέος κίνδυνος» και οι εταιρείες είχαν συναντηθεί πολλές φορές για να το συζητήσουν από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος.
Σύμφωνα με τον Ακμπάς μεγάλες τουρκικές εταιρείες και όμιλοι ετερογενών δραστηριοτήτων έχουν περισσότερα από 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία στη Ρωσία και η Μόσχα τις πιέζει τώρα να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους και να πληρώσουν εργαζομένους ή να κινδυνεύσουν να χρεοκοπήσουν.
Πολλοί από αυτούς κάνουν πολύ περισσότερες επιχειρήσεις στη Δύση και ίσως χρειαστεί να πάρουν μια «απόφαση» εάν θα εγκαταλείψουν τη Ρωσία, όπως έχουν κάνει πολλές μεγάλες αμερικανικές και ευρωπαϊκές μάρκες, είπε.
Οποιεσδήποτε συνέπειες κυρώσεων θα μπορούσαν να βλάψουν περαιτέρω τη φήμη της Τουρκίας στους ξένους επενδυτές μετά από χρόνια ανορθόδοξης νομισματικής πολιτικής και εκροών. Αυτή η φήμη δέχτηκε άλλο ένα χτύπημα πέρυσι όταν ένας διεθνής εποπτικός φορέας, η Financial Action Task Force, υποβάθμισε την Τουρκία στη λεγόμενη γκρίζα λίστα επειδή απέτυχε να αποτρέψει το ξέπλυμα χρήματος και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.