Το Osa είναι ένα από τα πολλά όπλα που έχει αναπτύξει η Μόσχα κατά την διάρκεια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Είχαμε ενδείξεις ότι το όπλο θα χρησιμοποιηθεί στην εισβολή λόγων φωτογραφιών που το έδειχναν να βρίσκεται στα σύνορα της Ουκρανίας με την Λευκορωσία, μέρες πριν ο Πούτιν κηρύξει πόλεμο.
Πιστεύεται ότι το όπλο είναι ένα από τα σημαντικότερα των ρωσικών δυνάμεων (άλλο ένα είναι ο ρωσικός πύραυλος Iskander) στην Ουκρανία αφού είναι ικανό να εξουδετερώσει διάφορους κρίσιμους στόχους των αμυνόμενων.
Βέβαια, αν και δεν έχουμε πολλές πληροφορίες για τα όπλα των Ουκρανών, είναι σχεδόν σίγουρο πως το Osa, το οποίο αποτελεί μέρος του οπλοστασίου τους, χρησιμοποιήθηκε εναντίων των Ρώσων. Μιας και οι ουκρανικές αντιαεροπορικές άμυνες έχουν περιορισμένο εξοπλισμό στην κατοχή τους, είναι σχεδόν βέβαιο ότι το Osa είναι ακόμη πιο κρίσιμο για τους Ουκρανούς. Είναι επίσης πιθανόν πως το πυραυλικό σύστημα ευθύνεται για αρκετές από τις επιβεβαιωμένες καταρρίψεις ρωσικών πυραύλων και αεροσκαφών από ουκρανικές δυνάμεις.
Πυραυλικό Σύστημα Μικρής Εμβέλειας
Το Osa (στα ελληνικά σημαίνει σφήκα) είναι ένα αντιαεροπορικό πυραυλικό σύστημα επιφάνειας-αέρος μικρής εμβέλειας. Στην Δύση το όπλο είναι γνωστό ως S-8 ή Gecko. Το ρωσικής παραγωγής σύστημα ξεκίνησε να αναπτύσσεται το 1960 ως την απάντηση της Μόσχας στο αμερικάνικο σύστημα Mauler. Αργότερα, το πρόγραμμα των ΗΠΑ βρέθηκε αντιμέτωπο με αρκετά προβλήματα και τελικά ακυρώθηκε. Το Osa όμως ξεκίνησε κανονικότατα την υπηρεσία του με τον σοβιετικό στρατό το 1971. Το αντιαεροπορικό σύστημα χρησιμοποιήθηκε από μηχανοκίνητες μονάδες του πεζικού και παραγόταν μέχρι και το 1989. Από την αρχή της εισαγωγής του, το Osa κατάφερε να πετύχει αρκετές πωλήσεις σε ξένους πελάτες. Μέχρι πολύ πρόσφατα, το σύστημα υπηρετούσε σε τουλάχιστον 19 διαφορετικούς στρατούς κρατών συμπεριλαμβανομένου της Ρωσίας (400 μονάδες), της Λευκορωσίας, της Ινδίας (48 μονάδες), της Πολωνίας (64 μονάδες) και φυσικά της Ουκρανίας.
Ενδιαφέρον αποτελεί το γεγονός πως και η χώρα μας έχει στην κατοχή της το σοβιετικό πυραυλικό σύστημα, σε αριθμό περίπου 30 μονάδων. Το όπλο χρησιμοποιείται από 6 τάγματα με 5 πυροβολαρχίες το καθένα.
Το Osa είναι το πρώτο κινητό αντιαεροπορικό πυραυλικό σύστημα με ραντάρ και πυραύλους στο ίδιο όχημα, το οποίο πέρασε στο στάδιο παραγωγής. Για πρώτη φορά, ένα μόνο όχημα μπορούσε να ανιχνεύσει, να παρακολουθήσει και να χτυπήσει αεροσκάφη. Το σύστημα χρησιμοποιείται εναντίων αεροσκαφών και ελικοπτέρων σε κάθε τύπο καιρού.
Η αρχική έκδοση παραγωγής διέθετε τέσσερεις πυραύλους, οι οποίοι είχαν μέγιστη εμβέλεια 10 χιλιομέτρων με μέγιστο υψόμετρο πτήσης τα 5 χιλιόμετρα. Μία μετέπειτα έκδοση παραγωγής, η Osa-AK μετέφερε έξι πυραύλους με βελτιωμένο βεληνεκές 12 χιλιομέτρων. Τα αρχικά συστήματα έχουν πιθανότητα καταστροφής 35-85%, ενώ οι νεότερες εκδόσεις έχουν περίπου 55-85% ποσοστό επιτυχίας. Να αναφέρουμε πως το Osa δεν μπορεί να εκτοξεύσει πυραύλους εν κινήσει: μπορεί να ρίξει μόνο από σταθερή θέση ή κάνοντας μικρές παύσεις.
Πως Λειτουργεί Στην Μάχη
Το Osa μπορεί να επιχειρήσει ανεξάρτητα. Το ραντάρ του έχει βεληνεκές έως 30 χιλιομέτρων, αν και κάποιες πηγές αναφέρουν πως μπορεί να ανιχνεύσει αεροσκάφη σε μέγιστη απόσταση 40 χιλιομέτρων. Το σύστημα μπορεί να αναζητήσει στόχους όσο το όπλο κινείται. Το βεληνεκές παρακολούθησης φτάνει τα 20 χιλιόμετρα, ενώ το ραντάρ παρακολούθησης διαθέτει παραβολική κεραία για την παρακολούθηση του πυραύλου. Το σύστημα μπορεί να κατευθύνει έως δύο πυραύλους ταυτόχρονα. Το όπλο έχει την δυνατότητα να λειτουργεί με την βοήθεια ραντάρ άλλων συστημάτων του συντάγματος. Ο χρόνος αντίδρασης από την ανίχνευση του στόχου έως την εκτόξευση είναι 26 δευτερόλεπτα.
Ρωσικές Απώλειες
Μέχρι στιγμής, σύμφωνα με λίστα που δημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο και παρουσιάζει όλες τις ρωσικές απώλειες (εδώ μπορείτε να δείτε όλες τις απώλειες οχημάτων ξηράς) που επιβεβαιώνονται με φωτογραφικό υλικό, αναφέρονται 4 καταγεγραμμένα χαμένα Osa συστήματα.
Ένα από αυτά φαίνεται να καταστράφηκε, άλλο ένα εγκαταλείφθηκε και τα δύο υπόλοιπα εγκαταλείφθηκαν και και πέρασαν στην κατοχή των ουκρανικών δυνάμεων. Παρακάτω μπορείτε να δείτε εικόνες από τα οχήματα αυτά.