Είναι γνωστό από προγενέστερο άρθρο μας , το δόλιο σχέδιο σχέδιο της Τουρκίας, το οποίο έχει τεθεί σε εφαρμογή μετά την αναβολή διαξαγωγής των Προεδρικών εκλογών στη Λιβύη τον περασμένο Δεκέμβριο, με το οποίο επιχειρεί προσέγγιση του πολέμιού της Στρατάρχη Χαφτάρ, μέσω του συμμαχου του τελευταίου Προέδρου της Λιβυκής Βουλής, Σάλεχ.
Οι Τούρκοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι η ανατολική Λιβύη, είναι ζωτικότατης σημασίας για το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο Σάρατζ-Ερντογάν που αφορά την οριοθέτηση της ΑΟΖ των δύο χωρών, με την οποία η Τουρκία επιχειρε ίνα κλέψει την ΑΟΖ μας νοτίως Κρήτης , αφού η μέτρηση αυτών ξεκινάει από τα ανατολικά παράλια της Λιβύης , όπου δεσπόζει το δίδυμο Στρατάρχη Χαφτάρ -Aguila Saleh
Αυτός είναι και ο λόγος που η Τουρκία ρίχνει "γέφυρες φιλίας" προς τον Χαφτάρ ,ανεπιτυχώς μέχρι στιγμής, αλλά και προς τον Saleh, σε μια προσπάθεια να τους προσαιτεριστεί, διαβλέποντας ότι οι δύο άνδρες είναι πάρα πολύ πιθανό να είναι οι ηγέτες σε Προεδρία και κυβέρνηση στη Λιβύη μετά τις εκλογές.
Στο πλαίσιο αυτού του σχεδίου οΤούρκος πρεσβευτής στη Λιβύη, Kenan Yilamz, μετέβη στη Βεγγάζη, στην ανατολική Λιβύη, τέλη Ιανουαρίου, όπου και συνάντησε ορισμένα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων (HoR) και δημοτικούς αξιωματούχους, λέγοντας ότι η στρατιωτική παρουσία της χώρας του στη Λιβύη είναι νόμιμη και βασίζεται σε Μνημόνιο για την παροχή συμβουλών και εκπαίδευσης σε στελέχη της Λιβύης σε όλη τη χώρα και πρόσθεσε ότι εάν παραστεί ανάγκη, η Άγκυρα θα επεκτείνει την παρουσία της και τα εκπαιδευτικά της προγράμματα στη Λιβύη.
Ο Γιλμάζ είπε ότι η χώρα του σκοπεύει να ανοίξει προξενείο στη Βεγγάζη μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες, επιπλέον θα προβεί στην αποστολή τεχνικής ομάδας της Turkish Airlines να αξιολογήσει το αεροδρόμιο Benina για να συνεχίσει τις πτήσεις εάν η αξιολόγηση της ήταν θετική.
Τον περασμένο Δεκέμβριο, αντιπροσωπεία της HoR επισκέφθηκε την Άγκυρα και συζήτησε το άνοιγμα προξενείου στη Βεγγάζη και τη διευκόλυνση των απαιτήσεων βίζας για τους Λίβυους που επιθυμούν να ταξιδέψουν στην Τουρκία.
Ο Γιλμάζ είπε επίσης ότι συναντήθηκε με Λιβύους επιχειρηματίες και συζήτησε την επανέναρξη έργων που έχουν ανασταλεί και το άνοιγμα νέων.
Υπενθυμίζουμε ότι στα μέσα Ιανουαρίου ο πρεσβευτής της Τουρκίας στη Λιβύη Κενάν Γιλμάζ είχε συζητήσεις το άνοιγμα του γενικού προξενείου στην ανατολική πόλη της Βεγγάζης σε συνάντηση που είχε με τον πρόεδρο του κοινοβουλίου της Λιβύης Aguila Saleh στην πατρίδα του, την al-Qubah.
Μιλώντας τότε στο τουρκικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu Agency (AA) μετά τη συνάντηση, ο Τούρκος Πρέσβης Yılmaz είπε ότι επισκέφθηκε την ανατολική πόλη αφού έλαβε πρόσκληση από τον Saleh, επιβεβαιώνοντας ότι η επίσκεψη ήταν καρποφόρα.
Η Ελληνική αντίδραση
Η Ελλάδα παρακολουθεί πάρα πολύ στενά τις τουρκικές κινήσεις και μέσω της παρουσία της στην "Πρωτοβουλία σταθεροποίησης της Λιβύης", δηλώνει παρούσα στις εξελίξεις στην εν λόγω χώρα, γεγονός το οποίο θα την βοηθήσει σημαντικά στον διπλωματικό αγώνα της για κατάργηση του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου, αφού θα έχει φωνή σε όλες τις πολιτικές διαβουλεύσεις για τη Λιβύη εφεξής.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται όπως θα δούμε η παρακάτω διπλωματική κίνηση του Έλληνα Πρέσβη στη Λιβύη.
Συγκεκριμένα την Κυριακή, ο δήμαρχος του δήμου Τομπρούκ, Faraj Boual Khattabia, είχε συνάντηση με τον Έλληνα Πρέσβη στη Λιβύη, Ιωάννη Σταματέκο, για να συζητήσουν το ενδεχόμενο δημιουργίας θαλάσσιας διασύνδεσης μεταξύ της πόλης Τομπρούκ της ανατολικής Λιβύης και της Ελλάδας. Η Ελλάδα είναι η πλησιέστερη ευρωπαϊκή χώρα στο Τομπρούκ, απέχοντας περίπου 300 χιλιόμετρα από την πόλη.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ο Boual Khattabia, ζήτησε να επιστρέψουν οι ελληνικές εταιρείες στο Τομπρούκ για να συμμετάσχουν στην υλοποίηση μιας σειράς έργων υποδομής, ηλεκτρικής ενέργειας και ύδρευσης.
Ο Λίβυος αξιωματούχος τόνισε τη σημασία της επανέναρξης των υποτροφιών για Λίβυους φοιτητές στα ελληνικά πανεπιστήμια. Ζήτησε να ενισχυθούν όλοι οι τρόποι συνεργασίας μεταξύ του δήμου Τομπρούκ και της Ελλάδας.
Εξήρε επίσης τις προσπάθειες της εκτελεστικής ελληνικής εταιρείας ΜΕΤΚΑ για το εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο ισχύος 740 μεγαβάτ στο Τομπρούκ.
Στη συνάντηση συμμετείχε και ο Έλληνας Πρόξενος στη Βεγγάζη Αχιλλέας Ρακίνας.
Η ΜΕΤΚΑ είναι η επιχειρηματική μονάδα λύσεων αειφόρου μηχανικής της ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε., που αναλαμβάνει την ανάπτυξη και υλοποίηση έργων βιώσιμης μηχανικής, καθώς και την κατασκευή θερμοηλεκτρικών σταθμών και επιλεγμένων έργων υποδομής.
Επιπλέον, ο Μπουάλ Χατάμπια ζήτησε την ανάγκη να ανοίξει γραφείο για την ελληνική πρεσβεία στο Τομπρούκ, προκειμένου να διευκολυνθεί η έκδοση βίζας για τους Λιβύους πολίτες.
Τον Απρίλιο, ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, επισκέφθηκε τη Λιβύη και εξέφρασε την ετοιμότητα της χώρας του να ξεκινήσει απευθείας διαπραγματεύσεις με τη Λιβύη για την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων.
Επιβεβαίωσε επίσης ότι το Μνημόνιο Συναντίληψης Λιβύης-Τουρκίας (MoU) που υπογράφηκε τον Δεκέμβριο του 2019 για τη συνεργασία για τις γεωτρήσεις φυσικού αερίου στη Μεσόγειο είναι «παράνομο και νομικά ανίσχυρο». Ο Πρωθυπουργός επεσήμανε επίσης ότι ένα τέτοιο Μνημόνιο παραβιάζει «κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας».
Το προαναφερθέν Μνημόνιο Συνεννόησης υπεγράφη από την Τουρκία και την πρώην Λιβυκή Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA).
Η Λιβύη απέτυχε να πραγματοποιήσει τις πολυαναμενόμενες προεδρικές εκλογές που είχαν αρχικά προγραμματιστεί για τις 24 Δεκεμβρίου. Η αναβολή ήταν ένα σημαντικό πλήγμα στις διεθνείς προσπάθειες για τον τερματισμό μιας δεκαετίας χάους στο πλούσιο σε πετρέλαιο μεσογειακό έθνος.
Παραμένει ασαφές εάν οι διάφορες αντιμαχόμενες ομάδες θα είναι σε θέση να πραγματοποιήσουν τις εκλογές.
Η Λιβύη περιήλθε σε μια περίοδο αστάθειας μετά την ανατροπή του μακροχρόνιου ηγέτη Μουαμάρ Καντάφι το 2011 και, παρά τον τεράστιο πετρελαϊκό πλούτο, πολλοί άνθρωποι ζουν στη φτώχεια.
Επίλογος
Η κίνηση του Έλληνα Πρέσβη στη Λιβύη με τον δήμαρχο του Τομπρούκ αναφορικά με τη θαλάσσια διασύνδεση Κρήτης -Τομπρούκ , καθώς και οι ελληνικές επενδύσεις στην Ανατολική Λιβύη θέτουν νέα δεδομένα, αυξάνοντας την διαπραγματευτική ισχύ της Ελλάδας στον αγώνα της για την κατάργηση του παράνομου Τουρκολιβυκού μνημονίου Σάρατζ-Ερντογάν.
Η εν λόγω θαλάσσια διασύνδεση σε συγκερασμό με την ήδη υπογεγραμμένη συμφωνία Καϊρου-Αθήνας ηλεκτρικής διασύνδεσης Αιγύπτου-Ελλάδας με υποθαλάσσιο καλώδιο που να διέρχεται από την Ελληνική και Αιγυπτιακή ΑΟΖ, όπως αυτή έχει οριοθετηθεί με συμφωνία των δύο κρατών, αποτελέι ένα ακόμη δυνατό χαρτί της Ελλάδας κατά της Τουρκίας.
Σε προηγούμενο άρθρο μας με τίτλο "Πως θα ρεφάρουμε! Γιατί η συμμαχία Ελλάδας-Αιγύπτου είναι υπερπολύτιμη λόγω ακύρωσης του East-Med και ποιος ο ρόλος για Γαλλία-Κύπρο", αναφερόμαστασν στην σίγουρη παρακαταθήκη που έχει διασφαλίσει η χώρα μας με την Αίγυπτο που εδράζεται, στην μερική οριοθέτηση των ΑΟΖ μας μέχρι τον 28ο μεσημβρινό κατόπιν συμφωνίας των 2 χωρών , καθώς και στην ενεργειακή διασύνδεση Ελλάδος -Αιγύπτου με καλώδιο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας που επίσης έχει συμφωνηθεί μεταξύ μας.
Με αφετηρία τα δύο παραπάνω η Ελλάδα για παν ενδεχόμενο θα πρέπει να συμπράξει με την Αίγυπτο στην δημιουργία φυσικού αερίου στην όδευση Αίγυπτος-Κρήτη-ηπειρωτική Ελλάδα-Ευρώπη, όσο γρηγορότερα.
Τέλος επισημαίνουμε ότι η ΕΕ αν θέλει να καταστεί όντως ηγέτιδα δύναμη παγκοσμίως θα πρέπει να διαθέτει τον δικό της αμυντικό βραχίονα, Ευρωστρατό, αλλά και ενεργειακή αυτοτέλεια, την οποία θα εξασφαλίσει μερικώς είτε με τον East-Med, είτε με την στήριξη κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου Αιγύπτου-Κρήτης- ΕΕ.
