Πέρυσι, η Τουρκία αγόρασε το ρωσικό αντιαεροπορικό αμυντικό σύστημα S-400, παρά τις έντονες αντιρρήσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Την πρόθεση της τουρκικής πλευράς να προχωρήσει στην ενεργοποίηση του συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας S-400, είχε γνωστοποιήσει ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκίας Ισμαήλ Ντεμίρ, σημειώνοντας πως οι S-400 είναι έτοιμοι προς χρήση και εναπόκειται στις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας, να αποφασίσουν πότε θα υπάρξει αναγκαιότητα για την χρησιμοποίησή τους.
Ο συνταξιούχος στρατηγός Beyazıt Karataş, τονίζει ότι οι S-400 είναι έτοιμοι για πόλεμο!
''Τα συστήματα αεράμυνας, διαθέτουν κατάσταση αναμονής όσον αφορά τον αριθμό των αεροσκαφών, των συστημάτων και των όπλων και του χρόνου, σύμφωνα με τις καταστάσεις ειρήνης-έντασης-πολέμου σύμφωνα με τα δηλωμένα επίπεδα συναγερμού» δήλωσε στην τηλεόραση VERYANSIN.
Γνωστό ως «Θρίαμβος» στη Ρωσία και «Growler» από τα μέλη του ΝΑΤΟ, το αντιαεροπορικό σύστημα άμυνας S-400 είναι ένα από τα πιο προηγμένα στον κόσμο.
Μεσαίου έως μεγάλου βεληνεκούς, το ραντάρ ανίχνευσης μπορεί να εντοπίζει και να παρακολουθεί τα εισερχόμενα αεροσκάφη, κατευθύνοντας ένα φράγμα πυραύλων στους στόχους τους σε μια απόσταση 400 χιλιομέτρων (249 μίλια).
Οι S-400 μπορούν να προσελκύσουν στόχους χαμηλής πτήσης, αλλά και σε μεγάλα υψόμετρα, και να καταστρέψουν τους εισερχόμενους πυραύλους που κινούνται με υψηλές ταχύτητες.
Οι πύραυλοι τους είναι εξαιρετικά ευέλικτοι, φτάνοντας έως 14 φορές την ταχύτητα του ήχου και μπορούν να περιστραφούν απότομα, εμπλέκοντας και καταστρέφοντας στόχους, ανεξάρτητα από το τι προσπαθεί να κάνει ο στόχος. Εν ολίγοις, είναι «θανατηφόροι».
Στην πρώτη επιχειρησιακή δοκιμή τον Νοέμβριο του 2019, τα ραντάρ των S-400 στόχευαν τουρκικά αεροσκάφη F-16 και F-4 σε μια επίθεση «εξομοίωσης», καθώς πέταξαν πάνω από την Άγκυρα.
Τον Αύγουστο, υπήρχαν ενδείξεις ότι η Τουρκία ενεργοποίησε τα ραντάρ των αντιαεροπορικών συστημάτων S-400, προκειμένου να εντοπίσει ελληνικά, αμερικανικής κατασκευής, μαχητικά F-16 κατά την επιστροφή τους από την άσκηση «Ευνομία» στα ανοιχτά της Κύπρου.
Μάλιστα, φαίνεται ότι το γεγονός αυτό έκρουσε και τον κώδωνα κινδύνου που αφύπνισε την Ουάσιγκτον, για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και έκαναν τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο να επισκεφθεί με διαφορά λίγων ημερών, τόσο την Κύπρο (12 Σεπτεμβρίου) όσο και την Ελλάδα (27-29 Σεπτεμβρίου), όπου και βρέθηκε σε Θεσσαλονίκη και Κύπρο.
Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσε να καλύψει και το μεγαλύτερο μέρος της Συρίας. Μια μπαταρία τοποθετημένη στα σύνορα κοντά στο Γκαζιαντέπ, η Τουρκία θα μπορούσε να «κλειδώσει» αεροσκάφη τόσο μακριά όσο η Δαμασκός και η Βηρυτός και θα μπορούσε σίγουρα, να φτάσει σε οποιοδήποτε ρωσικό αεροσκάφος που απογειώνεται ή προσγειώνεται, στη ρωσική βάση στο Khmeimim κοντά στα Λατάκια της Συρίας.
Ένα σύστημα πυραύλων που κυριαρχεί στον εναέριο χώρο του αντιπάλου, είναι ένα ισχυρό όπλο και μπορεί να συμβάλλει στη στρατηγική ισορροπία, καθιστώντας κάθε στρατιωτική δράση στο έδαφος πιο δελεαστική. Έτσι, οι S-400 ανησυχούν τους γείτονες της Τουρκίας.
Οι S-400 θα επέτρεπαν στην Τουρκία, να καλύψει ολόκληρο το Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο.
Είτε στη βόρεια Συρία είτε στην κεντρική Λιβύη, αυτό το όπλο θα έχει τη δυνατότητα να καταρρίψει τους εχθρούς του με ευκολία, αλλά θα γίνει πρωταρχικός στόχος για κάθε αντίπαλο'', αναφέρει το άρθρο των Τούρκων.
Σε αυτό το σημείο, αξίζει να υπενθυμίσουμε πως, στον τομέα της ασφάλειας, η Άγκυρα έχει επανειλημμένα εκφράσει την ενόχλησή της για την υποστήριξη που παρέχουν οι ΗΠΑ στους Κούρδους στο Ιράκ και τη Συρία, όπου οι Κούρδοι μαχητές ήταν βασικοί σύμμαχοι των Αμερικανών στη μάχη κατά του ISIS, (ωστόσο η Τουρκία θεωρεί τις ίδιες αυτές κουρδικές δυνάμεις τρομοκρατικές οργανώσεις και βασική απειλή προς την ασφάλειά της) και ίσως, τους προορίζει για αυτήν την περιοχή.
Ένα μεγάλο ερωτηματικό είναι σε ποια στρατηγικά σημεία θα στήσει η Τουρκία τους 400, με τα στόματα να παραμένουν ερμητικά κλειστά και κάθε πρόταση στο παρελθόν για την εναπόθεσή τους να απορρίπτεται.
Η τουρκική πρόταση περί εγκατάστασης των S-400 στα κατεχόμενα, απορρίφθηκε από τις ΗΠΑ, με το σκεπτικό ότι θα δημιουργούσε επιπλοκές στις σχέσεις με την Κύπρο.
Αναφέρθηκαν και δυο άλλες τουρκικές φόρμουλες για τα S-400, τα «μοντέλα» του Ίντζιρλικ και του Ναχιτσεβάν.
Συγκεκριμένα, η Άγκυρα προσέγγιζε θετικά την ιδέα της εγκατάστασης των S-400 στην βάση Ίντζιρλικ, όπου ο αμερικανικός στρατός θα είχε την δυνατότητα να επιτηρεί την χρήση τους.
Εναλλακτικά, προτάθηκε τα S-400 θα μπορούσαν να αναπτυχθούν στην αυτόνομη περιοχή του Αζερμπαϊτζάν στα σύνορα με την Τουρκία, στο Ναχιτσεβάν, από όπου θα παρέχουν ασπίδα προστασίας σε Τουρκία και Αζερμπαϊτζάν.
Ωστόσο, ένα δίκτυο αεράμυνας είναι «πλέγμα» και δεν μπορεί να βασίζεται μόνο σε ένα σύστημα, επίσης, από ένα σημείο και μετά είναι και θέμα αριθμών: Ακόμα και μια πλήρης πυροβολαρχία S-400 έχει περίπου οκτώ εκτοξευτές, με τέσσερις πυραύλους στον καθένα. Εάν αυτοί δεν προστατεύονται/ συνεργάζονται με άλλα συστήματα, τότε η απόκρουση μιας συντονισμένης, επικεντρωμένης επίθεσης είναι δύσκολη.
Παράλληλα, είναι σημαντικό να αναφερθεί, ό,τι ακόμα και αν ένα από τα πιο «πολυδιαφημισμένα» χαρακτηριστικά των S-400 είναι η μεγάλη τους θεωρητική εμβέλεια, (ο προηγμένος ρωσικός πύραυλος 40Ν6Ε έχει θεωρητική εμβέλεια 400 χλμ), οι αντιαεροπορικοί πύραυλοι μεγάλης εμβέλειας είναι και αυτοί ευάλωτοι σε πυραυλικές επιθέσεις από μεγάλες αποστάσεις (standoff).
Συγχρόνως, στην αεράμυνα σημαντικό ρόλο παίζει και ο γεωγραφικός παράγοντας, δηλαδή η μορφολογία του θεάτρου επιχειρήσεων, που μπορεί να επιτρέπει στα εχθρικά αεροσκάφη ή τους πυραύλους, να πλησιάσουν χρησιμοποιώντας πχ ορεινούς όγκους ως κάλυψη από τα ραντάρ αεράμυνας.
Εν ολίγοις, οι S-400 δεν είναι κάποιο «υπερόπλο» που «κλειδώνει» τον τουρκικό εναέριο χώρο ή που θα είναι σε θέση να απειλεί σοβαρά τα ελληνικά μαχητικά με το που απογειώνονται από τις βάσεις τους στην ενδοχώρα, (άλλωστε για να συμβεί κάτι τέτοιο ακόμη και θεωρητικά, θα έπρεπε οι συστοιχίες να βρίσκονται σε σημεία, όπου θα ήταν ούτως ή άλλως ιδιαίτερα ευάλωτες σε προσβολή).