Η επιτροπή του Ελσίνκι εξέδωσε ειδική έκθεση και αποκάλεσε την απομάκρυνση Αλβανών από την κοιλάδα του Πρέσεβο ως «εθνοκάθαρση με διοικητικά μέσα», προκαλώντας συναγερμό σε Βελιγράδι και Μόσχα.
Η έκθεσή με τίτλο «Αλβανική μειονότητα σε αναμονή - Πρέσεβο, Μπουγιάνοκ και Μεντβέιγκια ως ομήρος των σχέσεων Κοσσυφοπεδίου-Σερβίας», διευκρινίζει ότι η Σερβία πραγματοποιεί εκτεταμένη εθνοκάθαρση των Αλβανών.
Η έκθεση ανέφερε, «για να μειώσει όσο το δυνατόν περισσότερο τον αριθμό των Αλβανών που ζουν στο Νότο, το σερβικό κράτος διεξάγει τη λεγόμενη αλλοίωση των στοιχείων των διευθύνσεων κατοικιών που ανήκουν στους Αλβανούς (στο Πρέσεβο), οι οποίοι τώρα εργάζονται στο εξωτερικό.
Το μέτρο είναι στην ουσία του μια μορφή εθνοκάθαρσης με διοικητικά μέσα. Το 2011, η Σερβία εξέδωσε τον νόμο για τις κατοικίες των πολιτών, ο οποίος δίνει στις σερβικές αρχές το δικαίωμα να ελέγχουν τα σπίτια όπου ζουν οι άνθρωποι σε διάφορες περιοχές. Σύμφωνα με το νόμο, η αστυνομία πρέπει να επαληθεύσει ότι οι άνθρωποι ζουν στη διεύθυνση που δήλωσαν.
Εάν αυτό δεν ισχύει, τότε χάνεται η υπηκοότητα, το δικαίωμά στην ανανέωση εγγράφων, η πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση ή ψήφο. Περίπου 70.000 Αλβανοί ζουν σε αυτό το τμήμα της Σερβίας".
Σύμφωνα με τη Flora Ferati-Sachesenmaier, ερευνητή στο Max Plant Institution για τη Μελέτη της Θρησκευτικής και Εθνοτικής Ποικιλομορφίας, περισσότεροι από 4.000 Αλβανοί έχουν χάσει την υπηκοότητα τους κατά τα τελευταία χρόνια.
Οι ίδιοι λόγω της φτώχειας αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στοπ Πρέσεβο και να μετακομίσουν στο Κοσσυφοπέδιο ή τα Σκόπια.
Το Πρέσεβο βρίσκεται στα σύνορα με το Κοσσυφοπέδιο και αποτελείται από δύο Δήμους, το Presevo και το Bujanoc, όπου το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού είναι Αλβανοί.
Η Ferati-Sachesenmaier δήλωσε ότι "η σερβική κυβέρνηση θέλει να καθιερώσει «εθνική ομοιογένεια εντός των συνόρων της». Η ίδια πρόσθεσε ότι οι Σέρβοι αφαιρούν από τους αλβανικής πολίτες πολίτες, τα βασικά τους δικαιώματα και τους μετατρέπουν σε απάτριδες.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε πρόσφατα μια ανεξάρτητη έρευνα για την αναφορά.
«[Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο] ανησυχεί βαθύτατα για τους ισχυρισμούς ότι οι σερβικές αρχές κάνουν κατάχρηση του νόμου σχετικά με τη διαμονή των πολιτών αλβανικής εθνικότητας που ζουν στη νότια Σερβία με συστηματικό και διακριτικό τρόπο · ζητεί ανεξάρτητες και διεξοδικές έρευνες για αυτούς τους ισχυρισμούς και για τις σερβικές αρχές, ώστε να σταματήσουν κάθε πρακτική και στόχευση που εισάγει διακρίσεις », αναφέρει το ψήφισμα που εγκρίθηκε στις 25 Μαρτίου 2021.
Το ίδιο όμως Κοινοβούλιο δεν έβγαλε άχνα για εγκλήματα των Αλβανών κατά των Σέρβων στο Κοσσυφοπέδιο, το πογκρόμ, τις διώξεις, τις δολοφονίες αθώων Σέρβων πολιτών.
Υπενθυμίζουμε πως ο δήμαρχος της κοιλάδας του Πρέσεβο σημείωσε ότι ο αλβανικός πληθυσμός αυτής της επικράτειας (εντός της Σερβίας) επιθυμεί διακαώς να ενταχθεί στην αποκαλούμενη δημοκρατία του Κοσσυφοπεδίου.
Υπενθύμισε δε, ότι η επιθυμία όλων των Αλβανών είναι να ζουν σε ένα ανεξάρτητο Κοσσυφοπέδιο και ότι αυτό ήταν μια ιδέα πολλών ετών, ειδικά όταν το 1992 η πλειοψηφία των Αλβανών "επέλεξε.
"Ο αλβανικός πληθυσμός επιθυμεί να υποστηριχθεί χωρίς αστερίσκους από την Αμερική και την Ευρωπαϊκή Ένωση, διότι χωρίς υποστήριξη, σίγουρα δεν θα λάβουμε καμία μη εξουσιοδοτημένη απόφαση.
Πώς μπορώ να πείσω τους Αλβανούς να παραμείνουν στη Σερβία όταν τα παιδιά τους διαβάζουν εδώ και είκοσι χρόνια σερβικά βιβλία και μια άλλη λογοτεχνία και όχι στην αλβανική γλώσσα. Είναι δύσκολο για τους Αλβανούς να εισέλθουν σε σερβικές κρατικές δομές, όπου δεν υπάρχει κανένας Αλβανός", είχε δηλώσει πριν μήνες ο Δήμαρχος του Πρέσεβο Arifi κάνοντας ένα ρητορικό ερώτημα.
Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι το Κοσσυφοπέδιο είναι μια μερικώς αναγνωρισμένη ανεξάρτητη δημοκρατία, η οποία κατοικείται κυρίως από Αλβανούς.
Πρόσφατα έγινε γνωστό ότι στο Κοσσυφοπέδιο δημιουργήθηκαν δικές του ένοπλες δυνάμεις, οι οποίες υποτίθεται ότι θα εξασφαλίσουν την ασφάλεια ολόκληρης της δημοκρατίας του Κοσσυφοπεδίου στην περιοχή των Βαλκανίων.
Ο Πρόεδρος του Κοσόβου Χασίμ Θάτσι είχε μιλήσει παλαιότερα υπέρ της διόρθωσης των συνόρων με τη Σερβία, και της ενοποίησης της περιοχής της κοιλάδας του Πρέσεβο με το Κοσσυφοπέδιο, με στόχο την υλοποίηση πάση θυσία του σχεδίου από την δύση, για την ανάληψη του πλήρους ελέγχου του υπερ-καναλιού Θες/νίκη-Σκόπια-Πρέσεβο-Δούναβης, με το οποίο θα ελέγχονται όλα τα αγαθά που θα εισέρχονται στην Ευρώπη.
Αναφερόμενος στα τοπικά μέσα ενημέρωσης, ο Κοσοβάρος Πρόεδρος είχε καταστήσει σαφές ότι αυτό είναι το όραμά του και θα εργαστεί προς αυτή την κατεύθυνση μέχρι την αλλαγή του ιδρυτικού εγγράφου της χώρας.
«Διόρθωση των συνόρων, ναι. Με ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος του Κοσσυφοπεδίου. Με τη συμπερίληψη των περιοχών Presevo, Bujanovac και Medvedja στο Κοσσυφοπέδιο. Θα εργαστώ για να αλλάξω το Σύνταγμα. Η αλλαγή του Συντάγματος δεν είναι το τέλος του κόσμου»
"Ναι αλλά τότε πώς η κοιλάδα του Πρέσεβο θα ενωθεί με το Κόσοβο;", διερωτούνταν πολλοί ειδικοί αναλυτές.
Οι σχέσεις Ρωσίας–Σερβίας και η βάση των Ρώσων στο Νις αποτελούν τον κύριο στόχο των ΗΠΑ, σε μια χώρα που μπορεί μελλοντικά να αποτελέσει την «Συρία» των Βαλκανίων.
Τώρα όμως ένα τέτοιο σενάριο είναι λιγότερο απίθανο, διότι έχουμε έντονη ρωσική στρατιωτική παρουσία στο Νις (2000 Ρωσοι σύμβουλοι) ενώ έχουμε αναβάθμιση στον εξοπλισμό των σερβικών ενόπλων δυνάμεων με οπλικά συστήματα αιχμής, όπως αεροσκάφη, πυραύλους κά.
Ο Πούτιν καραδοκεί και θα κινηθεί δυναμικά κατά των ΗΠΑ αν αυτές προσπαθήσουν να κάνουν στη Σερβία ότι πήγαν να κάνουν στην Α. Ουκρανία.