Στον απόηχο της πρόσφατης διάσκεψης του Βερολίνου για την ειρήνευση στη Λιβύη, ο πρόεδρος της λιβυκής Βουλής των Αντιπροσώπων Ακίλα Σάλεχ, ένας από τους ισχυρότερους πολιτικούς παράγοντες της χώρας μετά την κατάπαυση του πυρός και τον σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας, επισκέφθηκε την Αθήνα. Προσκεκλημένος του Ελληνα ομολόγου του Κωνσταντίνου Τασούλα, ο κ. Σάλεχ συναντήθηκε με τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια και επιβεβαίωσε τη βούληση για μια νέα αρχή στις ελληνολιβυκές σχέσεις, που επιβαρύνθηκαν από το μνημόνιο για χάραξη θαλασσίων ζωνών ανάμεσα στην προηγούμενη κυβέρνηση της Τρίπολης και την Αγκυρα.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ», ο κ. Σάλεχ επαναλαμβάνει τη θέση του ότι το μνημόνιο της κυβέρνησης Σαράζ με τον Ταγίπ Ερντογάν είναι «παντελώς άκυρο» και τονίζει την ανάγκη αποχώρησης των τουρκικών και όλων των ξένων στρατευμάτων από τη χώρα του, ενώ απευθύνει έκκληση στους Ελληνες επιχειρηματίες να επενδύσουν στη Λιβύη, σημειώνοντας ότι η νέα κυβέρνηση θα σεβαστεί όλες τις υποχρεώσεις της απέναντι στους Ελληνες και ξένους επιχειρηματίες.
Ακολουθεί το κείμενο της συνέντευξης, για την πραγματοποίηση της οποίας συνέβαλε, αναλαμβάνοντας καθήκοντα διερμηνέα, ο κ. Σαμουήλ Μπισσάρας, τον οποίο θερμά ευχαριστούμε.
– Πώς εκτιμάτε τα αποτελέσματα της πρόσφατης διάσκεψης του Βερολίνου; Θεωρείτε ότι ανοίγουν πιο ευοίωνες προοπτικές για την ειρηνική επίλυση της λιβυκής κρίσης;
– Ερχομαι για δεύτερη φορά στην Αθήνα εντός σύντομου χρονικού διαστήματος στο πλαίσιο των καλών σχέσεων μεταξύ των δύο λαών και μεταξύ των δύο κοινοβουλίων. Εκφράζω την εκτίμησή μου για το ενδιαφέρον της Ελλάδας για την ειρηνική επίλυση της κρίσης στη Λιβύη και για την υποστήριξή της στη νόμιμη νομοθετική εξουσία της χώρας μου. Η δεύτερη διάσκεψη του Βερολίνου δεν έφερε ένα νέο αποτέλεσμα. Περιμέναμε πιο ισχυρές, πιο ξεκάθαρες αποφάσεις. Ωστόσο, υπήρξε ομοφωνία για την απομάκρυνση των ξένων δυνάμεων και των μισθοφόρων, όπως και για τη διεξαγωγή βουλευτικών και προεδρικών εκλογών στην προαναγγελθείσα ημερομηνία της 24ης Δεκεμβρίου. Στηρίζουμε αυτό το αίτημα και έχουμε διασφαλίσει τη συνταγματική βάση για τη διεξαγωγή των εκλογών. Ο λιβυκός λαός θα εκλέξει άμεσα τον πρόεδρό του και την ίδια μέρα θα γίνουν βουλευτικές εκλογές. Επί του παρόντος, η ανώτατη εκλογική αρχή προβαίνει στην καταγραφή των πολιτών που έχουν δικαίωμα ψήφου.
– Η αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων και μισθοφόρων μοιάζει να είναι το πλέον ακανθώδες ζήτημα της ειρηνευτικής διαδικασίας τη στιγμή αυτή. Η Τουρκία στη διάσκεψη του Βερολίνου απέφυγε να δεσμευθεί για την αποχώρηση των στρατευμάτων της, ισχυριζόμενη ότι βρίσκονται εκεί με πρόσκληση της νόμιμης κυβέρνησης της Τρίπολης. Ποια είναι η δική σας θέση και πώς νομίζετε ότι μπορεί να αντιμετωπισθεί αυτό το πρόβλημα;
– Από την πλευρά μας απορρίπτουμε την παρουσία οποιωνδήποτε ξένων στρατιωτικών δυνάμεων και ξένων στρατιωτικών βάσεων, κάτι που απορρίπτει και ο λιβυκός λαός. Η εξουσία που ψήφισε τη συγκεκριμένη συμφωνία (με την Τουρκία) δεν είχε ψηφιστεί από τον λιβυκό λαό και δεν είχε πάρει ψήφο εμπιστοσύνης από το κοινοβούλιο. Ηταν μία παράνομη, μη συνταγματική κυβέρνηση, που επιβλήθηκε από τη διεθνή κοινότητα χωρίς να ληφθεί υπόψη η βούληση των Λίβυων. Ωστόσο, με την επιμονή μας καταφέραμε να αποδομήσουμε αυτή την εξουσία και ήδη έχει συγκροτηθεί νέα κυβέρνηση εθνικής ενότητας, η οποία έχει λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή. Οσο για το λεγόμενο σύμφωνο (με την Τουρκία) δεν έχει κυρωθεί από τη Βουλή, επομένως κατά το σύνταγμα είναι πλήρως άκυρο. Εχουμε επικοινωνήσει με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ ώστε να μην πρωτοκολληθεί η συγκεκριμένη συμφωνία.
– Αναφέρεστε στη συμφωνία για χάραξη ΑΟΖ μεταξύ Τρίπολης και Αγκυρας;
– Αυτό αφορά όχι μόνο τη συμφωνία για χάραξη ΑΟΖ, αλλά και εκείνη για τη συνεργασία με την Τουρκία στον τομέα της ασφάλειας.
– Είστε αισιόδοξος ότι οι εκλογές θα γίνουν όντως στις 24 Δεκεμβρίου, όπως έχει προαναγγελθεί; Δεν προϋποθέτει η διεξαγωγή των εκλογών την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων και τη δημιουργία ενιαίων, εθνικών δυνάμεων ασφαλείας;
– Αυτό είναι το βασικό μας αίτημα. Ωστόσο, η ενοποίηση του στρατού προϋποθέτει να υπάρχει ένας εκλεγμένος, νόμιμος πρόεδρος, ο οποίος θα μπορεί να προχωρήσει στην ενοποίηση. Αυτό που βλέπω είναι ότι ο λιβυκός λαός θέλει τη διεξαγωγή των εκλογών. Βέβαια, θα υπάρξουν κάποιες φωνές που θα αντιταχθούν στη διεξαγωγή τους γιατί τους συμφέρει να μη διεξαχθούν εκλογές. Ωστόσο, με τη βούληση των Λίβυων και τη στήριξη της διεθνούς κοινότητας, θα γίνουν οι εκλογές και θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι όποιος παρεμποδίσει τη διεξαγωγή τους θα βρεθεί αντιμέτωπος με διεθνείς κυρώσεις.
– Ο Ελληνας πρωθυπουργός επισκέφθηκε τον Απρίλιο τη Λιβύη, η ελληνική πρεσβεία στην Τρίπολη ξανάνοιξε και το ελληνικό προξενείο στη Βεγγάζη θα ανοίξει τις επόμενες ημέρες. Ποια θα μπορούσαν να είναι τα επόμενα βήματα για τη βελτίωση των ελληνολιβυκών σχέσεων και τι ρόλο θα μπορούσαν να παίξουν τα δύο κοινοβούλια;
– Οι σχέσεις Ελλάδας – Λιβύης είναι ιστορικές σχέσεις, σχέσεις γειτονίας. Στη βουλή των αντιπροσώπων έχουμε ήδη συγκροτήσει ομάδα φιλίας Ελλάδας – Λιβύης. Η κοινοβουλευτική διπλωματία θα αναλάβει ρόλο προς όφελος των δύο λαών. Επιδιώκουμε η Μεσόγειος να είναι μια λίμνη ειρήνης, τόπος ανταλλαγής επισκέψεων και αγαθών και δεν μας επιτρέπεται να είναι η Μεσόγειος τόπος διαμάχης διεθνών δυνάμεων ή γειτονικών κρατών. Βέβαια υπάρχει μία πλευρά που επιβουλεύεται τον πλούτο κάποιων χωρών, ωστόσο εμείς υπερασπιζόμαστε σταθερά την πατρίδα μας και το καλό του λαού μας. Οποιος επισκεφθεί τη Λιβύη μπορεί να δει τα δείγματα του αρχαιοελληνικού πολιτισμού στην Κυρηναϊκή και στην Απολλωνία. Ενός πολιτισμού πλούσιου σε πολιτική σκέψη, σε φιλοσοφία, σε τέχνη, που αγκαλιάστηκε από τον λαό της Λιβύης. Θέλουμε να έχουμε συνεχή επικοινωνία ανάμεσα στο ελληνικό κοινοβούλιο και τη λιβυκή βουλή των αντιπροσώπων. Παράλληλα, καλούμε τους Ελληνες επιχειρηματίες να έρθουν στη Λιβύη. Μόλις σταθεροποιηθεί η χώρα, με τη βοήθεια του Θεού, θα είναι κατάλληλος χώρος για επιχειρηματική δραστηριότητα, κυρίως στον χώρο της ανοικοδόμησης.
– Οπως καλά γνωρίζετε, κ. πρόεδρε, το μεγαλύτερο εμπόδιο στην περαιτέρω ανάπτυξη των ελληνολιβυκών σχέσεων είναι το μνημόνιο χάραξης θαλάσσιων ζωνών που η προηγούμενη κυβέρνηση της Τρίπολης συνομολόγησε με την Τουρκία. Ποια είναι η δική σας θέση επί του θέματος και νομίζετε ότι η σημερινή κυβέρνηση εθνικής ενότητας θα μπορούσε να το επανεξετάσει;
– Εχουμε συγκροτήσει επιτροπή εμπειρογνωμόνων για τη μελέτη του συγκεκριμένου θέματος. Η συγκεκριμένη συμφωνία έγινε σε μη κατάλληλες συνθήκες όσον αφορά τη λιβυκή πλευρά, η οποία ήταν η πιο αδύναμη εκείνη τη στιγμή. Αυτοί που κυβερνούσαν τότε χρειάζονταν τη στήριξη των τουρκικών αρχών. Πιστεύω ότι τους επιβλήθηκε τι πρέπει να κάνουν, χωρίς να υπάρχει από την πλευρά τους ελεύθερη βούληση. Επιπλέον, εκείνος που υπέγραψε τη συγκεκριμένη συμφωνία (ο τότε πρωθυπουργός Φαγέζ αλ Σαράζ) ήταν αναρμόδιος για κάτι τέτοιο, καθώς η κυβέρνησή του ήταν μη νόμιμη. Τα δικαστήριά μας έχουν εκδώσει αποφάσεις που ακυρώνουν όλες τις πράξεις της συγκεκριμένης κυβέρνησης. Επομένως το θέμα δεν μπορεί να λυθεί παρά μόνο μέσω μιας νόμιμης κυβέρνησης, εκλεγμένης από τον λιβυκό λαό. Ο εκλεγμένος πρόεδρος και η εκλεγμένη βουλή των αντιπροσώπων θα πάρουν υπόψη το συμφέρον των Λίβυων και το συμφέρον της καλής γειτονίας, χωρίς να απεμπολήσουν ούτε τα δικαιώματά μας ούτε τα δικαιώματα των γειτόνων μας. Κανείς δεν μπορεί να μας επιβάλει τη βούλησή του, γιατί είμαστε λαός που υπερασπίζεται την πατρίδα του και μπορούμε να θυσιάσουμε τα πάντα για τη σταθερότητα της χώρας και την ασφάλεια τόσο των χερσαίων όσο και των θαλασσίων συνόρων της.
– Απ’ ό,τι κατάλαβα, το θέμα θα γίνει δυνατό να ξανασυζητηθεί μόνο μετά τις επικείμενες εκλογές.
– Αυτό που πιστεύω είναι ότι εκείνος που θα μπορέσει να επανεξετάσει το θέμα οφείλει να διαθέτει λαϊκή νομιμοποίηση. Ετσι ώστε να διαθέτει την ισχύ εκείνη που θα του επιτρέψει να δεχθεί ή να απορρίψει κάποια θέματα. Αντίθετα, εκείνος που υπέγραψε τη συγκεκριμένη συμφωνία (ο Σαράζ) δεν ήταν σε θέση να απορρίψει οτιδήποτε, αλλά όφειλε να υπογράψει εκείνο που του είχε επιβληθεί.
Διευθέτηση
– Μιλήσατε, κ. πρόεδρε, για το επενδυτικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει η Λιβύη. Γνωρίζετε ότι σοβαρές ελληνικές εταιρείες ενδιαφέρονται να επενδύσουν στη χώρα σας, αλλά ορισμένες εκκρεμότητες του παρελθόντος τις αποθαρρύνουν. Πώς σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε το θέμα;
– Καλωσορίζουμε την παρουσία των φίλων επιχειρηματιών Ελλήνων στη Λιβύη. Σεβόμαστε τις προηγούμενες δεσμεύσεις μας. Υπάρχουν ορισμένα προβλήματα που δημιουργήθηκαν εξαιτίας του προηγούμενου διοικητή της κεντρικής μας τράπεζας, ο οποίος αποπέμφθηκε προ δεκαετίας, αλλά παραμένει μέχρι σήμερα λόγω της ξένης παρέμβασης. Προβλέπεται εντός των ερχόμενων ημερών να προβούμε στην αντικατάστασή του. Ο καινούργιος διοικητής θα προβεί στη διευθέτηση όλων των υποχρεώσεων του λιβυκού κράτους. Η Λιβύη είναι μια πολύ πλούσια χώρα, έχει αποθεματικό, έχει ξεκινήσει και πάλι την εξαγωγή μεγάλων ποσοτήτων πετρελαίου, ενώ οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου έχουν ανέβει.
