O Άγιος Μελέτιος γεννήθηκε το 310 μ.Χ. στη Μελιτινή της Μικρής Αρμενίας. Έκανε λαμπρές σπουδές και εθεωρείτο πολύ μορφωμένος, ευσεβής και ενάρετος Χριστιανός. Το 357 μ.Χ. χειροτονήθηκε επίσκοπος Σεβαστείας και τρία χρόνια αργότερα εξελέγη αρχιεπίσκοπος Αντιοχείας. Η θεοσέβειά του, το ήθος και οι πλούσιες πνευματικές του αρετές τον έκαναν αμέσως ιδιαίτερα αγαπητό στην εκκλησιαστική κοινότητα. Για το λόγο αυτό, όταν έφθασε στην Αντιόχεια, όλοι οι πιστοί βγήκαν στους δρόμους να τον υποδεχθούν και να λάβουν την ευλογία του. Στη νέα του όμως έδρα ο Μελέτιος παρέμεινε μόνον τριάντα μέρες, διότι οι ραδιουργίες των κακοδόξων αρειανών, έπεισαν τον αυτοκράτορα Κωνστάντιο να τον εξορίσει στην Αρμενία. Τελικά όμως, θριάμβευσε η δικαιοσύνη του Θεού.
Όταν ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος ο Μέγας συνεκάλεσε τη Β΄ Οικουμενική Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη το 381 μ.Χ., ο Μελέτιος εκλήθη να λάβει μέρος σ’ αυτήν και μάλιστα ως πρόεδρός της.
Μέσα στην ανεξιχνίαστη πρόνοια του Θεού, κοιμήθηκε πριν ολοκληρωθούν οι εργασίες της Συνόδου και η κηδεία του έγινε με τη συμμετοχή όλων των παρευρισκομένων πατέρων, καθώς και πολλών πιστών, ως ένδειξη υψίστης τιμής και αναγνώρισης προς το πρόσωπο του Αγίου Μελετίου. Στην προεδρία της Συνόδου τον διαδέχθηκε ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, o οποίος μετά από διάφορες πιέσεις παραιτήθηκε και από την προεδρία της Συνόδου και από το Θρόνο της Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως. Τεκμήριο της παραιτήσεώς του αποτελεί ο Συντακτήριος Λόγος που εκφώνησε στη Σύνοδο. Η Β΄ Οικουμενική Σύνοδος ολοκλήρωσε τις εργασίες της με την προεδρία του Νεκταρίου Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως.