Σήμερα, 23 Δεκεμβρίου, τιμούμε τη μνήμη των δέκα μαρτύρων που θυσιάστηκαν για την Πίστη του Ενανθρωπήσαντος Χριστού στην Κρήτη και του Αγίου Νήφωνος Επισκόπου Κωνσταντίνης.
Οι δέκα μάρτυρες από την Κρήτη, μεταξύ αυτών οι Θεόδουλος και Ηράκλειος, μαρτύρησαν κατά το διωγμό του Ρωμαίου αυτοκράτορα Δεκίου. Παραδόθηκαν στον ειδωλολάτρη άρχοντα του νησιού, ο οποίος διέταξε να τους φέρουν ενώπιον των βωμών και να τους επιβάλουν να θυσιάσουν στα είδωλα.
Η αντίθεσή τους στη διαταγή του άρχοντα και η ομολογία ότι ήσαν χριστιανοί τους έφεραν αντιμέτωπους με φρικτά βασανιστήρια, τα οποία κράτησαν τριάντα ημέρες.
Στο τέλος τους έσυραν στο δικαστήριο. Ο δικαστής, βλέποντας τη σθεναρή τους πίστη στο Σωτήρα τους Χριστό, αποφάσισε τον αποκεφαλισμό τους.
Η υμνολογία της ημέρας συνδυάζει το μαρτύριο των Κρητικών μαρτύρων με την επικείμενη μεγάλη εορτή της Γεννήσεως του Χριστού.
«Έφτασε η μνήμη των Μαρτύρων, η οποία κηρύσσει τη Γέννηση του Σωτήρος. Και η Δεσποτική εορτή κάνει την προεόρτια εμφάνισή της σε εμάς με την άθλησή τους».