«Ἐξέλαμψε σήμερον, ἡ σεβάσμιος μνήμη τοῦ Ἀναργύρου, τοὺς πιστοὺς συγκαλοῦσα πρὸς εὐωχίαν μυστικήν, καὶ πρὸς πανήγυριν ἑόρτιον ἄγουσα, τῶν φιλεόρτων τὰ συστήματα, Ἐπέστη γὰρ ἡμῖν θαυματουργὸς ἰατρός, τὰς νόσους πάντων ἰώμενος, Παντελεήμων ὁ στερρὸς ἀθλητής, καὶ πρεσβεύει ἐκτενῶς τῷ Κυρίῳ, εἰς τὸ σωθῆναι τὰς ψυχάς ἡμῶν» (Δοξαστικὸν Ἑσπερίων. Ἦχος πλ. β’. Βυζαντίου).
Ο Παντολέων, όπως ονομαζόταν αρχικά ο άγιος, καταγόταν από τη Νικομήδεια και έζησε στις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ., επί της βασιλείας του Μαξιμιανού. Ο πατέρας του Ευστόργιος ήταν ειδωλολάτρης ενώ, αντίθετα, η μητέρα του Ευβούλη ήταν Χριστιανή.
Σπούδασε τα ελληνικά γράμματα και διδάχτηκε την ιατρική επιστήμη, στην οποία διακρινόταν ανάμεσα σε όλους τους συναδέλφους του. Γνώρισε την αληθινή πίστη από τον ιερέα Ερμόλαο, του οποίου τη μνήμη εορτάσαμε χθες, και με τη δύναμη του Χριστού αξιώθηκε να επιτελεί πολλά θαύματα. Θεράπευε κάθε ασθένεια και παρείχε τις υπηρεσίες του δωρεάν, ελεώντας δηλαδή τους πάντες, όπως δηλώνει το όνομα Παντελεήμων, με το οποίο επικράτησε να είναι γνωστός. Αυτός είναι και ο λόγος, που ο άγιος περιλαμβάνεται στη χορεία των είκοσι θαυματουργών αγίων ιατρών Αναργύρων.
Ο φθόνος των ειδωλολατρών και μάλιστα των ιατρών, που κορυφώθηκε μετά τη θεραπεία ενός τυφλού, ήταν η αιτία να συλληφθεί και να οδηγηθεί μπροστά στον αυτοκράτορα. Παρά τα φρικτά βασανιστήρια στα οποία υποβλήθηκε, παρέμεινε, με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, ασάλευτος στην πίστη του Σωτήρος Χριστού. Ο Άγιος Μεγαλομάρτυς και Ιαματικός Παντελεήμων έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου με αποκεφαλισμό, το έτος 304 μ.Χ.
Ιδού πως εκφράζεται η συνείδηση της Εκκλησίας δια του υμνογράφου:
«Μητρικὴν ἀγαπήσας εὐσέβειαν, τὴν τοῦ πατρὸς διωρθώσω ἀσέβειαν, τῷ ἰατρῷ τῶν ψυχῶν στρατευσάμενος, ἰατρικῶς σεαυτὸν ἐξεπαίδευσας, καὶ θείᾳ χάριτι ἐν ἀμφοτέροις εὐδοκιμῶν, τῶν παθῶν ὀλοθρευτής, καὶ τῶν ψυχῶν θεραπευτὴς ἀναδέδειξαι. Ἀλλ’ ὡς ἐν ἄθλοις τὸ εὔτονον, καὶ ἐν πρεσβείαις τὸ ἔμμονον κεκτημένος, Παντελεῆμον Μάρτυς τοῦ Χριστοῦ, ἐκτενῶς ἱκέτευε, τοῦ σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν» (Δοξαστικὸν τῶν Ἀποστίχων. Ἦχος πλ. δ’. Βυζαντίου).
Η σημερινή γιορτή φέρνει στη μνήμη μας το περίφημο ιστορικό Μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονος στην τουρκοκρατούμενη Μύρτου της Κερύνειας. Η προσευχή μας φτερουγίζει προς το Λυτρωτή μας Θεό, τον Ιατρό των ψυχών και των σωμάτων και ως προσκυνητές, προστρέχουμε στη χάρη του Ιαματικού Αγίου μας.
Σήμερα, επίσης, πανηγυρίζει η γυναικεία Μονή του Αγίου Παντελεήμονα Αχεράς, πλησίον της κοινότητας Αγροκηπιάς. Ανάμεσα στους ενοριακούς ναούς που πανηγυρίζουν είναι της Κακοπετριάς, του Μενεού και της Μακεδονίτισσας.
