Τί σημαίνει ὁ ὅρος Ἐνορία;
«Ὁ ὃρος Ἐνορία παραγόμενος ἐκ τοῦ ἐπιθέτου ἐνόριος, σημαίνει ἱστορικά τόν ἐντός ὁρίων χῶρο, μία καθωρισμένη περιοχή ἢ τοπική περιφέρεια (territorium)61.
Σήμερα, ὡς Ἐνορία χαρακτηρίζεται κυρίως ἡ ἐκκλησιαστική περιφέρεια ἑνός ναοῦ(ἐνοριακοῦ), ἀπό τόν ὁποῖον ἀντλεῖ καί αὐτή τό ὂνομά της, ὃπως καί τό σύνολο τῶν ὀρθόδοξων πιστῶν πού κατοικοῦν στήν ἲδια περιφέρεια καί συνέρχονται γιά τίς ἐκκλησιαστικές συνάξεις.
Ὁ σημερινός τύπος τῶν Ἐνοριῶν εἶναι πολύ νεώτερος καί διαμορφώθηκε μεταξύ τοῦ ιε΄ καί τοῦ ιζ΄ αἰῶνος.
Στήν ἐκκλησιαστική πραγματικότητα ἡ βασική μονάδα ὀργανώσεως, ὁ πυρῆνας τῆς ποιμαντικῆς καί διοικητικῆς δομῆς τῆς Ἐκκλησίας, ὡς «σώματος Χριστοῦ» καί ἐν Χριστῷ κοινωνίας, εἶναι ἡ Ἐνορία.
Ὡς εὐχαριστιακή σύναξη τῶν πιστῶν ἐμφανίζεται ἡ Ἐνορία, σέ ἂμεση ἀναφορά καί συνάρτηση μέ τήν Ἐπισκοπή, στήν ὁποία ὀργανικά ἀνήκει, ὡς ‘’ἡ καθολική Ἐκκλησία’’ στόν συγκεκριμένο τόπο καί χρόνο.
Ὁ πιστός ζεῖ τό μυστήριον τῆς Ἐκκλησίας στήν ζωή καί πράξη τῆς Ἐνορίας του, μέσα στήν ὁποία, ἀγωνιζόμενος καί ἁγιαζόμενος, ἑνώνεται μέ τόν Χριστό, τόν Κύριο τῆς Ἐκκλησίας, καί τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς του»62.
Πραγματώνει ἔτσι τόν σκοπό τῆς ζωῆς του πού εἶναι τό “καθ’ ὁμοίωσιν”, δηλ. ἡ ἕνωσή του μέ τόν Θεό καί μέ τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς του ἐντός τῆς Ἐκκλησίας.
Ἡ Ἐνορία ἔχει κέντρο τόν ναό.
«Ὁ ναὸς εἶναι ὁ χῶρος ὅπου φανερώνεται ἡ ἕνωση οὐρανοῦ καὶ γῆς. “Ἐν τῷ ναῷ ἑστῶτες τῆς δόξῃς Σου, ἐν Οὐρανῷ ἐστάναι νομίζομεν”. Ἡ Ἐκκλησία, ἀλλὰ καὶ ἡ Ἐνορία, ὡς μικρογραφία τῆς Ἐκκλησίας, συγκροτεῖται γύρω ἀπὸ τὴν Θεία Εὐχαριστία»63.
Χωρίς τήν Θεία Λειτουργία δέν μπορεῖ νά ὑπάρξει Ἐνορία. Οἱ κατά τόπους Ἐνορίες –μοναστικές ἤ κοσμικές– συγκροτοῦν τήν Ἐκκλησία.
«Στήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας εἰσέρχεται κανείς, γιά νά σωθεῖ, δηλαδή γιά νά θεωθεῖ»64.
Μέσα στήν Ἐνορία λοιπόν, πού εἶναι ἡ Μία, Καθολική, Ἐκκλησία, μέ τήν Θεία Λειτουργίαζοῦμε πνευματικά, ἑνούμενοι μεταξύ μας καί μέ τόν Χριστό σέ ἕνα Σῶμα. Κεφαλή τοῦ Σώματος ὁ Χριστός καί μέλη Του ὅλοι οἱ πιστοί.
«Αὐτό ἐξασφάλιζε ἡ Ἐνορία στήν ἀρχαία Ἐκκλησία καί αὐτό (πρέπει νά) ἐξασφαλίζει σ’ ὅλους τούς αἰῶνες. Ἄν ὁ στόχος αὐτός παραθεωρηθεῖ, τότε ἀλλοιώνεται ἡ ἐνοριακή ζωή καί καταντᾶ –στήν περίπτωση αὐτήν– ὀνόματι μόνον Ἐνορία, καταντᾶ μιά αἵρεση πού δέν σώζει, ἀλλά ὁδηγεῖ στήν αἰώνια ἀπώλεια»65. Γι’ αὐτόν τόν λόγο, προχωροῦμε ταπεινά στήν διατύπωσι κάποιων ποιμαντικῶν προτάσεων, ἀπευθυνόμενοι τόσο στούς λειτουργούς καί ποιμένες, ὅσο καί στό σύνολο τῶν πιστῶν, πού συνιστοῦν τό λογικό ποίμνιο τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας.
ΤΑ ΑΣΚΗΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ
Γ΄. ΕΚΚΛΗΣΙΑ – ΕΝΟΡΙΑ : ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΑΓΙΟΤΗΤΟΣ
Η ΕΝΟΡΙΑ ΩΣ ΚΥΤΤΑΡΟ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο:«Τά ἀσκητικά τῆς Ἐνορίας» (Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτου) πού σύν Θεῶ θά ἐκδοθεῖ σύντομα
61 Προδρόμου Ι. Ἀκανθοπούλου, Ἡ ἱστορία τῶν Ἐνοριῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου κατὰ τὴν Τουρκοκρατία, Θεσσαλονίκη 1984, σελ. 2.
62 Πρωτοπρ. Γεωργίου Μεταλληνοῦ, Ὁμοτίμου Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, Ἐνορία,http://www.pmeletios.com/pdf/enoria.pdf.
63 Ἀρχιμ. Κων/νου Σιαράπη, Τί εἶναι Ἐκκλησία,http://www.stgeorgestoronto.org/Files/Church_g.pdf
64 Πρωτοπρ. Γεωργίου Μεταλληνοῦ, Ὁμοτίμου Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, Ἐνορία καὶ Ἐκκλησία
