Το ουκρανικό αυτοκέφαλο ήταν εξαρχής «ένα πολιτικό σχέδιο, που απέβλεπε στην αποδυνάμωση της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, στον διαμελισμό της παγκόσμιας Ορθοδοξίας», διαπίστωσε ο πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων (ΤΕΕΣ) του Πατριαρχείου Μόσχας Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας σε δηλώσεις του στην εκπομπή «Εκκλησία και κόσμος».
«Σε αυτό το σχέδιο άμεση και κορυφαία συμμετοχή είχε ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος, ο οποίος στηρίχθηκε και εξακολουθεί να στηρίζεται στις δομές της αμερικανικής κρατικής εξουσίας», επεσήμανε ο ιεράρχης. Υπενθύμισε ότι αυτά τα δήλωσαν δημοσίως πρέσβεις των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής ειδικότερα στην Ελλάδα και την Ουκρανία, καθώς και ο ειδικός εκπρόσωπος των ΗΠΑ επί θεμάτων θρησκευτικής ελευθερίας Σαμ Μπράουνμπακ. Αυτά επίσης ανέφεραν στις επίσημες τοποθετήσεις τους και πρόσωπα, όπως ο υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο.
«Γι᾽ αυτό, αν σκέπτεται κανείς ότι πρόκειται για αμιγώς εκκλησιαστικό ζήτημα, αυτό σημαίνει ότι εθελοτυφλεί ενώπιον μιας ολοφάνερης πραγματικότητας», υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΤΕΕΣ.
Κατά τη γνώμη του μητροπολίτη Ιλαρίωνα, βραχυπρόθεσμα αυτό το σχέδιο μπορεί να σημειώσει ορισμένες τακτικές επιτυχίες, λ.χ. την αναγνώριση των Ουκρανών σχισματικών από μία ή άλλη τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία ή τον Προκαθήμενό της. Ωστόσο, μακροπρόθεσμα, σκοπός του σχεδίου είναι η διάλυση της Ορθοδοξίας. «Η νίκη, η οποία μπορεί τώρα να παρουσιάζεται ως τέτοια, αναπόφευκτα θα αποδειχθεί Πύρρειος», δήλωσε πεπεισμένος ο ιεράρχης, ο οποίος συνέχισε: «Ενώ οι πικρές συνέπειες του εξελισσόμενου τώρα σχίσματος, επί πολλά ακόμη χρόνια ή ενδεχομένως και δεκαετίες θα επηρεάζουν τη ζωή όλης της Ορθόδοξης Εκκλησία».
Μολαταύτα ο πρόεδρος του ΤΕΕΣ εξέφρασε την ελπίδα ότι αυτό το σχίσμα εντός της παγκόσμιας Ορθοδοξίας δεν θα διαρκέσει πολύ: «Προκειμένου να μην συμβεί αυτό, όλοι θα πρέπει να κοντοσταθούμε, να αναλογισθούμε πολύ καλά τι συμβαίνει και να ενεργήσουμε όχι κατά τις εντολές των υπερατλαντικών κοσμικών αξιωματούχων, αλλά όπως μας υπαγορεύει το Άγιο Πνεύμα και οι ιεροί κανόνες της Εκκλησίας μας».
