“Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος της Κωνσταντινούπολης δεν μπορούσε να επηρεάσει την απόφαση των τουρκικών αρχών να αλλάξουν το καθεστώς της Αγίας Σοφίας, επειδή οι αρχές τον αγνοούν”, δήλωσε ο Μητροπολίτης Βόλοκολαμσκ Ιλαρίων, επικεφαλής του τμήματος εξωτερικών εκκλησιαστικών σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας.
Το Πατριαρχείο της Μόσχας εξήγησε τη θέση της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας σχετικά με το καθεστώς της Αγίας Σοφίας.
"Κάποιοι λένε ότι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος (η Τουρκία είναι η κανονική επικράτεια του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης) θα μπορούσε να αποτρέψει τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, αλλά δεν το έκανε. Δεν μπορώ να συμφωνήσω με αυτό. Δεν μπορούσε να το αποτρέψει, όπως δεν μπορεί ήδη για πολλά χρόνια να επιτύχει το άνοιγμα της θεολογικής σχολής στο νησί της Χάλκης. Οι τουρκικές αρχές αγνοούν τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο" είπε ο Ιλαρίων σε μέσο ενημέρωσης από το Μαυροβούνιο, επαναλαμβάοντας για πολλοστή φορά επίσης την στήριξη στην Σερβική Εκκλησία με αφορμή τον διωγμό από τις αρχές του Μαυροβουνίου.
Αναφορικά όμως με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, μιλώντας στην ίδια συνέντευξη, σύμφωνα με τον ίδιο, ορισμένοι εκπρόσωποι των μέσων ενημέρωσης ισχυρίζονται ότι ο ίδιος ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος ευθύνεται για το γεγονός ότι η Αγία Σοφία έγινε τζαμί, "επειδή χώρισε την Ορθόδοξη Εκκλησία και ο Θεός τον τιμώρησε γι 'αυτό."
"Δεν μπορώ να συμφωνήσω με αυτό με κανέναν τρόπο. Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί είναι πλήγμα για ολόκληρο τον παγκόσμιο Χριστιανισμό. Εξακολουθούμε να πονάμε. Αυτό είναι πολύ λυπηρό”, τόνισε το Νο2 του Πατριαρχείου Μόσχας.
“Η Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης είναι ένα κοινό ορθόδοξο ιερό. Για εμάς, τους Ρώσους, έχει πολύ ιδιαίτερο νόημα. Όταν ο πρίγκιπας Βλαντιμίρ σκέφτηκε να επιλέξει πίστη για το ρωσικό λαό, έστειλε τους πρεσβευτές του σε διάφορες χώρες για να δει πώς και πού προσεύχονται οι άνθρωποι στον Θεό, και στη συνέχεια ήρθαν και του έδωσαν αναφορά. Οι πρεσβευτές του πρίγκιπα πήγαν στους Εβραίους, τους Μουσουλμάνους, τους Δυτικούς Χριστιανούς και τελικά έφτασαν στην Κωνσταντινούπολη. Και όταν μπήκαν στο ναό της Αγίας Σοφίας, είδαν όλη τη θεϊκή ομορφιά αυτού του ναού, την διακόσμηση, τα ανεκτίμητα ψηφιδωτά με τα οποία κοσμήθηκε ο ναός, άκουσαν στην εκκλησία να ψέλνουν και συμμετείχαν στην Θείας Λειτουργία, και μετά την επιστροφή τους είπαν στον Πρίγκιπα Βλαντιμίρ: Δεν ξέραμε αν ήμασταν είτε στη γη είτε στον ουρανό. Αυτή η επίσκεψη προόριζε την ιστορική επιλογή του Πρίγκιπα Βλαντιμίρ υπέρ του Ορθόδοξου Χριστιανισμού” κατέληξε, υπενθυμίζοντας πως ο Πατριάρχης Μόσχας ήταν ο πρώτος που αντέδρασε για την Αγιά Σοφιά πριν ακόμη ληθεί η απόφαση.
Για το Μαυροβούνιο
Αναφορικά με όσα λαμβάνουν χώρα στο Μαυροβούνιο εις βάρος της Σερβικής Εκκλησίας ο Ιλαρίων τόνισε: “Θα ήθελα να εκφράσω τον θαυμασμό μου για το εξομολογητικό κατόρθωμα που δείχνουν σήμερα οι Ορθόδοξοι πιστοί του Μαυροβουνίου. Με εντυπωσίασε πολύ το βίντεο που μεταδόθηκε, συμπεριλαμβανομένων των κεντρικών καναλιών της ρωσικής τηλεόρασης, όταν χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους των πόλεων του Μαυροβουνίου για να μαρτυρήσουν την αφοσίωσή τους στην Εκκλησία τους. Αυτές οι λήψεις έκαναν μεγάλη εντύπωση στους πιστούς της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Φυσικά, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία παρακολουθεί με μεγάλη ανησυχία τι συμβαίνει τώρα στο Μαυροβούνιο. Και είναι αξιοσημείωτο ότι στο πλαίσιο της πανδημίας του κορονοϊού, οι Ορθόδοξοι πιστοί του Μαυροβουνίου, που τώρα δεν μπορούν να βγουν στους δρόμους των πόλεων, μαρτυρούν στο Διαδίκτυο την αφοσίωσή τους στην Ορθοδοξία.
Αντιλαμβανόμαστε την κατάσταση γύρω από την κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία στο Μαυροβούνιο ως άμεση καταπάτηση από τις πολιτικές αρχές στην αιώνια κληρονομιά της Ορθοδοξίας σε αυτήν τη χώρα. Δεν πρόκειται για καταπάτηση της σερβικής εκκλησίας, αλλά για καταστολή στην κανονική Ορθοδοξία. Η ορθόδοξη πίστη έχει παγκόσμιο χαρακτήρα · δεν χωρίζεται σε βυζαντινή ή ρωσική, σερβική ή μαυροβούνια. Επιπλέον, σε κάθε χώρα και σε κάθε έθνος, αυτή η αληθινή πίστη έχει τη δική της εθνική και διακριτική έκφραση. Αλλά η κανονική δομή της Εκκλησίας, δεν συμπίπτει πάντα με τα σύνορα των κρατών. Και πολλές Ορθόδοξες Εκκλησίες είναι πολυεθνικές Εκκλησίες. Για παράδειγμα, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν είναι μόνο η Εκκλησία της Ρωσίας. Το κανονικό έδαφος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας περιλαμβάνει επίσης την Ουκρανία, τη Λευκορωσία, τη Μολδαβία, τις βαλτικές δημοκρατίες και τα κράτη της Κεντρικής Ασίας. Η δικαιοδοσία της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας εκτείνεται στην Ιαπωνία, τη Μογγολία, την Κίνα. Σε καθεμία από αυτές τις χώρες, η Ορθοδοξία έχει τη δική της ξεχωριστή έκφραση, αλλά, παρά τις ιδιαιτερότητες της εθνικής τους νοοτροπίας, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί σε αυτές τις χώρες είναι μέλη της ενιαίας Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας . Η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία είναι επίσης μια πολυεθνική Εκκλησία και είναι παρούσα όχι μόνο στη Σερβία, αλλά και σε άλλες πολιτείες. Και όταν οι πολιτικοί θέλουν να δημιουργήσουν μια ανεξάρτητη Εκκλησία του Μαυροβουνίου, αποσπώντας την από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Σερβίας, δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε με αυτό, διότι τα θέματα της διοικητικής δομής της Εκκλησίας δεν πρέπει να αποφασίζονται από πολιτικούς, αλλά από την ίδια την Εκκλησία. Οι πολιτικοί πρέπει να αντιμετωπίζουν πολιτικά, διεθνή, κοινωνικά προβλήματα, εγχώρια πολιτική, να φροντίζουν την υλική ευημερία του πληθυσμού. Και οι πολιτικοί δεν πρέπει να παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις της Εκκλησίας, όπως είναι οργανωμένες”.
Διευκρίνισε πάντως πως η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν μπορεί να δώσει οδηγίες στις αδελφικές Τοπικές Εκκλησίες. Αλλά η Ρωσική Εκκλησία βοηθά και υποστηρίζει προσεκτικά τις αδελφικές Ορθόδοξες Εκκλησίες.
Και συμπλήρωσε ότι: “Είμαστε βαθιά πεπεισμένοι ότι εκείνοι οι πολιτικοί που καταπατούν την Ορθόδοξη Εκκλησία διαπράττουν μια αντι-λαϊκή πράξη - εναντίον του λαού τους.
το μήνυμά μας προς τις αρχές του Μαυροβουνίου είναι πολύ απλό: σταματήστε, αλλάξτε γνώμη, σταματήστε τη δίωξη της Εκκλησίας που έχετε τώρα εξαπολύσει”.
Αναφορικά τέλος με τον συσχετισμό όσων συμβαίνουν στο Μαυροβούνιο με τα γεγονότα στην Ουκρανία που δίχασαν τον Ορθόδοξο κόσμο ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ τόνισε: “Πράγματι, η κατάσταση στο Μαυροβούνιο μοιάζει τώρα με την κατάσταση που αναπτύχθηκε στην Ουκρανία υπό τον Πρόεδρο P. Poroshenko. Ο κ. Poroshenko έθεσε επίσης έναν από τους στόχους της προεκλογικής του εκστρατείας για τη δημιουργία μιας αυτοκεφαλικής ουκρανικής εκκλησίας, διαχωρισμένης από τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, πιστεύοντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα εξασφάλιζε ένα πολιτικό μέλλον και μια δεύτερη προεδρική θητεία. Για αυτό, ο P. Poroshenko συνήψε συμφωνία με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Και, με μεγάλη λύπη μας, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος υποστήριξε αυτές τις πολιτικές φιλοδοξίες και νομιμοποίησε τη διάσπαση στην Ουκρανία, η οποία, φυσικά, δεν έλυσε το ζήτημα του ουκρανικού διχασμού. Επειδή η κανονική Εκκλησία, όπως ήταν, παραμένει σε ενότητα με τη Ρωσική Εκκλησία, και το σχίσμα, όπως ήταν, παραμένει σχίσμα. Σε αυτό το σχίσμα υπάρχουν άνθρωποι που είναι απατεώνες και αυτο-χειροτονημένοι. Και κανένας «Τομός» του Πατριάρχη Βαρθολομαίου δεν μπορεί να τους δώσει νομιμότητα. Αν θυμηθούμε το πώς τελείωσε η πολιτική καριέρα του κ. Poroshenko, τότε όλοι γνωρίζουν: ταξίδεψε σε όλη την Ουκρανία με τον «Τομό», αλλά απέτυχε στις εκλογές. Νομίζω ότι οι πολιτικοί ηγέτες που προσπαθούν να συμμετάσχουν σε κάποια εκκλησιαστικά έργα στον πολιτικό τους προεκλογικό αγώνα κάνουν μεγάλο λάθος. Επιπλέον, σε αυτήν την περίπτωση δεν μιλάμε για το γεγονός ότι ο πολιτικός προσπαθεί να ζητήσει την υποστήριξη της Εκκλησίας. Αντιθέτως, για χάρη των πολιτικών του στόχων, προσπαθεί να καταστρέψει την υπάρχουσα Εκκλησία. Δηλαδή, δεν του αρέσει η Εκκλησία που υπάρχει τώρα στο Μαυροβούνιο, και θέλει να δημιουργήσει μια νέα εκκλησία. Αλλά η Εκκλησία και οι άνθρωποι είναι ένα σύνολο. ΊΠιστεύω ότι πρόκειται για πολιτική μυωπία και πολιτική περιπέτεια.”
