Του Μάνου Χατζηγιάννη
Στην Κρήτη όπου φιλοξενήθηκε τον Ιούνιο προ τεσσάρων ετών η -κατά τους διοργανωτές της-Πανορθόδοξη Σύνοδος έχουν μια παροιμία: Παρά να χάσεις τα πρόβατα καλιά το μαλλί. Έτσι όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα με την Σύνοδο της Κρήτης, η οποία ξεκίνησε σαν σήμερα πριν από ακριβώς 4 χρόνια, κάποιοι στο Φανάρι θα πρέπει να λάβουν υπόψιν τους αυτήν την κρητική παροιμία. Γιατί κινδυνεύουν να χάσουν τα πρόβατα, το ποίμνιο δηλαδή, που ολοένα και περισσότερο απογοητεύεται από την πρεμούρα των Φαναριωτών να γίνει πράξη μια Σύνοδος με κάθε τίμημα και κατόπιν με το ζόρι να περάσουν οι αποφάσεις της στους απανταχού Ορθοδόξους.
Τέσσερα χρόνια μετά εκβιάζοντας την ενότητα της Εκκλησίας και χωρίς να απαντήσουν σε συγκεκριμένα ζητήματα, τα οποία άπτονται θεολογικής ή κανονικής ερμηνείας, έχουν οδηγήσει με αφορμή και το ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα, σε χαλεπούς καιρούς την παγκόσμια Ορθοδοξία.
Και το χειρότερο όλων είναι πως ήδη πλέον από πέρυσι συζητείται το ενδεχόμενο διοργάνωσης νέας Πανορθόδοξης Συνόδου χωρίς τον Οικουμενικό Πατριάρχη μιας και ο ίδιος στα αιτήματα για σύγκλησή της απαντάει συστηματικά αρνητικά.
Ενώ η Σύναξη στο Αμμάν της Ιορδανίας με πρωτοβουλία του Πατριάρχη Ιεροσλύμων και την υψηλή καθοδήγηση των Ρώσων απέδειξε πως συναντήσεις Ορθοδόξων ηγετών είναι εφικτές και χωρίς το Φανάρι. Η Σύναξη στο Αμμάν δημιούργησε ένα πολύ κακό προηγούμενο, αποκύημα βέβαια της στενοκεφαλιάς Φαναρίου και Μόσχας.
Με την Σύνοδο της Κρήτης πάντως προ τεσσάρων ετών κορυφώθηκε και η ούτως ή άλλως υποβόσκουσα κόντρα Φαναρίου-Μόσχας. Και σήμερα με την Ρωσική Εκκλησία να έχει διακόωει την κοινωνία με το Φανάρι και με υψηλόβαθμους Ιεράρχες της να αμφισβητούν ευθέως την οικουμενικότητα του Φαναρίου, φαίνονται τα αποτελέσματα!
Αναλυτές εκτιμούσαν πως ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο οποίος μέχρι τον Ιουνίου του 2016 αναγνώριζε ως μόνη κανονική εκκλησία αυτή υπό το Πατριαρχείο Μόσχας με επικεφαλής τον Μητροπολίτη Ονούφριο, το κράτησε...μανιάτικο στους Ρώσους και επιχειρεί σήμερα να πάρει την ρεβάνς με το ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα.
Συνεπώς 4 χρόνια μετά το Κολυμπάρι, η ενότητα των απανταχού Ορθοδόξων μοιάζει με όνειρο απατηλό, δεδομένης αφενός της διακοπής κοινωνίας που αποφάσισε η Ρωσική Εκκλησία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά και της μερικής αναγνώρισης από “ελληνικές” εκκλησίες της νέας ουκρανικής Εκκλησίας.
Η Σύνοδος της Κρήτης άφησε στίγματα στην ορθόδοξη κοινότητα. Οι απόντες δεν την αποδέχονται και φάνηκε αυτό ξεκάθαρα όταν λίγους μήνες μετά την Σύνοδο η Βουλγαρική Εκκλησία έβγαλε αναλυτικότατη ανακοίνωση για τους λόγους, που δεν αναγνωρίζει κείμενα της Συνόδου με εμπεριστατωμένη επιχειρηματολογία και οι Φαναριώτες της ζηζιούλειας θεολογίας σιώπησαν εκκωφαντικά.
Αντί αυτού τα εξαπτέρυγα του Φαναρίου όλα αυτά τα χρόνια έστησαν ημερίδες και συνέδρια και ευλογούσαν τα γένια τους. Σε κάποιες εξ αυτών ο Οικουμενικός Πατριάρχης επιτέθηκε κατά του κινήματος που γεννήθηκε από την αμφισβήτηση της Συνόδου και στην χώρα μας και αυτοαποκαλείται “αγία ανυπακοή”. Ακόμη και πριν από λίγες ημέρες σε μήνυμά του σε μια αντίστοιχη ημερίδα έκανε λόγο για “Θορυβώδεις παρεμβάσεις “αυτοχειροτονήτων προστατών” της Ορθοδοξίας που έπεσαν στο κενό”
Για τον αντίκτυπο που έχει η Σύνοδος της Κρήτης 4 χρόνια μετά στον Ορθόδοξο κόσμο τα είπε όλα και κατατοπιστικά σε προ διετίας ανακοίνωσή της η Μητρόπολη Πειραιώς.
Τα “στρατόπεδα”
Οι διαφωνίες στην Σύνοδο του Κολυμπαρίου ήταν πολλές. Ρωσία, Αντιόχεια, Βουλγαρία και Γεωργία απουσιάζαν και μαζί τους δεν εκπροσωπήθηκαν οι μισοί Ορθόδοξοι του πλανήτη, αλλά τα σοβαρά προβλήματα κρύφτηκαν κατω απο το χαλί ακόμη και με απαγόρευση δημοσιοποίησης πληροφοριών στα μέσα ενημέρωσης και παράλληλα δόθηκε η εντύπωση πως ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Στην Ορθοδοξία όμως δεν χωρούν μάχες “πλην Λακεδαιμονίων”. Γιατί αυτό πάει να κάνει το Φανάρι... Να δώσει την μάχη της ενότητας χωρίς σημαντικούς κρίκους στην αλυσίδα αυτής. Και συνάμα επιχειρεί να απομονώσει τους αντιδρώντες-ακόμη και αν πρόκειται για ολόκληρες αυτοκέφαλες Εκκλησίες-παρουσιάζοντας τους σαν γραφικούς και οπισθοδρομικούς.
Η σοβαρότατη αναστάτωση δεν πτόησε τους διοργανωτές. Κάποιοι στην άλλη πλευρά του Αιγαίου πόνταραν και ποντάρουν πολύ στην επικοινωνιακή πλευρά του γεγονότος για αυτό άλλωστε 4 χρόνια μετά ο κ. Βαρθολομαίος δεν χάνει ευκαιρία να κάνει και κάποια αναφορά σε αυτήν. Πέραν όμως από το θεαθήναι υπάρχουν σοβαρές και ουσιώδεις ενστάσεις.
Η Βουλγαρική Εκκλησία,όπως άλλωστε έπραξαν μεμονωμένα και αρκετοί συνεπείς Μητροπολίτες από διάφορες αυτοκέφαλες Εκκλησίες, μετά την απόφασή της για απόρριψη της Συνόδου της Κρήτης κατέθεσε όπως προαναφέραμε και συγκεκριμένη επιχειρηματολογία.
Παρόλα αυτά το Φανάρι έφτασε να απειλεί “θεούς και δαίμονες” και να προσπαθεί να επιβάλει τις αποφάσεις της Συνόδου παντί τρόπω. Ημερίδες, ομιλίες και άλλα φαιδρά...
Ποιους δεσμεύουν οι αποφάσεις;
Ένα άλλο μεγάλο θέμα που προέκυψε μετά την Σύνοδο του Κολυμπαρίου είναι κατά πόσο οι αποφάσεις της Κρήτης δεσμεύουν και τους μη συμμετέχοντες; Το γινάτι του Φαναρίου βγάζει μάτι και ο λαός...μονόφθαλμη ηγεσία δεν θέλει. Οι Φαναριώτες δηλώνουν εδώ και δύο χρόνια μετά την Σύνοδο πως οι αποφάσεις δεσμεύουν και όσους δεν συμμετείχαν. Και η διαίρεση πλησιάζει απειλητικά.
Αν δεν το έχουν αντιληφθεί όσοι ελαφρά τη καρδία παίζουν στα ζάρια τις τύχες της Ορθοδοξίας ελλοχεύει σοβαρότατος κίνδυνος για δυσάρεστες περιπέτειες στην Ορθοδοξία από τους προσωπικούς εγωισμούς και τις πρωτοκαθεδρίες του ενός και του άλλου. Ο Οικ. Πατριάρχης για να κερδίσει την παρτίδα, έβγαλε... άσσο από το φαρδομάνικό του την απόφαση της Σύναξης των Προκαθημενων του Σαμπεζύ τον Ιανουάριο του 2016 που έχει και τις υπογραφές των απόντων πλην της Αντιόχειας.
Στις αποφάσεις αυτές ανήκει και ο κανονισμός της Συνόδου. Και ο κανονισμός στο Άρθρο 13 με θέμα “Αποδοχή και υπογραφή των κειμένων” αναφέρει:
“Τα ομοφώνως αποδεκτά γενόμενα κείμενα επί των θεμάτων της ημερησίας διατάξεως της Συνόδου εκδίδονται εις τας τέσσαρας επισήμους γλώσσας και έχουν το αυτό κύρος:
1. μονογραφούνται υπό πάντων των Προκαθημένων των αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών εις πάσας τας σελίδας αυτών και εις πάσας τας επισήμους γλώσσας της Συνόδου, υπογράφονται δε εν τέλει υπό του Προέδρου και πάντων των μελών της Συνόδου.
αι υπογραφείσαι συνοδικαί αποφάσεις, ως και το Μήνυμα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, αποστέλλονται διά Πατριαρχικών Γραμμάτων του Οικουμενικού Πατριαρχείου εις τους Προκαθημένους των αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών, οίτινες και κοινοποιούν αυτά εις τας Εκκλησίας αυτών αντιστοίχως, έχουν δε πανορθόδοξον κύρος.”
Όμως σε ένα αβέβαιο έως εχθρικό πλαίσιο για την παγκόσμια Ορθοδοξία η ...χαρτούρα του Φαναρίου δεν έχει καμία σημασία.
Τέσσερα χρόνια μετά από την Σύνοδο τα προβλήματα και οι διενέξεις πολλαπλασιάζονται. Το θέμα του Κατάρ προϋπήρχε και διχάζει ακόμη και σήμερα τα Πατριαρχεία Ιεροσολύμων & Αντιοχείας, παρόλο που πέρυσι οι δύο πλευρές ξαναντάμωσαν με αφορμή την πρωτοβουλία του Αρχιεπισκόπου Κύπρου για το ουκρανικό και διεφάνη μια ελπίδα συνεννόησης. Η απουσία της Αντιόχειας από την Σύναξη του Αμμάν, παρόλο που έχει σταθεί στο πλευρό των Ρώσων, είχε προφανή αιτία την διένεξη με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων.
Οι διακοπές μνημόνευσης
Τέσσερα χρόνια μετά τη Σύνοδο του Κολυμπαρίου, τέλος, η Ορθοδοξία διέρχεται κρισιμότατες στιγμές. Ιερείς, μοναχοί και άλλοι έχουν διακόψει την μνημόνευση του Οικουμενικού Πατριάρχου και των Επισκόπων τους που τον στηρίζουν. Το Φανάρι τρέμει και αυτό φάνηκε κι από τις τοποθετήσεις των Φαναριωτών στο παλιότερο συνέδριο της Θεσσαλονίκης όπου δεν έλειψαν οι βαρύτατοι χαρακτηρισμοί.
Τέσσερα χρόνια μετά οι διωγμοί ακόμη και στο “περιβόλι της Παναγιάς” συνεχίζονται.
Πάντως οι Φαναριώτες θεωρούν πως οι αντιδρώντες και επιλέξαντες την λεγόμενη “αγία ανυπακοή” θα ενσωματωθούν στις τάξεις των παλαιοημερολογιτών και θα αποβληθούν μόνοι τους...
Το ουκρανικό ζήτημα και τα παρακλάδια του
Η αποτυχημένη Σύνοδος του Κολυμπαρίου είχε ως έμμεση συνέπεια την σφοδρή αντιπαράθεση για το ουκρανικό. Πιθανόν στο Φανάρι να πίστεψαν πως μπορούν να συνεχίσουν στο επόμενο στάδιο μόνο με τους καλοθελητές που έδωσαν το “παρών” στην Σύνοδο και μετά από μια σειρά διαδικασιών έφτασαν να παράσχουν τον Τόμο αυτοκεφαλίας στους μέχρι πρότινος σχισματικούς.
Μόνο που οι προαναφερόμενοι καλοθελητές της Συνόδου δεν τους ακολούθησαν σε αυτόν τον κατήφορο. Μόνο Αθήνα και Αλεξάνδρεια από τις Αυτοκέφαλες Εκκλησίες έχουν αναγνωρίσει την νέα Εκκλησία. Και ακόμη και στο εσωτερικό αυτών το βάρος των διαφωνιών είναι μεγάλο!
Ο Πατριάρχης από την πλευρά του κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να εδραιώσει την παρουσία της νέας ουκρανικής εκκλησίας στέλνοντας αντιπροσωπείες σε Άγιο Όρος, Πάτμο κλπ, και βέβαια πλέον με συλλείτουργα Ελλήνων Μητροπολιτών με Ιεράρχες της νέας Εκκλησίας.
Και μιλάμε για μια νέα εκκλησία η οποία από πέρυσι με την απομάκρυνση Φιλάρετου είναι στα πρόθυρα διάλυσης! Για αυτό και βγαίνουν ειδήσεις για προσπάθεια ενός...διακανονισμού μεταξύ της κανονιικής ουκρανικής Εκκλησίας και της νέας.
Το χειρότερο όμως είναι ότι έχει ριζώσει η ανησυχία πως με το ουκρανικό μοντέλο μπορεί να πάρουν σειρά και άλλες “σχισματικές” εκκλησίες, όπως των Σκοπίων ή του Μαυροβουνίου. (Διαβάστε εδω )
Με λίγα λόγια μέσα σε τέσσερα χρόνια...εγένετω χάος!
