Του Μάνου Χατζηγιάννη
Χθες ήταν τα γενέθλια του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Τα γιορτάζει κάθε τέσσερα χρόνια, στις 29 Φεβρουαρίου. Από τα προηγούμενα γενέθλια , δηλαδή το 2016, που ήταν και η Σύνοδος του Κολυμπαρίου, μέχρι τα φετινά, σε κάθε περίπτωση εξελίχθηκε σε έναν εκ των δύο βασικότατων υπευθύνων για την σημερινή διάσπαση της Παγκόσμιας Ορθοδοξίας.
Ο άλλος είναι βέβαια ο “πασών των Ρωσιών” που προφανώς πιστεύει πως το “Ρωσιών” περιλαμβάνει και άλλα κομμάτια της Ορθοδοξίας, αφού οι Ρώσοι βγήκαν πολύ μπροστά στην Σύνοδο του Αμμάν μη κρατώντας ούτε τα προσχήματα!
ΤΟ θέμα όμως είναι άλλο. Στην Σύνοδο του Αμμάν πέραν από την απαίτηση των Ρώσων να ελέγχεται ο Οικουμενικός Πατριάρχης, κάτι που στην ουσία σημαίνει πως τον αμφισβητούν ανοιχτά ως θεσμό και ως πρόσωπο, τέθηκε επί τάπητος και ένα ακόμη ζήτημα. “Η μορφή των ενδοχριστιανικών συναντήσεων που προτείνει ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων, Θεόφιλος , μπορεί να αποτελέσει πλατφόρμα για την επίλυση των προβλημάτων της Ορθοδοξίας , άλλοι χώροι έχουν χάσει το νόημά τους”, δήλωσε ο επικεφαλής του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας απαντώντας σε ερωτήσεις των δημοσιογράφων στην Ιορδανία.
"Όλοι μιλάνε για το δικό τους, αλλά πολλοί μιλούν για το ίδιο πράγμα και υπάρχει μια γενική αίσθηση ότι οι εκκλησίες θέλουν να έχουν κάποια πλατφόρμα για να συζητήσουν συσσωρευμένα ζητήματα που δεν γίνονται όλο και μικρότερα, γίνονται όλο και μεγαλύτερα", δήλωσε ο Ιλαρίωνας. Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν υπάρχει άλλη κοινή ορθόδοξη πλατφόρμα τώρα. "Η πανορθόδοξη πλατφόρμα που υπήρχε, έχασε το νόημά της, αφού ο Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης με επικεφαλής τα πάντα στην περιοχή και τώρα δεν μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση της σύγκρουσης που δημιούργησε ο ίδιος. Τα προβλήματα που δημιούργησε θα μοιραστούμε όλοι μας”, ανέφερε ο Ιλαρίωνας. Σύμφωνα με τον ίδιο, πολλά πολύπλοκα ζητήματα της Ορθοδοξίας που βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη δεν επιλύονται εξαιτίας του γεγονότος ότι ο Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης πήγε σε αυτο-απομόνωση. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Πατριάρχης Μόσχας , ο οποίος στην ομιλία του έκανε λόγο για αυτήν την “ουδέτερη πλατφόρμα”.
Σκαλίζοντας το αρχείο μας γυρίσαμε το χρόνο πίσω και "ω του θαύματος" βρήκαμε μια αντίστοιχη πρόταση του ίδιου του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου!
6 χρόνια συμπληρώνονται σε λίγες μέρες από τότε που ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ζήτησε τη δημιουργία οργάνου για τις διαφορές των κατά τόπους Εκκλησιών! Ήταν 6 Μαρτίου 2014 και μεταξύ των άλλων μηνυμάτων προς πάσα κατεύθυνση που περιελάμβανε η εισήγηση του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου κατά την έναρξη των εργασιών της Σύναξης των Ορθοδόξων στο Φανάρι πρότεινε κι αυτό που αναφέραμε πιο πάνω.
“Ως γνωστόν, η Ορθόδοξος Εκκλησία συνίσταται εξ αυτοκεφάλων κατά τόπους Εκκλησιών, αίτινες κινούνται εντός ορίων καθωρισμένων υπό των Ιερών Κανόνων και των χορηγησάντων την αυτοκεφαλίαν Τόμων, έχουσαι το δικαίωμα πλήρους αυτοδιοικήσεως άνευ οιασδήτινος έξωθεν επεμβάσεως. Το σύστημα τούτο, το οποίον εκληροδότησαν εις ημάς οι Πατέρες ημών, αποτελεί ευλογίαν, την οποίαν δέον να τηρήσωμεν ως κόρην οφθαλμού. Διά του συστήματος τούτου αποφεύγεται πάσα εκτροπή εις ξένας προς την Ορθόδοξον εκκλησιολογίαν αντιλήψεις περί ασκήσεως παγκοσμίου εξουσίας υφ᾿ οιασδήτινος κατά τόπον Εκκλησίας ή Προκαθημένου αυτής. Η Ορθόδοξος Εκκλησία αποτελεί κοινωνίαν αυτοκεφάλων και αυτοδιοικουμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών. Αλλ᾿ εις τούτο το σημείον ακριβώς υπόκειται εν σοβαρόν ερώτημα. Πως και διά ποίου τρόπου εκφράζεται η κοινωνία των Ορθοδόξων Εκκλησιών; Η ιστορική πείρα κατέδειξεν ότι πολλάκις αι αυτοκέφαλοι Εκκλησίαι φέρονται ως αυτάρκεις Εκκλησίαι, ωσάν να λέγουν προς τας λοιπάς Εκκλησίας «χρείαν σου ουκ έχω» (Α΄ Κορ. 12, 21). Αντί να επιζητήσουν συνεργασίαν μετά των άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών επί θεμάτων αφορώντων εις σύνολον την Ορθοδοξίαν, ενεργούν αυτοβούλως αναπτύσσουσαι διμερείς σχέσεις μετά των εκτός της Ορθοδοξίας, ενίοτε μάλιστα μετά τινος πνεύματος ανταγωνισμού. Άλλαι αυτοκέφαλοι Εκκλησίαι διαφοροποιούν την στάσιν αυτών έναντι των μη Ορθοδόξων μη μετέχουσαι ενεργώς εις πανορθοδόξως αποφασισθείσας ενεργείας. Συμβαίνει μάλιστα προσφάτως και πανορθοδόξως προσυνοδικώς ληφθείσαι αποφάσεις να μη τηρώνται υπό τινων Εκκλησιών παρά το ότι αύται συνυπέγραψαν τας αποφάσεις ταύτας. Τι δε να είπωμεν διά περιπτώσεις αυτοβούλων αμφισβητήσεων κανονικών ορίων μεταξύ αδελφών Εκκλησιών, προκαλουσών παραπικασμούς και ενίοτε διαταραχήν της κοινωνίας αυτών; Πάντα ταύτα καθιστούν εμφανή την ανάγκην ενός οργάνου, θεσμικώς ή μη κατοχυρουμένου, το οποίον να επιλύη τας ανακυπτούσας διαφοράς και τα δημιουργούμενα εκάστοτε προβλήματα, ώστε να μη οδηγώμεθα εις διαιρέσεις και συγκρούσεις” έλεγε τότε ο Βαρθολομαίος!!!
Και συμπλήρωνε:
“Οφείλομεν να ενισχύσωμεν τον συνοδικόν θεσμόν και πέραν των ορίων εκάστης των Εκκλησιών ημών. Οφείλομεν να αναπτύξωμεν την συνείδησιν μιάς Ορθοδόξου Εκκλησίας, και τούτο μόνον διά της συνοδικότητος δύναται να επιτευχθή”.
Και τώρα εσείς βρείτε τις ομοιότητες με την ρωσική πρόταση....
