Όπως γράφει ο Γιώργο Παπαθανασόπουλο ο Οικουμενικός Πατριάρχης, με την περί αυτόν Σύνοδο, ερήμην των ενδιαφερομένων, κατήργησε τον Πατριαρχικό Τόμο του 1999, με τον οποίο ανυψώθηκε σε Εξαρχία του Οικουμενικού Θρόνου η Αρχιεπισκοπή των ρωσικών ενοριών της Δυτικής Ευρώπης.
Με την απόφαση αυτή ο κ. Βαρθολομαίος κατήργησε τον Τόμο, που ο ίδιος είχε υπογράψει και καταπάτησε τους Ιερούς Κανόνες, τους οποίους επικαλέστηκε για την έκδοσή του!
Άμεση ήταν η αντίδραση του, με την πατριαρχική απόφαση, καταργουμένου Εξάρχου - Αρχιεπισκόπου των Ορθοδόξων Ρωσικών Εκκλησιών της Δυτικής Ευρώπης Ιωάννου. Στο, με ημερομηνία 28 Νοεμβρίου 2018, Ανακοινωθέν της Αρχιεπισκοπής αναφέρεται ότι η πατριαρχική απόφαση ελήφθη χωρίς αυτός να κληθεί από τον κ. Βαρθολομαίο και να πει την άποψή του. Το πρωτοφανές εκκλησιαστικό πραξικόπημα σε βάρος των Ορθοδόξων Ρώσων της Δυτικής Ευρώπης, που ανήκουν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, περιγράφεται στο Ανακοινωθέν ως ακολούθως:
«Ευρισκόμενος μετά του Γραμματέως του Αρχιεπισκοπικού Συμβουλίου Νικολάου Λοπούκχιν στην Κωνσταντινούπολη, για τη συμμετοχή τους σε συνεδρίαση συνοδικής επιτροπής, ο Αρχιεπίσκοπος Ιωάννης πληροφορήθηκε την απόφαση αυτή κατά μία ιδιωτική συνάντηση που είχε με τον πατριάρχη. Ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος και ο Γραμματέας του Αρχιεπισκοπικού Συμβουλίου επιστρέφουν αμέσως στο Παρίσι (Σημ. γρ. Όπου η έδρα της Αρχιεπισκοπής). Η προσεχής σύναξη του Αρχιεπισκοπικού Συμβουλίου θα λάβει χώρα τις αμέσως επόμενες ημέρες και θα συζητήσει το θέμα. Ο Αρχιεπίσκοπος Ιωάννης, ως ποιμένας υπεύθυνος για τις ενορίες και τις ορθόδοξες κοινότητες της Αρχιεπισκοπής ζητεί από όλους, κληρικούς και λαϊκούς, να διατηρήσουν την ηρεμία τους και να επιδοθούν στην προσευχή, προκειμένου το Άγιο Πνεύμα να έρθει σε όλους και να μας φωτίσει. Περισσότερες πληροφορίες θα ακολουθήσουν σύντομα».
Η κατάσταση είναι εκρηκτική. Ουδεμία εξήγηση δόθηκε από το Πατριαρχείο γιατί αυτή η άρδην αλλαγή στη συμπεριφορά του έναντι των υπ’ αυτό Ρώσων της Διασποράς της Γαλλίας και της υπόλοιπης Δυτικής Ευρώπης. Ουδεμία εξήγηση γιατί ελήφθη αιφνιδιαστικά αυτή η σοβαρή απόφαση χωρίς να ερωτηθούν οι ενδιαφερόμενοι. Ο μόνος λόγος, που πιθανολογείται είναι ότι το Φανάρι με το Ουκρανικό βρίσκεται σε κατάσταση πανικού και λαμβάνει παρορμητικές αποφάσεις. Όπου ακούει «Ρώσος» τον θεωρεί εχθρό του, η εν δυνάμει εχθρό του. Υποπτεύεται ακόμη και αυτούς τους Ρώσους που του είναι πιστοί... Φοβούμενο ότι μπορούν να προσεγγισθούν από τη Μόσχα και να ενταχθούν στη δικαιοδοσία της αποφάσισε να τους στερήσει την αυτονομία και να τους εντάξει υπό τους Έλληνες Μητροπολίτες της Γαλλίας και των άλλων χωρών της Δυτικής Ευρώπης!
Την πραξικοπηματική κατάργηση της εκκλησιαστικής ανεξαρτησίας τους οι Ρώσοι της Δυτικής Ευρώπης δεν πρόκειται να την δεχθούν και έτσι το Φανάρι προκαλεί μία ακόμη αναστάτωση στους κόλπους της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Σημειώνεται ότι η δια του Τόμου του 1999 απ’ ευθείας εξάρτηση από το Φανάρι των Ρώσων της Δυτικής Ευρώπης και η ανεξαρτησία έναντι των Ελλήνων Μητροπολιτών ήταν απόφαση του Πατριάρχη Βαρθολομαίου μετά από αίτημα τους!
Τι γράφουν ο Τόμος του 1999 και η απόφαση του 2018
Ο Τόμος του 1999 γράφει ότι ο Πατριάρχης μετά από αίτημα των Ρώσων της Δυτικής Ευρώπης ανυψώνει σε Πατριαρχική Εξαρχία την Αρχιεπισκοπή τους. Η Εξαρχία είναι υπό την άμεση δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και διατηρεί το ρωσικό ορθόδοξο λειτουργικό τυπικό. Η Πατριαρχική Εξαρχία διοικείται από μόνο τον Αρχιεπίσκοπο, που φέρει τον τίτλο του Αρχιεπισκόπου – Εξάρχου των Ορθοδόξων ρωσικών ενοριών στη Δυτική Ευρώπη. Ο Αρχιεπίσκοπος – Έξαρχος έχει τις πλήρεις δικαιοδοσίες που προβλέπονται από τους Ιερούς Κανόνες για κυριάρχη Μητροπολίτη επί των ενοριών της Εξαρχίας του και έχει την πλήρη εκκλησιαστική αρμοδιότητα επί όλων των κληρικών και λαϊκών, που είναι μέλη αυτών των ενοριών. Ο Αρχιεπίσκοπος – Έξαρχος μνημονεύει μόνο τον Οικουμενικό Πατριάρχη.
Για την έκδοση του Τόμου του 1999 ο κ. Βαρθολομαίος και η περί αυτόν Σύνοδος επικαλέστηκαν τον 34ο Κανόνα των Αγίων Αποστόλων, τον 3ο Κανόνα της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου, τον 28ο της 4ης Οικουμενικής Συνόδου, καθώς και τον Απόστολο Παύλο, υποστηρίζοντας ότι ο Τόμος είναι απαραίτητος γιατί έτσι θα γίνονται όλα «ευσχημόνως και κατά τάξιν» (Α΄ Κορ. ιδ΄ 40). Τώρα άλλαξαν γνώμη....
Στην απόφαση της 27ης Νοεμβρίου 2018 αναφέρεται ότι η απόφαση να καταργηθεί ο Τόμος του 1999 έχει σκοπό « να ενισχύσει ακόμη περισσότερο τους δεσμούς των ρωσικής παράδοσης ενοριών με την Εκκλησία Μητέρα της Κωνσταντινουπόλεως». Και πάρα κάτω: «Λόγω της ποιμαντικής μέριμνάς του το Οικουμενικό Πατριαρχείο αποφάσισε την ένταξη και την εξάρτηση των (ρωσικών) ενοριών στις ιερές Μητροπόλεις των Οικουμενικού Πατριαρχείου». Δηλαδή, με άλλα λόγια ο Αρχιεπίσκοπος των Ρώσων της Γαλλίας π.χ. δεν θα είναι πλέον υπό τη δικαιοδοσία απ’ ευθείας του Πατριάρχου, αλλά του Έλληνα Μητροπολίτη Γαλλίας Εμμανουήλ και αυτόν θα μνημονεύει!... Δηλαδή μια άδικη και παράλογη πατριαρχική απόφαση υποβάθμισης του Αρχιεπισκόπου των Ρώσων Ορθοδόξων που ζουν στη Γαλλία και στην υπόλοιπη Δυτική Ευρώπη, που δείχνει εμπάθεια σε βάρος των Ρώσων και μια έναντί τους αλαζονεία.
Είναι εύλογο οι Ρώσοι της Δυτικής Ευρώπης να αισθάνονται ότι η απόφαση του Φαναρίου τους στερεί την εκκλησιαστική ανεξαρτησία που είχαν, τους μετατρέπει σε πνευματικά υποτελείς στην Ελληνική εκκλησιαστική ηγεσία και, χωρίς καμία ευθύνη τους ή ανάμιξη τους στην διένεξη Φαναρίου – Μόσχας, ότι γίνονται μέρος αυτής.
Σύντομα προβλέπεται ότι θα υπάρξουν δραματικές εξελίξεις στα ζητήματα της Ορθοδοξίας της Δυτικής Ευρώπης, όπου η ορθόδοξη ρωσική παρουσία σε επίπεδο Θεολογίας είναι ιδιαίτερα αισθητή και πολύ αξιόλογη. Υπενθυμίζεται ότι το Θεολογικό Ινστιτούτο του Αγίου Σεργίου στο Παρίσι έχει εξαιρετική φήμη και πως στη Δυτική Ευρώπη έζησαν τον 20ό αιώνα σπουδαίοι θεολόγοι και φιλόσοφοι, μεταξύ των οποίων οι Σουρόζ Αντώνιος (Μπλουμ), Μπερντιάεφ, Λόσκι, Φλορόφσκι, Σμέμαν, Εβδοκίμοφ, Μέγεντορφ.
