Την δική του εξήγηση για την κατάσταση που έχει επιφέρει στην Παγκόσμια Ορθοδοξία η απόφαση του Φαναρίου για την ουκρανική αυτοκεφαλία δίνει ο αναλυτής Μiodrag Lazarevic σε άρθρο του στον ιστότοπο “ORTHODOXY COGNATE”.
Σχεδόν ένα μήνα από τότε που το Οικουμενικό Πατριαρχείο ήρε το ανάθεμα στους σχισματικούς ανοίγοντας το δρόμο για την αυτοκεφαλία η απόφαση αυτή έχει ήδη οδηγήσει σε μεγάλες αλλαγές στην Ουκρανία και στον υπόλοιπο κόσμο της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Ο Λαζάρεβιτς κάνει λόγο για ανακατανομή περιουσιακών στοιχείων, συγκρούσεις για την πρωτοκαθεδρία της νέας εκκλησίας και αμέτρητες αβεβαιότητες. Εντύπωση δημιουργεί η αποδοχή από μέρους του αναλυτή των σεναρίων για οικονομικά οφέλη του Φαναρίου από τον Ποροσένκο!
Σημειώνει μάλιστα πως το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν μπορεί να είναι «ικανοποιημένο» μόνο με την εκκλησία του Αγίου Ανδρέα στο Κίεβο...
Σύμφωνα με τον Λαζάρεβιτς το πρώτο πράγμα που έκαναν οι Ουκρανοί ήταν η αναδιανομή της περιουσίας. Ένα μέρος της συμφωνίας μεταξύ του Οικουμενικού Πατριαρχείου και του προέδρου της Ουκρανίας Πέτρο Πόροσνενκο για την αυτοκεφαλία αφορούσε μια σειρά από ακίνητα (στο κέντρο του Κιέβου). Σύμφωνα με αρκετές φήμες, λέει ο Λαζάρεβτις, ο μητροπολίτης Γαλλίας Εμμανουήλ επισκέφθηκε τη χώρα για να αξιολογήσει τα περιουσιακά αυτά στοιχεία και το μέγεθος και η αξία τους τον εντυπωσίασαν.
Στις 18 Οκτωβρίου, η Ουκρανική Βουλή ψήφισε το νομοσχέδιο του Προέδρου για την παράδοση της Εκκλησίας του Αγίου Ανδρέα στο Κίεβο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Μέχρι εκείνη τη στιγμή η Εκκλησία αυτή χρησίμευε ως ο καθεδρικός ναός της μικρότερης σχισματικής ομάδας της χώρας με επικεφαλής τον Μακάριο, ο οποίος υποστήριξε πάντως την προεδρική απόφαση, αφού υποτίθεται πως η Εκκλησία του θα είναι μέρος της νέας ενωμένης ουκρανικής εκκλησίας και είναι έτοιμος να θυσιάσει το ναό για την ενότητα. Εν τω μεταξύ, το “Πατριαρχείο Κιέβου” προετοιμάζεται για την απόκτηση νέων ακινήτων.
Το σημαντικό όμως σύμφωνα με τον Λαζάρεβιτς είναι πως οι δύο σχισματικές ομάδες είναι σε σύγκρουση μεταξύ τους, σύγκρουση η οποία κλιμακώθηκε με τις πρόσφατες εξελίξεις. Κάτι που έχει επισημάνει και το ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ σε προηγούμενα άρθρα του.
Στο μεταξύ αρκετές φωνές ήδη έχουν δηλώσει την στήριξή τους στην κανονική ουκρανική εκκλησία υπό τον Μητροπολίτη Ονούφριο. Για παράδειγμα, στην κατά κύριο λόγο αντι-ρωσική περιφέρεια Rivne στη δυτική Ουκρανία, όλοι οι κληρικοί και οι μοναχοί υποστήριξαν μονομερώς τον Μητροπολίτη Ονούφριο. Επίσης σε μια ψηφοφορία στην Επισκοπή της Οδησσού, μόνο 3 (!) Ιερείς εκ των 406 ήταν εναντίον του Ονούφριου.
Ο μητροπολίτης Cherkasy Σοφρώνιος ήταν ο μόνος επίσκοπος του UOC-MP που υποστήριζε ανοιχτά την αυτοκεφαλία. Στην Επισκοπή Cherkasy όμως μυστική ψηφοφορία έδειξε ότι σχεδόν όλοι οι ντόπιοι κληρικοί καταγγέλλουν το κίνημα της αυτοκεφαλίας. Αντιμέτωπος με την σφοδρή κριτική, ο Μητροπολίτης Σοφρώνιος δήλωσε δημοσίως ότι «δεν θα ενταχθεί στην ίδια Εκκλησία με τον Φιλάρετο».
Σε περίπτωση που οι Φιλάρετος και Μακάριος δεν συμβιβαστούν και οι επίσκοποι του UOC παραμείνουν στην άκρη, η «Σύνοδος Ενοποίησης» είναι ξεκάθαρο πως θα αποτύχει. Έτσι το μόνο αποτέλεσμα της στρατηγικής του Οικουμενικού Πατριαρχείου θα ήταν μια Εξαρχεία και η απόκτηση της πολύτιμης ιδιοκτησίας στο κέντρο του Κιέβου. Αλλά πού είναι η υποσχόμενη ενότητα της ουκρανικής εκκλησίας;
Σε παγκόσμιο επίπεδο τώρα ο Λαζάρεβτις μιλάει για την πιθανότητα σχίσματος, την πτωτική αρχή της ΕλληνΟρθοδοξίας και τον Οικουμενικό Πατριάρχη.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν κατάφερε να φτάσει στην ομόνοια τον κόσμο της Ορθοδοξίας, υποστηρίζει και επισημαίνει πως αυτός ο κόσμος αρχίζει να χωρίζεται σε δύο στρατόπεδα. Απαντάει στο ενδεχόμενο απομόνωσης της Μόσχας υποστηρίζοντας πως αυτό είναι αδύνατο πρακτικά. “Τα Πατριαρχεία της Αλεξάνδρειας, της Αντιόχειας και των Σλαβικών Εκκλησιών είναι ενάντια στις βιαστικές ενέργειες της Κωνσταντινούπολης στο ουκρανικό ζήτημα και η σύγκρουση αναμένεται να είναι καθολική. Τέτοιες αντιπαραθέσεις δεν μπορούν να προωθήσουν τη θέση της ΕλληνΟρθοδοξίας. Οι συνεχείς διαμάχες μεταξύ των τοπικών εκκλησιών υπονομεύουν την εξουσία της Ορθόδοξης Εκκλησίας στα μάτια των Ρωμαιοκαθολικών και των Προτεσταντών”σχολιάζει.
Ο αναλυτής προσπαθώντας να εντρυφήσει περισσότερο κάνει λόγο για διφορούμενα γεγονότα που επηρέασαν τη φήμη του Οικουμενικού Πατριαρχείου και έριξαν λάδι στη φωτιά. Πρώτον, το περιεχόμενο των εμπιστευτικών συνομιλιών της 31ης Αυγούστου με τον Πατριάρχη Κύριλλο που έχει διαρρεύσει. Οι διαπραγματεύσεις καταγράφηκαν μόνο από τον εκπρόσωπο της Κωνσταντινούπολης, οπότε δεν θα μπορούσε να δημοσιευτεί οτιδήποτε χωρίς προηγούμενη συγκατάθεση του Πατριάρχη Βαρθολομαίου, εκτιμάει ο Λαζάρεβιτς.
Δεύτερον, ο Λαζάρεβιτς επικαλείται “πολλές πηγές” που λένε πως ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Πόροσενκο δήλωσε ότι δωρίζει 25 εκατομμύρια δολάρια στο Φανάρι (ποσό το οποίο συλλέχθηκε από Ουκρανούς ολιγάρχες). Στις επίσημες φωτογραφίες της συνάντησης με τον Rostislav Pavlenko (πρώην αναπληρωτή επικεφαλής της Προεδρικής Διοίκησης) φαίνεται σύμφωνα με τον Λαζάρεβιτς μια μεγάλη βαλίτσα δίπλα στον Πατριάρχη. Στην Ουκρανία, αυτό προκάλεσε έξαλλη αντίδραση και υπήρξαν προσπάθειες να ξεκινήσει μια έρευνα διαφθοράς εναντίον του Πατριάρχη Βαρθολομαίου και του Προέδρου Ποροσένκο.
Πρόσφατα, λέει ο Λαζάρεβτις, συζητήθηκε μέσα σε ορθόδοξους κύκλους ένα σκάνδαλο σχετικά με την πιθανή αυτοκεφαλία προς την Ορθόδοξη Εκκλησία της πΓΔΜ. Όπως υποστήριξε ελληνική εφημερίδα, η αντιπροσωπεία της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας πήγε στην Κωνσταντινούπολη και "διαπραγματεύτηκε" με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, και κατόπιν η Κωνσταντινούπολη αρνήθηκε να παραχωρήσει Τόμο στην “Μακεδονική Εκκλησία”.
Πάντως εμείς οφείλουμε να αναφέρουμε πως το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει εκδώσει οργισμένη απάντηση για αυτές τις υπόνοιες που άφησε η ελληνική εφημερίδα διαψεύδοντας τα σενάρια που αναφέρονται στο άρθρο της.
Και ο Λαζάρεβιτς συνεχίζει : “Πάνω απ 'όλα, ο Οικουμενικός Πατριάρχης είναι αρκετά επιθετικός απέναντι στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, χωρίς να προβάλλει λόγους για τις κατηγορίες του. Έτσι, πρόσφατα κατηγόρησε τη Μόσχα για τη διάδοση των "καλά πληρωμένων άρθρων" και της "μαύρης προπαγάνδας" χωρίς να διευκρινίζει τι εννοούσε. Προφανώς, μια σειρά σκανδάλων και επιθέσεων εναντίον άλλων Εκκλησιών επηρέασε αρνητικά τη φήμη του Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Επιπλέον, φαίνεται ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο επιδιώκει «όχι την Ενότητα» της παγκόσμιας Ορθοδοξίας, αλλά για τη δική του υπεροχή έναντι άλλων Εκκλησιών”.
Επιπροσθέτως ο αναλυτής μιλάει για την Αρχιεπισκοπή Αμερικής χαρακτηρίζοντας την κατάσταση εκεί ως το "μαργαριτάρι στην κορώνα της Κωνσταντινούπολης". “Το περασμένο καλοκαίρι, μερικοί από τους ισχυρούς υποστηρικτές της Αρχιεπισκοπής μίλησαν για ανεξαρτησία, ακολουθώντας το παράδειγμα της Ουκρανίας, αλλά αυτές οι φωνές αραίωσαν. Εν τω μεταξύ, για αρκετούς μήνες το Φανάρι προσπαθεί να αντικαταστήσει τον Αρχιεπίσκοπο Δημήτριο. Στο πλαίσιο της ουκρανικής αυτοκεφαλίας και του ανοικτού πολέμου με τη Μόσχα, οι προσπάθειες περιορισμού της ανεξαρτησίας της Αρχιεπισκοπής Αμερικής και απομάκρυνσης του προκαθήμένού της φαίνονταν κυνικές. Διαφορετικά, μπορεί να παροτρύνει τους κληρικούς και λαϊκούς της Αρχιεπισκοπής να ενωθούν για ανεξαρτησία” σχολιάζει ο αναλυτής.
Τέλος μιλάει και για το μέλλον του Οικουμενικού Διαλόγου σημειώνοντας πως η ρήξη μεταξύ της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και του Οικουμενικού Πατριαρχείου έχει επηρεάσει αρνητικά πολλές πτυχές. Με την απουσία της Μόσχας οι συνομιλίες με επικεφαλής την Κωνσταντινούπολη δεν θα είναι «πανορθόδοξες», και αυτό μπορεί να αποτελέσει πρόσχημα για τις κατά κύριο λόγο αντι-Οικουμενικές Εκκλησίες να εγκαταλείψουν έναν τέτοιο διαχριστιανικό διάλογο.
Καταλήγοντας ο Λαζάρεβιτς υποστηρίζει πως “ναι η Κωνσταντινούπολη κέρδισε στη μάχη για την υπεροχή να γίνει "η πρώτη χωρίς ίσους". Αλλά η τιμή είναι πολύ υψηλή”.
Σε κάθε περίπτωση ενδιαφέρον θα είχε μια απάντηση του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο άρθρο του Λαζάρεβιτς που ρίχνει βαριά σκιά....
