Με επίκεντρο την πόλη του Διδυμοτείχου γιορτάσθηκε η 101η επέτειος από της απελευθερώσεως του Κεντρικού και Βορείου Έβρου και της ενσωματώσεως της περιοχής στην Mητέρα Ελλάδα, την Κυριακή των Μυροφόρων, 16η του μηνός Μαΐου ε.έ. Παράλληλα την ημέρα αυτή η τοπική Εκκλησία τιμά τη μνήμη «πάντων τῶν ἐν Διδυμοτείχῳ ἀσκήσει καί ἀθλήσει διαλαμψάντων ἁγίων», όπως καθιερώθηκε προ ετών, με απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, κατόπιν προτάσεως του οικείου Μητροπολίτου.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ. Δαμασκηνός ιερούργησε στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Παναγίας Ελευθερωτρίας Διδυμοτείχου και εν συνεχεία προέστη της Δοξολογίας επί τη απελευθερώσει της πόλεως. Στην Δοξολογία παρέστησαν οι Βουλευτές Έβρου Αναστάσιος Δημοσχάκης και Χρήστος Δερμεντζόπουλος, ο Αντιπεριφερειάρχης Έβρου Δημήτρης Πέτροβιτς, ο Θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού Αθανάσιος Τσώνης, ο Δήμαρχος Διδυμοτείχου Ρωμύλος Χατζηγιάννογλου, ο Διοικητής της XVI Μεραρχίας Στρατηγός Αναστάσιος Αλεξιάδης, ο Διοικητής της 30ής Ταξιαρχίας Ταξιάρχος Δημήτριος Βαλσαμίδης, αντιδήμαρχοι, μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου και εκπρόσωποι άλλων φορέων.
Ο Σεβασμιώτατος σε επίκαιρο μήνυμά του, μεταξύ άλλων, αναφέρει·
«Σήμερα ἡ Θράκη ἑορτάζει τήν 101η ἐπέτειο ἀπό τήν ἀπελευθέρωση της ἀπό τόν ὀθωμανικό ζυγό καί τήν ἐνσωμάτωσή της στόν ἐθνικό κορμό τῆς Μητέρας Πατρίδας, μετά ἀπό πεντέμισυ αἰῶνες σκληρῆς σκλαβιᾶς καί τυραννίας. Συμπίπτει δέ ὁ φετινός ἑορτασμός μέ τά 200 χρόνια ἀπό τήν Ἑλληνική Ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί τήν ἐθνική μας παλλιγενεσία, γεγονός τό ὁποῖο ἀξίζει ἰδιαιτέρας προβολῆς, ὄχι μόνο γιά τήν σημειολογία του, ἀλλά διότι εἶναι εὐκαιρία μνήμης καί εὐθύνης. Μνήμης καί τιμῆς γιά ὅλους ἐκείνους πού θυσίασαν τή ζωή τους στό βωμό τῆς πίστεως καί τῆς Πατρίδος ἀλλά καί εὐθύνης δικῆς μας νά διασώσουμε τήν μνήμη τους, τά ἰδανικά καί τίς ἀξίες τους ἀνόθευτες καί ἐμπνέουσες τίς ἑπόμενες γενιές. Παράλληλα ἡ τοπική μας Ἐκκλησία σήμερα ἐπ’ εὐκαιρίᾳ τῶν «ἐλευθερίων» τιμᾶ τήν μνήμη «πάντων τῶν ἐν Διδυμοτείχῳ ἀσκήσει καί ἀθλήσει διαλαμψάντων ἁγίων», ἀρκετοί τῶν ὁποίων μαρτύρησαν στά δύσκολα χρόνια τῆς τουρκοκρατίας.
»Ἐπιστρέψατε μου, λοιπόν, σἠμερα νά σᾶς μιλήσω γιά ὅλους ἐκείνους πού μέ γενναῖο φρόνημα ἀντιστάθηκαν στόν κατακτητή, πού δέν κάμφθησαν ἀπό τά βασανιστήρια καί τίς βιαιότητες τῶν ἀλλοπίστων, ἀλλά ἀντίθετα ἔμπρακτα κατέθεσαν τήν ὁμολογία τους μέ τό μαρτύριο τους καί ἐνέπνευσαν τούς ὑπόδουλους νά παραμείνουν ἀκλόνητοι στήν πίστη τους καί νά μήν προδώσουν τό Γένος τους. Ὁ λόγος γιά τούς νεομάρτυρες.
»Κατά τοὺς πέντε καί πλέον αἰῶνες τῆς ὑποδούλωσης τῆς Θράκης ἀπὸ τὸν Ὀθωμανὸ κατακτητή, στὴν ζοφερὴ αὐτή περίοδο τῆς σκλαβιᾶς καὶ τῆς τυραννίας, ἡ περίπτωση τῶν Νεομαρτύρων θὰ γίνει ἡ αἰτία ἀναζωπύρωσης τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλπίδας τῶν ὑποδούλων Ἑλλήνων, στὰ μάτια τῶν ὁποίων ὁ Νεομάρτυρας καθίσταται ὄχι μόνον θρησκευτικὸς, ἀλλὰ καί ἐθνικός ἥρωας. Ἡ ἀναζήτηση τῆς ἐλευθερίας καὶ ἡ ἀποτίναξη τοῦ μακραίωνος ζυγοῦ τῆς δουλείας ἔχει ὡς βάση της τὴν βαθειά πίστη τῶν Ἑλλήνων πὼς ὁ Θεὸς θὰ ἐνισχύσει τὸν ἀγῶνα γιὰ τὴν ἐπίτευξη τοῦ ποθούμενου ἀγαθοῦ. Ἡ ἴδια ἡ Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση τοῦ 1821 βασίζεται σὲ αὐτὴν τὴν πίστη τῶν ἀγωνιστῶν της, ὅπως ἐκφράζεται μέσα ἀπὸ τὶς δικές τους καταγεγραμμένες μαρτυρίες, ὅπου ὁ πόθος γιὰ τὴν ἐλευθερία γίνεται τάμα στὴν Παναγία. Στὰ πρόσωπα τῶν Νεομαρτύρων λαμβάνει σάρκα καὶ ὀστᾶ ἡ ἰδέα τῆς Ἐπανάστασης ὄχι μόνον γιὰ τὴν ἀποτίναξη τοῦ ζυγοῦ τῆς δουλείας, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴ διαφύλαξη πλέον τῆς ἐθνικῆς αὐτοσυνειδησίας καθὼς καὶ τῆς θρησκευτικῆς ταυτότητας.
»Εἰδικώτερα ἡ Θράκη εἶναι ἕνας τόπος ποτισμένος μέ τό αἷμα ἐπωνύμων καί ἀνωνύμων νεομαρτύρων, πού θυσιάσθηκαν ἀπό το 1355, πού πρωτοπάτησαν τό πόδι τους οἱ Ὀθωμανοί στίς θρακικές ἀκτές, μέχρι τό 1920, πού ἡ Θράκη ἐνσωματώθηκε στήν Ἑλλάδα. Ὅλους αὐτούς τιμοῦμε σήμερα, τούς ἐπώνυμους καί ἀνώνυμους μάρτυρες τῆς Πίστεως καί τῆς Πατρίδας. Εἶναι πολλοί. Εἶναι χιλιάδες…
»Ἡ θυσία τῶν νεομαρτύρων ἐνέπνεε καί παραδειγμάτιζε τούς ὑπόδουλους, τόνωνε τό ἠθικό τους, γιά νά συνεχίζουν νά σηκώνουν τόν σταυρό τους μέ ὑπομονή καί καρτερία, ἀλλά καί γιά νά προετοιμάζονται γιά τόν «ξεσηκωμό»· νά ἀποτινάξουν τόν ζυγό, πρᾶγμα πού τούς ἀναπτέρωνε τόν πόθο γιά ἀναζήτηση τῆς ἐλευθερίας. Δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε ὅτι οἱ νεομάρτυρες ἔδωσαν τήν ζωή τους «γιά τοῦ Χριστοῦ τήν πίστη τήν ἁγία καί τῆς Πατρίδος τήν ἐλευθερία». Ἔτσι ἡ Ἐπανάσταση τοῦ 1821 ἰδεολογικά δομήθηκε μέσα στά σπλάχνα τῆς Ἐκκλησίας. Γι’ αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία θεωρεῖ τήν Ἐπανάσταση δική της ὑπόθεση, καθώς τό ἦθος τῆς ἐλευθερίας καλλιεργήθηκε ἀπό Αὐτήν μέσα ἀπό τήν πίστη στό Χριστό.
»Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, οἱ Νεομάρτυρες παραμένουν πάντοτε τὰ πρότυπα μίας ἰδιότυπης ἐπανάστασης ποὺ ξεχωρίζει, ἀφοῦ ἀπαραίτητη προϋπόθεσή της εἶναι ἡ προσφορὰ τοῦ ἰδίου αἵματος τοῦ μάρτυρος καὶ ὄχι τῶν ἄλλων! Αὐτὴ ἡ προσφορά, δηλαδὴ ἡ θυσία, τὸ μαρτύριο, καθιστᾶ τοὺς νεομάρτυρες τὶς πλέον ἐμβληματικὲς φυσιογνωμίες τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως. Στὰ πρόσωπά τους, στηρίχθηκε ἡ πίστη τῶν ὑποδούλων ραγιάδων στὸν Χριστὸ καὶ ἡ ἀγάπη τους στὴν Πατρίδα. Τὸ «δὲν τουρκεύω» εἶναι ταυτόσημο μὲ τὸ «δὲν ἀλλάζω τὴν πίστη μου». Στοὺς νεομάρτυρες ἕνας ὁλόκληρος λαὸς βρίσκει τὸ πραγματικὸ νόημα μιᾶς Ἐπανάστασης, ποὺ δὲν συνίσταται μόνον στὴν ἀποτίναξη τοῦ ζυγοῦ τῆς μακραίωνης δουλείας, ἀλλὰ καὶ στὴν διατήρηση τῆς πίστεως, τῆς γλώσσας καὶ τῆς πολιτισμικῆς του ταυτότητας, ποὺ ἄντεξε στὰ 400 ἤ γιά τή Θράκη 550 καὶ πλέον χρόνια σκλαβιᾶς καὶ φυλακῆς.
»Μέ ἀφορμή τή σημερινή ἐπέτειο, λοιπόν, καί τό παράδειγμα τῶν νεομαρτύρων τῆς Πίστεως καί τοῦ Γένους ἄς διδαχθοῦμε ὅτι ἡ ἐλευθερία ἀπαιτεῖ θυσία, ὅπως καί ἡ πρόοδος καί ἡ εὐημερία ἀπαιτοῦν θυσίες. Κανένας ἀγώνας δέν εὐοδοῦται ζητῶντας θυσίες μόνον ἀπό τούς ἄλλους, ἀλλά καρποφορεῖ καί ἀποδίδει μόνον ὅταν ποτίζεται ἀπό τίς θυσίες τῆς δικές μας».
