Συνέντευξη στον Μάνο Χατζηγιάννη
“Στην Πατρίδα μας καλλιεργείται εδώ και πολλά χρόνια συστηματικά ένα κλίμα αντιεκκλησιαστικό και μια προσπάθεια να ντυθεί ο τόπος με ένα ρούχο καινούργιο; εισαγόμενο; πάντως με πατρόν που έχει ουδέτερα και κοσμικά χαρακτηριστικά” αναφέρει μεταξύ άλλων στην αποκλειστική του συνέντευξη στο ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ, ο Μητροπολίτης Χαλκίδος, Ιστιαίας και Β. Σποράδων, κ. Χρυσόστομος.
Με αφορμή και την συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου μεσοβδόμαδα τόνισε σχετικά με το Πάσχα: “θέλω να πιστεύω ότι θα είναι διαφορετικά τα πράγματα. Δεν θέλω να πω περισσότερα επ’ αυτού, αφού και η απόφαση της Ιεράς Συνόδου αναφέρει συνεργασία με την Πολιτεία για την εξεύρεση της καλυτέρας λύσεως”.
Αναφέρθηκε στις υπερβολές των μέτρων για την πανδημία λέγοντας χαρακτηριστικά: “πώς είναι δυνατόν να ζητείς επιτακτικά και με την απειλή κυρώσεων 25 τ.μ. για κάθε άνθρωπο σε κάποιο χώρο, ενώ στα μέσα μαζικής μεταφοράς οι άνθρωποι στοιβάζονται και συνωστίζονται, με συγχωρείτε, σαν σαρδέλες;”
Αναφορικά με τις επιθέσεις κατά της Εκκλησίας με αφορμή και την τελευταία οικονομική ενίσχυση, ο Ιεράρχης τόνισε πως “το κλίμα το αρνητικό καλλιεργείται τεχνηέντως και η τραγική ειρωνεία είναι ότι όσοι συμβάλλουν σ’ αυτό δεν φαίνεται να είναι αρκούντως ανιδιοτελεί”.
Για τον λόγο και τον ρόλο της Εκκλησίας επί κοινωνικών ζητήμάτων ο Μητροπολίτης Χαλκίδος επισήμανε με νόημα πως “η Εξουσία δύσκολα ζητεί τον εκκλησιαστικό λόγο, δυσκολότερα δε τον ανέχεται, διότι θέλει να καταστήσει σαφές ότι δεν συνδιοικεί”.
Σχετικά, τέλος, με την πνευματική προετοιμασία των πιστών για την Μεγάλη Εβδομάδα και την Ανάσταση ο κ. Χρυσόστομος, αφού έκανε μια ενδιαφέρουσα σύγκριση εκείνης της εποχής με το σήμερα έστειλε ελπιδοφόρο μήνυμα: “Κάτω από τις οποιεσδήποτε συνθήκες μπορούμε να ζήσουμε τα πάθη του Κυρίου μας και την Ανάστασή Του, αρκεί να μην μας παρασύρει το ρεύμα... Να μην χάσουμε επαφή με τον Σωτήρα μας!”
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη:
-Σεβασμιώτατε, πάνω από ένα χρόνο τώρα ζούμε με τον περιβόητο κορονοϊό, ο οποίος χτύπησε μεταξύ άλλων και τα υψηλά κλιμάκια της Ιεραρχίας. Την ίδια στιγμή ο λαός δοκιμάζεται όσο ποτέ στο πρόσφατο παρελθόν τουλάχιστον. Ποιμαίνετε 20 χρόνια την μητροπολιτική σας περιφέρεια, είναι η σημερινή η μεγαλύτερη σύγχρονη δοκιμασία για την Εκκλησία;
Ένα χρόνο, πράγματι, βασανιζόμαστε από την κατάσταση αυτή. Θρηνήσαμε θύματα πολλά, άλλαξε στην πραγματικότητα η ζωή μας, στην κυριολεξία ανετράπησαν τα πάντα. Ήλθαν τα πάνω κάτω....
Είχαμε ακούσει ιστορίες για τέτοιες επιδημίες του μακρυνού παρελθόντος, αλλά τώρα το ζήσαμε και το ζούμε, με άγχος και αγωνία.
Ας το αντιμετωπίσουμε όμως και ως μια ευκαιρία να ξαναδούμε τα πράγματα, να επανεκτιμήσουμε τις προτεραιότητές μας και τις επιλογές μας.
Ο Θεός επιτρέπει και τα πικρά, με σκοπό να μετανοούμε και να γινόμαστε περισσότερο αληθινοί. Έτσι αυτό που φαίνεται και είναι συμφορά, μπορεί να μεταμορφωθεί σε ευλογία. Έτσι η Εκκλησία μας διδάσκει να ερμηνεύουμε την ιστορία και μέσα σ’ αυτή την καθημερινότητά μας.
-Ουδείς θέλει να θυμάται το περσινό Πάσχα... Οι άδειοι ναοί ήταν πρωτοφανής και στενόχωρη εικόνα. Τι πιστεύετε πως θα γίνει φέτος; Κάποιοι θεωρούν πως προλειαίνεται τεχνηέντως το έδαφος για να περάσουμε και Πάσχα χωρίς Χριστό, αν και η στάση της Εκκλησίας κατά τα Θεοφάνεια ήταν σθεναρή και έδωσε στίγμα προθέσεων.
Ήταν, πράγματι, η περυσινή εμπειρία πολύ οδυνηρή για όλους μας. Για τους πιστούς μας, που εκ του νόμου δεν είχαν την ελευθερία να ασκήσουν το δικαίωμά τους στην λατρεία του Θεού, αλλά και για μας τους Κληρικούς, οι οποίοι είμαστε υποχρεωμένοι να ιερουργούμε σε άδειους Ναούς. Κανείς δεν επιθυμεί να βιώσει ξανά τέτοια πικρή εμπειρία. Στην Εκκλησία επιβλήθηκαν πολύ αυστηρά μέτρα. Ενδεχομένως μερικοί από τους υπευθύνους παράγοντες να μην πιστεύουν ή και τον εκκλησιασμό να τον τοποθετούν πολύ χαμηλά στην κλίμακα των προτιμήσεων. Αλλά όλοι οφείλουμε να συλλαμβάνουμε τα μηνύματα, να προστατεύουμε τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων, ανεξάρτητα από τις ιδεολογίες ή τις όποιες τοποθετήσεις μας. Και ο Λαός έχει δείξει πως δεν θα αντέξει και δεν θα ανεχθεί παρόμοια με την περυσινή κατάσταση. Και οι αρμόδιοι δείχνουν (και μακάρι να είναι έτσι) ότι έχουν συλλάβει τα μηνύματα και έχουν κατανοήσει την ανάγκη του Λαού.
Εφέτος, λοιπόν, ούτως εχόντων των πραγμάτων, θέλω να πιστεύω ότι θα είναι διαφορετικά τα πράγματα. Δεν θέλω να πω περισσότερα επ’ αυτού, αφού και η χθεσινή απόφαση της Ιεράς Συνόδου αναφέρει συνεργασία με την Πολιτεία για την εξεύρεση της καλυτέρας λύσεως. Είμαστε, λοιπόν, εν αναμονή, προσευχόμενοι και ελπίζοντες, αλλά και γρηγορούντες.
-Οι πολέμιοι της Εκκλησίας βρήκαν ευκαιρία να “ξεσπαθώσουν” πάλι με αφορμή την έκτακτη επιχορήγηση από τον κρατικό κορβανά. Εσείς σε προηγούμενη παρέμβασή σας έχετε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με αυτό το ζήτημα. Θα θέλατε να μας το αναλύσετε;
Είναι φανερό ότι η εις βάρος της Εκκλησίας προπαγάνδα χρησιμοποιεί ως όπλο της τον δήθεν υλικό πλούτο της Εκκλησίας, ώστε να καλλιεργήσει εναντίον της εχθρικό πνεύμα. Έτσι έγινε και τώρα. Εξέστησαν μερικοί και μόνο στο άκουσμα της εκ μέρους της Πολιτείας οικονομικής βοήθειας προς την Εκκλησία, παρά το γεγονός ότι κανείς δεν γνωρίζει το μέγεθος της παροχής ούτε καλά-καλά τους δικαιούχους, αφού έχουν αρμοδίως προβλεφθεί προϋποθέσεις.
Ωστόσο και οι Ιερές Μητροπόλεις, οι Ι. Ναοί και τα Μοναστήρια μας έχουν λυγίσει από την καθολική πολύμηνη απαγόρευση της λειτουργίας τους, ενώ δεν έπαυσαν ούτε στιγμή να προσφέρουν φιλανθρωπικό έργο και βοήθεια στους αναξιοπαθούντες. Τα έσοδά μας προέρχονται κυρίως από τις εκούσιες και φιλότιμες προσφορές των χριστιανών μας, στους οποίους οφείλουμε ευγνωμοσύνη. Το κλίμα το αρνητικό καλλιεργείται τεχνηέντως και η τραγική ειρωνεία είναι ότι όσοι συμβάλλουν σ’ αυτό δεν φαίνεται να είναι αρκούντως ανιδιοτελείς.... Τονίζω πάντως και με τούτη την ευκαιρία που μου δίδετε ότι Θησαυρός της Εκκλησίας είναι ο Θεός της και πλούτος Της είναι ο Λαός Της. Και ασφαλώς εξακολουθώ να πιστεύω όσα σε προηγούμενη τοποθέτησή μου κατέθεσα σχετικά με το θέμα.
-Με αφορμή τους κλειστούς ναούς, τις αρνητικές κριτικές, ακόμη και το θλιβερό συμβάν με την καταπάτηση της εικόνας της Παναγίας από διαδηλωτές, θεωρείτε πως η Εκκλησία δέχεται κάποιου είδους υπόγειο πόλεμο;
Ο δρόμος της Εκκλησίας ποτέ δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα. Και ο Κύριος μας είχε προειδοποιήσει γι’ αυτό, που και ο Ίδιος αντιμετώπισε. Οι άνθρωποι πολύ συχνά προτιμούμε το σκοτάδι και όχι το φως, γιατί τα έργα μας είναι πονηρά και σκοτεινά. Έτσι είναι κατανοητό το γιατί πολεμείται η Εκκλησία. Ευαγγελίζεται άλλα πράγματα στο Λαό και γίνεται δύσχρηστη σε πολλούς. Και ο πόλεμος είναι άλλοτε εμφανής, άλλοτε υπόγειος και δυσδιάκριτος, άλλοτε προέρχεται από τους έξω και άλλοτε, δυστυχώς, εκ των έσω! Και τούτος ο τελευταίος είναι και ο χειρότερος.
Πολύ συχνά τα βαΐα των φοινίκων, που κρατούν οι επαινούντες την Εκκλησία, δίνουν την θέση τους στους λίθους, με τους οποίους φονεύονται όσοι έχουν το κουράγιο να δηλώνουν και να είναι πραγματικά μέλη Της...
Και βέβαια στην Πατρίδα μας καλλιεργείται εδώ και πολλά χρόνια συστηματικά ένα κλίμα αντιεκκλησιαστικό και μια προσπάθεια να ντυθεί ο τόπος με ένα ρούχο καινούργιο; εισαγόμενο; πάντως με πατρόν που έχει ουδέτερα και κοσμικά χαρακτηριστικά. Και όλα αρχίζουν από την παιδική ηλικία... Στόχος οι νέοι άνθρωποι... Αν, λοιπόν, τους εμφυσήσουμε ένα τέτοιο πνεύμα αντιεκκλησιαστικό, τότε εύκολα γίνονται και εικονοκλάστες....
-Έχετε πει πως “συμπληρώνουμε ένα χρόνο πανδημία και παρά τα διαρκώς επιβαλλόμενα μέτρα λύτρωση δε φαίνεται” και πως “χάθηκε το μέτρο με την επιβολή των μέτρων”. Πόσο πιστεύετε πως μπορεί να αντέξει ακόμη όλα αυτά τα μέτρα περιορισμών η ελληνική κοινωνία;
Είναι αλήθεια ότι μια τέτοια κατάσταση μας αιφνιδίασε όλους και γι’ αυτό είναι αρχικά δικαιολογημένος ένας πειραματισμός, όσον αφορά την επιβολή μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης του επικίνδυνου αυτού ιού. Όμως φαίνεται πως υπήρξε υπερβολή, η οποία δύσκολα γίνεται αποδεκτή και έχει και άλλες φοβερές συνέπειες. Οι πολυήμερες και γενικές απαγορεύσεις έχουν δυσμενείς επιδράσεις στην ψυχολογία των ανθρώπων και καταστροφικά αποτελέσματα στην οικονομία! Και βέβαια υπάρχουν και καταστάσεις, που δύσκολα ερμηνεύονται με την λογική π.χ. πώς είναι δυνατόν να ζητείς επιτακτικά και με την απειλή κυρώσεων 25 τ.μ. για κάθε άνθρωπο σε κάποιο χώρο, ενώ στα μέσα μαζικής μεταφοράς οι άνθρωποι στοιβάζονται και συνωστίζονται, με συγχωρείτε, σαν σαρδέλες; Και ασφαλώς υπάρχουν και άλλα πολλά τέτοια παραδείγματα.
Από την άλλη, ο διαρκής βομβαρδισμός στην κυριολεξία εκ μέρους των μέσων πληροφόρησης, εκούρασε τον κόσμο.
Και στο τέλος οι άνθρωποι αγαπούν την υγεία τους, αλλά ξέρουν ότι κάτι άλλο πιο ανώτερο είναι η ζωή!
-Είστε από τους Ιεράρχες που έχουν λόγο και τον εκφράζουν. Πρόσφατα τοποθετηθήκατε και για το μέγιστο ζήτημα των αμβλώσεων, αλλά και για τα αιολικά πάρκα. Η Εκκλησία πρέπει να τοποθετείται για κοινωνικοπολιτικά ζητήματα;
Ασφαλώς και έχει και πρέπει να έχει λόγο για κάθε τι που αφορά τον άνθρωπο. Και αυτό το δικαίωμα της το αναγνωρίζουν συνήθως όσοι δεν θίγονται από τις θέσεις Της· μεταξύ αυτών και αρκετοί Πολιτικοί, ιδίως όταν ευρίσκωνται στον χώρο της αντιπολίτευσης. Η Εξουσία, εντούτοις δύσκολα ζητεί τον εκκλησιαστικό λόγο, δυσκολότερα δε τον ανέχεται, διότι θέλει να καταστήσει σαφές ότι δεν συνδιοικεί και ασφαλώς δεν πρέπει να συνδιοικεί, αφού οι ρόλοι είναι όντως διακριτοί. Ωστόσο, μπορεί και πρέπει να συνεργάζεται και να αφουγκράζεται, για το κοινό καλό. Το θλιβερό είναι ότι ενώ πολλοί κόπτονται δήθεν για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον σεβασμό της διαφορετικής άποψης δεν είναι το ίδιο ευαίσθητοι απέναντι στο δικαίωμα της Εκκλησίας.
-Θεωρείτε πως το δηλητήριο του ιού που μας κατατρέχει έχει προκαλέσει και πνευματική ασθένεια στην ελληνική κοινωνία;
Θεωρώ πως ναι. Τώρα μπορεί να έφερε στο φως η πανδημία καταστάσεις και παθογένειες που αγνοούσαμε, αλλά είναι μάλλον βέβαιο ότι θα έχουμε συνέπειες. Δεν είναι τυχαίο ότι και οι πιο αισιόδοξοι μιλούν, χωρίς να γίνωνται πιο αναλυτικοί, για επιστροφή σε κάποια, μερική και όχι πλήρη, κανονικότητα.
Ευελπιστώ ότι όλοι θα αγωνισθούμε να έχουμε αληθινή και κυρίως ελεύθερη κοινωνία μεταξύ μας και με το Θεό μας.
-Πως πρέπει υπό αυτάς τας συνθήκας να προετοιμαστεί ο Χριστιανός για την Μεγάλη Εβδομάδα και την Ανάσταση του Κυρίου;
Μπορούμε, αρκεί να θέλουμε, κάτω και από τις πιο δύσκολες συνθήκες να ζήσουμε την Μεγάλη Εβδομάδα και να γιορτάσουμε την Ανάσταση του Κυρίου μας.
Ας θυμηθούμε ότι η ατμόσφαιρα των παθών του Κυρίου μας δεν ήταν καθόλου ρομαντική. Αντιθέτως, επικρατούσε θόρυβος, αναστάτωση, σύγχυση, εξαγορά συνειδήσεων, ψευδομαρτυρίες, βία, προδοσίες, τρομοκρατία, φόβος, απομόνωση, αδικία!
Όλοι σχεδόν εναντίον Ενός, ο Οποίος μάλιστα εκουσίως προσφερόταν ως πρόβατον επί σφαγήν, δι’ υπερβολήν αγαθότητος....
Μέσα σ’ αυτόν τον χαμό υπήρξαν, ωστόσο, και άνθρωποι που διακινδύνευσαν και ρισκάροντας τη ζωή τους την ίδια δεν έχασαν την επαφή τους και την σχέση τους με τον Εσταυρωμένο Κύριο της δόξης! με πρώτη την πονεμένη μητέρα Του, την Παναγία μας!
Άρα κι εμείς κάτω από τις οποιεσδήποτε συνθήκες μπορούμε να ζήσουμε τα πάθη του Κυρίου μας και την Ανάστασή Του, αρκεί να μην μας παρασύρει το ρεύμα... Να μην χάσουμε επαφή με τον Σωτήρα μας!
Και μην ξεχνούμε ότι δίπλα στην Παναγία και τον Ιωάννη τον ηγαπημένο μαθητή, οι οποίοι στάθηκαν θαρραλέα κάτω από το Σταυρό του Ιησού υπάρχει, ευτυχώς, και ο Πέτρος! Ο Πέτρος τρομοκρατημένος αρνήθηκε προς στιγμήν τον Χριστό, αλλά στη συνέχεια μετενόησε και έκλαυσε πικρώς... Και ο Χριστός, που είναι φίλος και Θεός των μετανοούντων τον ειδοποίησε προσωπικά με τις μυροφόρες μαθήτριες και του χάρισε κι εκείνου την θέα και την χαρά της Αναστάσεως!