ΟΙ ΟΜΟΒΡΟΝΤΙΕΣ
Ἀπὸ παλιὰ χρόνια ὑπῆρχε μιὰ μυστικὴ ἀντίθεση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μὲ τὸ Ἅγιον Ὄρος (καὶ ὄχι μόνο). Τὸ ἅγιο αὐτὸ βουνὸ μὲ διάφορους τρόπους ἀπωθεῖται καὶ ἐπισκιάζεται, ὅσο γίνεται περισσότερο, ἀπὸ τὸ κλίμα τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας, ἐνῶ οἱ σλαυϊκοὶ λαοὶ τὸ ὑπερυψώνουν, τὸ εὐλαβοῦνται, τὸ θεωροῦν τὸ δεύτερο μεγάλο προσκύνημα μετὰ τὰ Ἱεροσόλυμα. Ρίξε-ρίξε μαυροσέντονα, κοντεύει νὰ μὴ φαίνεται, ἐνῶ οἱ περισσότεροι διαβιοῦντες καὶ διακονοῦντες τὸν ἱερὸ αὐτὸν τόπο εἶναι γεννήματα καὶ θρέμματα τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας, ἀφοῦ πιὰ οἱ σκλαβωμένες πατρίδες δὲν ἔχουν δυναμικὸ νὰ προσφέρουν.
Ὅλοι οἱ μοναχοὶ τοῦ Ὄρους εἶναι προσφορὰ τῶν Γεροντάδων ποὺ ἐργάζονται στὸν ἀμπελῶνα τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας, κι ἐμεῖς μὲ εὐγνωμοσύνη καὶ σεβασμὸ πολὺ τοὺς δεχόμαστε, τοὺς φιλοξενοῦμε καὶ τὸ πρῶτο ποὺ τοὺς ἀναθέτουμε εἶναι νὰ λειτουργήσουν, εἴτε μόνοι τους εἴτε μαζί μας. Γιατί λοιπὸν νὰ δημιουργηθοῦνε τόσο μεγάλες ἀποστάσεις μεταξὺ Ὄρους καὶ Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας; Εἴμαστε ἀπὸ τὴν ἴδια Ἐκκλησία, ἀπὸ τὸ ἴδιο Ἔθνος, καὶ τὸ καύχημα τοῦ Γένους καὶ τῆς Ἐκκλησίας εἶναι τὸ ἱερὸ αὐτὸ βουνό. Γιατί θεωρούμαστε ξένοι καὶ ἐπήλυδες; Ποιός ἀπὸ τὸ Ὄρος δὲν ἱερουργεῖ, δὲν ἐξομολογεῖ, δὲν ὁμιλεῖ κατόπιν προσκλήσεως τοῦ ἐπιχωρίου ἐπισκόπου; Αὐτὴ ἡ Ἐγκύκλιος πιστεύω ὅτι εἶναι μιὰ ἀπερίσκεπτη ἐνέργεια κι ἕνας κανονιοβολισμὸς ὁμοβροντίας στοῦ Ἁγίου Ὄρους τὰ σκηνώματα.
Ἐπειδὴ θεωρῶ μάννα μου τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, ρίχνω τοὺς τόνους καὶ παρακαλῶ ἀναθεώρηση τῆς Ἐγκυκλίου. Καθίσατε νὰ λογαριάσετε πόση βοήθεια δέχεται ἡ ἐνορία ἀπὸ τοῦ Ὄρους τὴν μυστικὴ ἐργασία; Πόσοι ἐνορίτες βρίσκουν τὸν Χριστὸ ἀπὸ τοὺς Ἁγιορεῖτες πατέρες; Γιατί αὐτὸ τὸ ἔργο προσπαθεῖτε νὰ τὸ ἐξοβελίσετε καὶ νὰ τὸ ἀμαυρώσετε; Τί συμβουλεύουμε τοὺς πιστοὺς ποὺ προσέρχονται; Δὲν προσπαθοῦμε νὰ τοὺς ἐπισυνάγουμε καὶ νὰ τοὺς συμπάλλουμε στὴν ἐνορία; Πόσοι ἐπίσκοποι καὶ μητροπολίτες δὲν ἰχνηλατοῦν τὰ μονοπάτια καὶ τὶς ὁδοὺς ποὺ διανοίγει ἡ ἁγιορείτικη ἀγρυπνία καὶ λατρεία; Μπορεῖ νὰ ζοῦμε στὸ Ὄρος, ἀλλὰ εἴμαστε προσεκτικοὶ οἰκοδόμοι τῆς ἐνορίας. Συνεχῶς λαξεύουμε πέτρες καὶ δομοῦμε τὴν Ἐκκλησία ἔξω στὸν κόσμο. Πόσες οἰκογένειες ἐνδιατρίβουν στὶς συμβουλὲς τῶν Ἁγιορειτῶν καὶ σώζεται ἡ οἰκογένεια ἀπὸ τὸν διασκορπισμὸ καὶ τὸ ναυάγιο;
Ἁγία Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, εἶναι πολὺ κακὸ νὰ διαγράψετε ἀπὸ τὸν χάρτη σας τὸ Ἁγιώνυμον Ὄρος. Σκάφες εἴμαστε καὶ διασώζουμε πιστοὺς καὶ σᾶς τοὺς ναυτολογοῦμε στὸ καράβι ποὺ κυβερνᾶ κάθε ἐπίσκοπος.
Ὁ μοναχισμὸς εἶναι τὸ δυναμικὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Οὔτε ἡ ἐν τῷ κόσμῳ Ἐκκλησία μπορεῖ νὰ ζήση χωρὶς μοναχούς, οὔτε καὶ οἱ μοναχοὶ χωρὶς τὴν Ἐκκλησία. Οὓς ὁ Θεὸς συνέζευξεν ἄνθρωπος μὴ χωριζέτω. Αὐτοὶ οἱ δύο θεσμοὶ εἶναι ἄρρηκτα συνδεδεμένοι καὶ ὅποιος προσπαθήση νὰ τοὺς σπάση, ὀργὴ Θεοῦ θὰ τὸν εὕρη. Πόσους Ἁγίους ἔδωσε στὴν Ἐκκλησία τὸ μοναχικὸ τριβώνιο καὶ πόσο οἱ διηνεκεῖς αὐτοὶ μάρτυρες τῇ συνειδήσει βοήθησαν τὴν Ἐκκλησία σὲ δύσκολες δογματικὲς ἐπαναστάσεις καὶ αἱρέσεις; Διῶξτε τοὺς μοναχούς, ἐπίσκοποι, ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ τότε θὰ δῆτε τὶ θὰ σᾶς μείνη. Τότε θὰ δῆτε φτώχεια καὶ πενία πνευματικὴ στοὺς κόλπους σας. Οὔτε ὁ μοναχισμὸς πάνω ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, ἀλλ᾽ οὔτε καὶ ἡ Ἐκκλησία ψυχρὴ καὶ ἀδιάφορη γι᾽ αὐτοὺς ποὺ ζοῦν στὰ ὄρη καὶ τὶς ὀπὲς τῆς γῆς. Τὸ ἀντίβαρο τῆς Ἐκκλησίας εἶναι οἱ μοναχοί. Κι ὁ πιὸ ράθυμος καὶ πιὸ ἀδιάφορος θὰ πῆ προσευχὲς καὶ θὰ ἀναπέμψη παρακλήσεις καὶ δεήσεις ὑπὲρ τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Στολίδια εἶναι τὰ μοναστήρια γιὰ τὴν Ἐκκλησία καὶ ἄγκυρες ἐλπίδας σωτηρίας. Οἱ καμπάνες τῶν Μονῶν ἠχομαχοῦνε μέρα-νύχτα καὶ εὔχονται γιὰ τὴν εἰρήνη τοῦ σύμπαντος κόσμου. Μπορεῖ ὁ ἐπίσκοπος κι ὁ ἐφημέριος, μέσα στοὺς μεγάλους τους περισπασμούς, νὰ μὴ μποροῦν νὰ οἰκονομήσουν τὸ εἰκοσιτετράωρο στιγμὲς προσευχῆς, ἀλλ᾽ ὁ μοναχὸς γυρίζει τὸ κομποσχοίνι στὸ χέρι του κι ἐπικαλεῖται τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ ἐπὶ πᾶσαν τὴν κτίσιν.
Μᾶλλον τὸ ἀντίθετο πρέπει νὰ γίνεται: ὁ ἀπροσδόκητα εὑρισκόμενος στὸν κόσμο μοναχὸς νὰ παίζη τὴν λύρα τοῦ Θεοῦ, γιατὶ μέχρι ποὺ νὰ ἔρθη ἡ ἄδεια, οἱ χορδὲς αὐτοῦ τοῦ πνευματικοῦ ὀργάνου θὰ χαλαρώσουν. Ἐμπνεύσετε τοὺς μοναχοὺς νὰ εἶναι συνεργάτες σας καὶ ἄμισθοι ἐργάτες σας στὸν μυστικὸ ἀμπελῶνα. Ὁ μοναχὸς εἶναι ἄμισθος ἐργάτης. Μ᾽ ἕνα ξερὸ παξιμάδι καὶ μὲ δυὸ πικρὲς ἐλιὲς σκαπανεύει τὸ ἀμπέλι τοῦ Θεοῦ μέρα-νύχτα.
Βρῆκα στὰ Δολιανὰ τῆς Εὐρυτανίας ἕνα μπαρμπ᾽-Ἀναστάση, ποὺ χρόνια κρατοῦσε τὸ ἀναλόγιο τῆς ἐκκλησίας τοῦ χωριοῦ του.
- Πόθεν διδάχθηκες τὴν λατρευτικὴ ζωή;
- Ἀπὸ ἕνα μοναχὸ ποὺ διάβηκε στὸ χωριό μου στὰ μικρά μου χρόνια.
- Πόθεν, παπᾶ, ἔμαθες νὰ λειτουργῆς;
- Ἀπὸ ἕνα περαστικὸ ἱερομόναχο.
- Πόθεν, κυρα-Ζαχαρώ, ἔμαθες νὰ κρατᾶς στὸ σπίτι σου τὴν ἀκοίμητη εἰκοσιτετράωρη ἀκολουθία;
- Ἀπὸ ἕνα καλόγερο.
Ἀπ᾽ ὅπου πέρασαν οἱ ἀφανεῖς αὐτοὶ καλόγεροι ἔβαλαν θεμέλια γερὰ καὶ στὴν ἐνορία καὶ στὴν κατ᾽ οἶκον ἐκκλησία.
Ἐπίσκοποί μου, τρῶτε μουσκεμένο ψωμί, ἀπὸ αὐτὸ ποὺ ἔβαλαν στὸ νερὸ οἱ μοναχοί. Μὴ κλείνετε, σᾶς παρακαλῶ, τὶς πηγὲς ποὺ ἀρδεύουν τοὺς κήπους σας. Μὴ σκοτώνετε τοὺς ζωντανοὺς δασκάλους τοῦ Γένους καὶ τῆς πίστης. Ἀπὸ καμμιὰ ἐνορία καὶ μητρόπολη νὰ μὴν ἐκλείψη τὸ μοναχικὸ τριβώνιο. Ἡ ἀγρυπνιούλα τοῦ μοναχοῦ, ἡ μυστικὴ προσευχή, κάνει τὰ νερὰ τῆς Ἐκκλησίας κρυστάλλινα καὶ διαυγῆ. Δὲν εἶναι καιρὸς νὰ ὑψώσουμε τὶς καρδιές μας, ἀλλὰ νὰ τὶς ταπεινώσουμε καὶ ἀφανεῖς νὰ γίνουμε, κεκρυμμένοι καὶ πορευόμενοι στοὺς ἴσκιους τῶν μοναχῶν. Ἐπίσκοπέ μου, μοναχικὰ ἐνδύματα φέρεις. Τὸ κουκούλι, ὁ μανδύας, ἡ ράβδος καὶ ἡ βακτηρία, τῆς ἐρήμου εἶναι ἐμβλήματα.
Δὲν ἀρνοῦμαι ὅτι ὑπάρχουν καὶ οἱ ἀσύδοτοι, ἀλλὰ πιστεύω ὅτι αὐτοὶ θὰ βλάψουν ὀλιγώτερο τὴν Ἐκκλησία ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ θέλουν νὰ βάλουν φίμωτρα στὶς αἴσιες φωνὲς τῶν μοναχῶν. Ἐμεῖς μοναχοὶ εἴμαστε καὶ ἕτοιμοι εἴμαστε καὶ τὸ ράπισμα νὰ δεχθοῦμε καὶ τὸ λάκτισμα. Ἀλλὰ ὁ κακός τους ἀντίλαλος θὰ ἀπηχήση στὶς καρδιὲς τῶν πιστῶν.
Ἐξηγοῦμαι, γιὰ νὰ μὴ μὲ θεωρήσετε ὅτι λαχταρῶ τὶς ἐμφανίσεις στὸν κόσμο: Δὲν ἐξῆλθα ποτὲ τοῦ Ὄρους, οὔτε γιὰ παρουσιάσεις οὔτε γιὰ συνέδρια οὔτε γιὰ ὁμιλίες. Ζῶ στὴν σκιὰ τοῦ μοναστηριοῦ μου καί, παρὰ τὶς παρακλήσεις γνωστῶν καὶ ἀγνώστων ἐπισκόπων, προτίμησα νὰ εἶμαι στοιχειὸ στὸ μοναστήρι μου παρὰ στὸν κόσμο, γιατὶ ζώντας μέσα στὴν Ἐκκλησία, εἶδα ὅτι ἡ ἀχλάδα ἔχει οὐρά. Προτιμῶ νὰ ζῶ στὸν ἴσκιο μου, παρὰ σὲ μεγαλειώδεις αἴθουσες, γιατὶ πιστεύω πὼς οἱ φιέστες μέσα στὴν Ἐκκλησία εἶναι σημεῖο τῆς συντέλειας τοῦ κόσμου. Θὲς νερό; Πρόσελθε στὴν πηγὴ ποὺ καλλιεργῶ ἐπὶ τόσα χρόνια, νὰ γεμίσης τὶς χοῦφτες σου καὶ νὰ δροσίσης τὰ σωθικά σου.
Ἀκούω πολλὲς φιέστες γίνονται καὶ θὰ γίνωνται στὴν Ἐκκλησία γιὰ πρόσωπα καὶ γιὰ πράγματα. Κανεὶς δὲν ἀναλογίζεται σὲ πόσους ἀφήνουν αὐτὲς οἱ ἐκδηλώσεις κακοὺς λογισμοὺς καὶ ἐπάρατες σκέψεις. Τὸ βαρέλι, γιὰ νὰ μᾶς δώση καλὸ κρασί, πρέπει νὰ τὸ κάψουμε. Αὐτοὶ ποὺ προβάλλονται, ποιός τοὺς ἔκαψε τὸ βαρέλι; Πιάστε, κάψτε το καὶ μὲ τὴν ξύστρα περάστε το καὶ δέστε μὲ ἀληθινότητα τὶ θὰ σᾶς μείνη στὰ χέρια. Μὲ σοφία νὰ περπατήσουμε, μὲ σεμνότητα νὰ ζήσουμε καὶ μὲ ἁγιωσύνη καὶ φόβο Θεοῦ νὰ κατεργασθοῦμε ἕκαστος τὴν σωτηρία του. Προσέχετε, μοναχοὶ καὶ ἐπίσκοποι, αὐτὰ ποὺ προβάλλετε νὰ ἔχουν ἀντίκρυσμα, γιατὶ… ἀλλοίμονο. Ἀφῆστε ἐπιτέλους τὸν Θεό, σὰν τὸν πιὸ ἀληθινὸ Ἰατρό, νὰ κάνη τὴν διάγνωση (νὰ μᾶς πῆ ποιὸς εἶναι δίκαιος καὶ ποιὸς εἶναι ἅγιος) καὶ μὴ τὸν πυροβολῆτε μὲ δικές σας συμπάθειες καὶ ὀρέξεις. Ἡ συμπόρευση μᾶς ὁδηγεῖ ὅλους στὴν βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
Πολλὰ θὰ ἤθελα νὰ ἐπισημάνω σ᾽ αὐτὸ τὸ ἄρθρο, ἀλλ᾽ ἂς μαζέψω τὴν πέννα μου, γιατὶ μπορεῖ νὰ κάνη καὶ μουτζοῦρες σ᾽ αὐτὸ τὸ δύσκολο κείμενο.
Γρηγόριος ὁ Ἀρχιπελαγίτης
