Οι μηχανές έβαλαν μπρος εδώ και καιρό, ενώ κάποιοι από τους εν δυνάμει διεκδικητές εργάζονται μεθοδικά και συγκαλυμμένα εδώ και πολλά χρόνια (ακόμη και προ της ασθένειας του Αρχιεπισκόπου) με εκδηλώσεις και ενέργειες οι οποίες φαινομενικά δεν σχετίζονται με τη φιλοδοξία τους να αναδειχθούν στο αρχιεπισκοπικό αξίωμα, σύμφωνα με το philenews.com.
Πάντως, και παρά τις αντιπαραθέσεις που προέκυψαν στους κόλπους της Εκκλησίας της Κύπρου, ένεκα του Ουκρανικού ζητήματος και της αναγνώρισης του Μητροπολίτη Κιέβου Επιφανίου από τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο, το τελευταίο διάστημα παρατηρήθηκαν κινήσεις επαναπροσέγγισης από διάφορους Ιεράρχες οι οποίοι είχαν διαφωνήσει μαζί του, σε σημείο που δεν συλλειτουργούσαν. Μάλιστα, ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος είχε μιλήσει επικριτικά για κάποιους Συνοδικούς ενώ κριτική άσκησε και λόγω των πληροφοριών που ήθελαν μερικούς από αυτούς να διεξάγουν προεκλογική εκστρατεία, τη στιγμή που ο ίδιος βρισκόταν εν ζωή και ασκούσε τα καθήκοντά του. Μάλιστα, σε κάποιο στάδιο, σε δηλώσεις του στο ΡΙΚ, αφού έκανε αναφορά σε προσπάθεια παράκαμψης ή περιφρόνησης του, πρόσθεσε: «Να έχουν υπόψιν οι Άγιοι αδελφοί ότι ακόμη είμαι Αρχιεπίσκοπος. Δεν πέθανα. Ζω».
Ο Αρχιεπίσκοπος είχε δηλώσει ότι δεν προτίθεται να παραιτηθεί, κάτι το οποίο δυνατόν να φέρει διαφοροποιήσεις στους συσχετισμούς εντός της Ιεράς Συνόδου, η οποία θα εκλέξει τον νέο Αρχιεπίσκοπο ανάμεσα στους τρεις (το τριπρόσωπο) που θα εξασφαλίσουν τις περισσότερες ψήφους στις εκλογές στις οποίες θα συμμετέχει ο λαός.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Κύπρος-Σκρέκας για Euro Asia Interconnector: Καταλύτης στην ενεργειακή μετάβαση της Ανατολικής Μεσογείου
Κάποιοι θεωρούν πως αν ο Μακαριότατος παραιτείτο από Αρχιεπίσκοπος θα εξακολουθούσε να ασκεί επιρροή ανάμεσα στους Συνοδικούς και να καθορίσει σε μεγάλο βαθμό ποιος θα είναι ο επόμενος Αρχιεπίσκοπος. Σύμφωνα με την ίδια προσέγγιση, αν η κένωση του θρόνου προέλθει από τυχόν θάνατο του σημερινού προκαθημένου της Εκκλησίας της Κύπρου, τότε η επιρροή περιορίζεται ή και εξαφανίζεται, οπόταν περισσότερες πιθανότητες έχει αυτός που θα εξασφαλίσει τις ψήφους του λαού, αφού υπάρχει η τάση, οι Συνοδικοί να τάσσονται με αυτόν που διαφαίνεται ότι θα αναδειχθεί Αρχιεπίσκοπος.
Τα επιτελεία διεξήλθαν εδώ και καιρό το καταστατικό της Εκκλησίας της Κύπρου το οποίο σε περίπτωση χηρείας του θρόνου προνοεί, ανάμεσα σε άλλα:
-Αμέσως μετά τη χηρεία του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου, ο πρώτος, κατά την τάξη, από τους εν ενεργεία Μητροπολίτες (στην προκειμένη περίπτωση ο Μητροπολίτης Πάφου Γεώργιος) αναλαμβάνει την προσωρινή διοίκηση του, ως Τοποτηρητής, μέχρι την εκλογή και ενθρόνιση του νέου Αρχιεπισκόπου. Αν ο καλούμενος στην τοποτηρητεία κωλύεται, η αποποιείται, αναλαμβάνει ο επόμενος, κατά την τάξη, από τους εν ενεργεία Μητροπολίτες.
-Ο Τοποτηρητής ασκεί την προσωρινή διοίκηση της Αρχιεπισκοπής μόνο στα συνήθη και απαραίτητα, για την εύρυθμη λειτουργία της, χωρίς να επιτρέπεται κατά τα λοιπά οποιαδήποτε μεταβολή στο καθεστώς είτε των προσώπων είτε των πραγμάτων.
Σύμφωνα με το άρθρο 20 του Καταστατικού, εκλόγιμοι για τον Αρχιεπισκοπικό Θρόνο είναι: α) Όλοι οι Αρχιερείς της Εκκλησίας της Κύπρου, και όσοι έχουν τα, κατά το άρθρο 30, προς αρχιερατεία προσόντα. Στο άρθρο 30 προνοείται πως εκλόγιμοι προς αρχιερατεία είναι οι άγαμοι κληρικοί (πρεσβύτεροι ή διάκονοι) που έχουν τα εξής προσόντα: α) Πτυχίο αναγνωρισμένης Ορθόδοξης Θεολογικής Σχολής, β) δεκαετή ευδόκιμη διακονία με την ιδιότητα του κληρικού ή μοναχού, και γ) ηλικία τριανταπέντε ετών συμπληρωμένη.
Σύμφωνα με το άρθρο 21, ο Τοποτηρητής του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου έχει την υποχρέωση να στείλει, εντός δέκα ημερών από τη χηρεία του Θρόνου, δύο εγκυκλίους, μία προς τους εφημέριους, με την οποία εντέλλεται την κατάρτιση ή αναθεώρηση, των εκλογικών καταλόγων, εντός δεκαπέντε ημερών από την έκδοση της εγκυκλίου, και μία δεύτερη προς όλο το πλήρωμα της Εκκλησίας, με την οποία ορίζει την ημέρα για την εκλογή του τριπροσώπου, εντός σαράντα ημερών από τη χηρεία τού Θρόνου. Η παράταση των προθεσμιών είναι δυνατή μόνο για εξαιρετικούς λόγους, με απόφαση της Ιεράς Συνόδου.
Με βάση το Καταστατικό της Εκκλησίας, η διαδικασία εκλογής, για την ανάδειξη Αρχιεπισκόπου, διεξάγεται σε δύο στάδια: α) Την κατάρτιση του τριπροσώπου, με καθολική ψηφοφορία, και β) την εκλογή τού Αρχιεπισκόπου από την Ιερά Σύνοδο.
Σύμφωνα με το άρθρο 23, κατά την ημερομηνία που ορίσθηκε από τον Τοποτηρητή στην αποσταλείσα εγκύκλιο, διεξάγονται, με καθολική μυστική ψηφοφορία, εκλογές, για την κατάρτιση του τριπροσώπου. Δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, ηλικίας άνω των δεκαοκτώ ετών, όσοι διαμένουν μόνιμα, τουλάχιστον από ενός έτους, στην Κύπρο, και είναι εγγεγραμμένοι στον εκλογικό κατάλογο ψηφοφόρων, ο οποίος εγκρίνεται από την Ιερά Σύνοδο.
Εντός πέντε ημερών, από το πέρας της προθεσμίας υποβολής των ενστάσεων, η Ιερά Σύνοδος συγκαλείται από τον Τοποτηρητή, αποφαίνεται οριστικά γι’ αυτές και προχωρεί, στη συνέχεια, στην επικύρωση των αποτελεσμάτων και στην κατάρτιση του τριπροσώπου, από τα τρία πρόσωπα που πλειοψήφησαν. Σε περίπτωση ισοψηφίας, διενεργείται κλήρωση κατά τη συνεδρία της Ιεράς Συνόδου. Εντός τριών ημερών, από την κατάρτιση του τριπροσώπου, η Ιερά Σύνοδος συγκαλείται από τον Τοποτηρητή, για την εκλογή του Αρχιεπισκόπου.
Αρχιεπίσκοπος αναδεικνύεται από το τριπρόσωπο εκείνος, που συγκέντρωσε την απόλυτη πλειονοψηφία των μελών της Ιεράς Συνόδου. Εάν αυτή δεν επιτευχθεί, ή ψηφοφορία επαναλαμβάνεται, στην ίδια συνεδρία της Ιεράς Συνόδου, μεταξύ των δύο προσώπων, πού πλειονοψήφησαν, και Αρχιεπίσκοπος αναδεικνύεται εκείνος, που λαμβάνει τις περισσότερες ψήφους. Στην περίπτωση ισοψηφίας, διενεργείται κλήρωση.
Η διαδοχή της διαδοχής
Ο Χρυσόστομος Β’ εξελέγη Αρχιεπίσκοπος στις 5 Νοεμβρίου 2006 και ενθρονίστηκε στις 12 Νοεμβρίου του ιδίου μήνα. Διαδέχθηκε τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο Α’ ο οποίος ασθενούσε για μακρό χρονικό διάστημα και οι εκλογές είχαν χαρακτηριστεί από έντονο παρασκήνιο και αντιπαραθέσεις. Οι τότε Μητροπολίτες Πάφου Χρυσόστομος και Λεμεσού Αθανάσιος είχαν συνεργαστεί, κάτι το οποίο οδήγησε στον αποκλεισμό του Μητροπολίτη Κύκκου Νικηφόρου, ο οποίος, εν τέλει, στήριξε τον Πάφου Χρυσόστομο ο οποίος και επεκράτησε. Τα χρόνια πέρασαν και σε κάποιο στάδιο Νικηφόρος και Αθανάσιος φέρονται να τα βρήκαν και όλα συνέκλιναν πως θα στηριζόταν για τον αρχιεπισκοπικό θρόνο ο Λεμεσού Αθανάσιος. Ωστόσο, η πλευρά του Κύκκου σε κάποιο στάδιο έκρινε πως η συνεργασία έμπαζε, κυρίως λόγω κινήσεων του Μητροπολίτη Λεμεσού Αθανασίου για επαναπροσέγγιση του με τον Αρχιεπίσκοπο, ερήμην του Κύκκου. Σημειώνεται, ότι ο Λεμεσού Αθανάσιος στις 13 Νοεμβρίου 2021 συλλειτούργησε με τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο στον νέο Καθεδρικό Ιερό Ναό Αποστόλου Βαρνάβα, με την ευκαιρία των ονομαστηρίων του τελευταίου, κάτι το οποίο προκάλεσε δυσαρέσκεια ανάμεσα σε άλλους Συνοδικούς.
Τότε ήταν που έπεσε στο τραπέζι η στήριξη του Μητροπολίτη Ταμασού Ησαΐα, ο οποίος για δικούς του λόγους εξέφραζε τη θέση ότι δεν ενδιαφερόταν για τον αρχιεπισκοπικό θρόνο.
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
Η ιστορία επαναλαμβάνεται
Η ιστορία διαδοχής του Αρχιεπισκόπου επαναλαμβάνεται αν ληφθεί υπόψιν πως, όπως και στην περίπτωση του τέως προκαθημένου της Εκκλησίας της Κύπρου, η κούρσα της διαδοχής άρχισε ενόσω αυτός βρισκόταν εν ζωή, όπως εν ζωή βρίσκεται και ο Χρυσόστομος Β’.
Τα επιτελεία των υποψηφίων ιεραρχών πραγματοποίησαν ήδη επαφές όχι μόνο με πιστούς αλλά και με κόμματα και το τοπίο έχει εν πολλοίς διαμορφωθεί, αν και το γεγονός ότι διανύουμε και προεκλογική περίοδο για ανάδειξη νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, ίσως διαφοροποιήσει τον βαθμό εμπλοκής κομμάτων και σχηματισμών.
Οι επόμενες αρχιεπισκοπικές, όποτε αυτές διεξαχθούν, θα είναι καθοριστικές υπό την έννοια ότι αναλόγως του ποιος θα εκλεγεί, ίσως οδηγήσει σε αλλαγή πλεύσης την όλη προσέγγιση της Εκκλησίας. Κάποιοι θέτουν το ερώτημα: Βήματα στο αύριο ή επιστροφή στο χθες; Την απάντηση θα δώσει ο λαός.
