Η απάντηση της θεολογίας των Ορθοδόξων ακολουθεί τη διπλή μεθοδολογία των Πατέρων της Εκκλησίας: διαχωρίζει τη χαρισματική οδό της θεοπτίας και των θεοφανειών από την επιστημονική. Η πρώτη αναφέρεται στο άκτιστο, οπότε και μη προσεγγίσιμο αισθητά και εμπειρικά. Η επιστημονική ασχολείται με το κτιστό. Όταν η μια πάει να μπερδευτεί στα πόδια της άλλης, τα αποτελέσματα είναι τραγελαφικά, όπως φάνηκε με την περιβόητη καταδίκη του Γαλιλαίου στην οποία ενεπλάκησαν οι Ρωμαιοκαθολικοί. Στα καθ’ ημάς τώρα, ποτέ δεν είχαμε τέτοια προβλήματα, όπως π.χ. σύγκρουση επιστήμης και θεολογίας, απλούστατα διότι δεν μπορεί και δεν πρέπει να εισέρχεται ο ένας στα χωράφια του άλλου.
Στο γενικό αυτό πλαίσιο σκεπτόμενος, είχα από την αρχή τις αμφιβολίες μου για το αντιεμβολιαστικό κίνημα. Αν και οι επιφυλάξεις μου ήταν (και είναι) αρκετές – φυσικόν, εξάλλου, εφόσον πρόκειται για καινού τύπου και αδοκίμαστα εν γένει εμβόλια τύπου mrna – αισθανόμουν πως κάτι δεν πηγαίνει καλά με την εμμονική άρνηση της λήψης εμβολίων κατά της πανδημίας. Ειδικότερα, μάλιστα, βλέποντας την αντίδραση των ζηλωτών αδελφών – κυρίως παλαιοημερολογιτών – καθώς και άλλων ακραίων στοιχείων (κυρίως εθνικιστών), προβληματίστηκα πάνω στο θέμα τού ποιος τελικά πλανάται: η επίσημη Εκκλησία ή οι υπόλοιποι αντιδρώντες; Και όταν μιλάω για Εκκλησία δεν μιλάω γενικά και αόριστα: πέραν της πλειοψηφίας των Ορθοδόξων Επισκόπων και Πατριαρχών (απανταχού γης) υπέρ του εμβολιασμού, και εγχώρια Μοναστήρια εγνωσμένου κύρους και πνευματικότητας (βλ. Σιμωνόπετρα, Σουρωτή, όπου και ο τάφος του οσίου Παϊσίου κ.ά.), καθώς και πολλοί σοβαροί κληρικοί και λαϊκοί χριστιανοί είχαν ήδη εμβολιαστεί. Η πρώτη μου σκέψη ήταν επομένως: ποιος είμαι εγώ που θα θέσω εμαυτόν υπεράνω των προαναφερθέντων;
Η κορύφωση έφτασε μέσω από τα γεγονότα της καθημερινότητας – ο Θεός αρέσκεται να μιλάει και δια των γεγονότων, όπως έλεγε ο μακαριστός π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος – και ιδιάιτερα των τελευταίων ημερών: ο κορωνοϊός αποδεκατίζει αδιακρίτως καλούς και κακούς, χριστιανούς και μη, κυρίως δε ανεμβολίαστους. Φίλοι δε και πνευματικοί αδελφοί, μέσα σε ένα παραλήρημα γεροντολατρίας, έβλεπαν και βλέπουν ακόμη στο εμβόλιο μέχρι και το σφράγισμα του αντιχρίστου! Όπως ήταν αναμενόμενο, το ποτήρι ξεχείλισε και θυμήθηκα κάποια από τα τελευταία λόγια του οσίου Πορφυρίου: «Θα καταλάβουμε κάποια στιγμή το λάθος μας και θα πούμε: ‘πίσω ολοταχώς! Πλανηθήκαμε!’». Βέβαια, ο άγιος δεν αναφερόταν στον κόβιντ, αλλά τα λόγια του ταιριάζουν γάντι στις τωρινές περιστάσεις.
Προσωπικά είχα προβληματιστεί περισσότερο από τη στάση του π. Ευθυμίου στην Καψάλα του Αγίου Όρους. Εκείνος εξέφρασε από την αρχή έντονη επιφύλαξη για τα εμβόλια, ωστόσο δεν απέτρεψε ανοιχτά προς τον αντιεμβολιασμό. Πολλοί άκουσαν και τη γνώμη ενός σεβαστού ηγουμένου του Όρους και πάλι και επηρεάστηκαν. Μπορεί όμως η γνώμη μερικών, έστω και αγιασμένων μορφών, να εκληφθεί ως οριζόντια λύση για όλους και για όλα; Όχι, φυσικά. Η Εκκλησία μας δεν είναι ένας σύλλογος στον οποίο επιβάλλεται και διατάσσεται η μονοφωνία και πειθαρχία στρατιωτικού χαρακτήρα. Ωστόσο, δεν υπάρχει και αναρχία. Τη διοίκηση ασκούν συγκεκριμένα άτομα, οι ποιμένες Επίσκοποι, και μάλιστα συνοδικώς. Και αν σκεφτούμε τα λόγια του οσίου Πορφυρίου περί υπακοής στην επίσημη Εκκλησία, τότε βλέπουμε την ασφαλέστερη οδό. Από κει και πέρα διαλέγει καθείς και παίρνει: είτε θα ταπεινωθεί στις επίσημες συνοδικές αποφάσεις ή θα ακολουθήσει την επισφαλή οδό των «καθαρών», οι οποίοι συνήθως στηρίζονται σε φαντασίες (οράματα και όνειρα, δαιμονικά κυρίως) και σε αυθαίρετες ερμηνείες και υποδείξεις «ηγιασμένων» ρασοφόρων, τους οποίους ακολουθούν άκριτα και τυφλά.
Οι μαγκιές, ωστόσο, για να το πω πιο λαϊκά, δεν χωράνε σε θέματα πίστης και ζωής. Στοιχίζουν. Είδαμε πολλούς καλούς κληρικούς να αποβιώνουν λόγω κορονωιού την τελευταία διετία. Ακούσαμε πληθώρα περιπτώσεων «σούπερ αντιεμβολιαστών» χριστιανών να ξεκληρίζονται οικογενειακώς εν μια νυκτί (κυριολεκτικά!). Οπότε ας πάψουμε τους ψευτολεονταρισμούς, ας αποβάλουμε τις φαντασιακές ιδεοληψίες μας και ας προσγειωθούμε με ταπείνωση. Και η (χριστιανική) ταπείνωση ορίζει την υπακοή στην ιατρική και στον πνευματικό πατέρα εκάστου. Όχι αυθαίρετες προσωπικές ιδεολογικές αγκυλώσεις, που δυστυχώς βλέπουμε ήδη να κοστίζουν εκατόμβες ψυχών, πολλών εξ αυτών παρασυρθέντων από ψευδοφωτισμένους ασκητές, οι οποίοι στην κυριολεξία δεν συνειδητοποιούν τι ερεύγεται το στόμα τους…
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μητροπολίτης Μεσσηνίας: Αντιεμβολιαστές συσπειρώθηκαν κατά του με συνθήματα-Παρενέβη η αστυνομία
Πρέπει φυσικά να απαντήσουμε και σε μερικές ενστάσεις: η υποχρεωτικότητα; Ο ερχόμενος αντίχριστος που κρύβεται από πίσω; Οι πιθανές μελλοντικές σωματοψυχικές παρενέργειες; Όλα αυτά είναι απλά και μόνο συνωμοσιολογικά σενάρια; Προσωπικά πιστεύω πως όχι. Κρύβεται όντως από πίσω ένα σκοτεινό σχέδιο υλοποίησης μιας παγκόσμιας δικτατορίας, της οποίας η κορύφωση θα είναι ο τελικός Αντίχριστος της ιστορίας, όπως είναι ξεκάθαρα προφητευόμενο μέσα στις Γραφές των χριστιανών. Ταυτόχρονα, όμως, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι κύριος της ιστορίας και του σύμπαντος είναι ο Τριαδικός Θεός. Όλα πλέουν μέσα στο δικό του Φως, όλα συγκρατούνται και οδηγούνται υπό της ανεξιχνίαστης προνοίας Του. Μπορεί να επιτρέπει δικαίως – λόγω των ημετέρων αμαρτημάτων – στους δαίμονες και σε κάθε ασθένεια και θεομηνία να μας παιδεύουν και να μας παιδαγωγούν, ωστόσο μέσα στα όρια της αντοχής μας, όπως ξεκάθαρα μαρτυρείται στις Γραφές, και προκειμένου να μετανοήσουμε και όχι να τιμωρηθούμε δικανικώς. Δεν είναι όλα στο χέρι του διαβόλου. Μπορεί αυτός να έφερε τον ιό. Γιατί όχι και ο Θεός το ιαματικό αντίδοτο μέσω εμβολίων και φαρμάκων;
Η υποχρεωτικότητα είναι άλλο ζήτημα. Κυρίως ηθικό και πολιτικό. Θρησκευτικό γίνεται εφόσον από πίσω κρύβονται σκοτεινές αντίχριστες δυνάμεις. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα πεθάνουμε πριν της ώρας μας, κάτι που πολύ θα ευχαριστούσε τον πονηρό! Και τα τρόφιμα έχουν πάνω τη σφραγίδα του διαβόλου μέσω barcode, αλλά τα αγοράζουμε και τα καταναλώνουμε! Και στην αρχαία Εκκλησία ο Παύλος επέτρεπε την κατανάλωση των ειδωλοθύτων, εφόσον δεν ετίθετο θέμα σκανδαλισμού των ασθενών στη συνείδηση αδελφών. Μιλάμε για κρέατα από ειδωλολατρικές θυσίες! Οπότε οι θεωρίες για τσιπάκια και χαράγματα δεν μας επηρεάζουν – ακόμη και αν ισχύουν – εφόσον δεν τίθεται θέμα άρνησης της χριστιανικής ταυτότητος. Τέλος, για το θέμα των παρενεργειών εκ του εμβολιασμού: ο όσιος Παϊσιος έλεγε πως τα πάντα πλέον είναι βρωμισμένα. Δεν θα γίνουμε όμως υποχόνδριοι. Θα κάνουμε το σταυρό μας και θα τρώμε, και θα προχωράμε γενικότερα στη ζωή, εμπιστευόμενοι την πρόνοια και παντοδυναμία του Θεού. Αν Αυτός δεν θέλει, δεν παθαίνουμε τίποτε. Αν επιτρέψει όμως, όσο και να προφυλαγόμαστε κατ’ άνθρωπον, θα έρθουν πάνω μας όλα τα δεινά… Ας αποβάλουμε λοιπόν την όποια φοβικότητα και υποχονδρία. Δεν αρμόζει σε χριστιανούς.
Ο καθένας ξέρει τα όριά του. Άλλος είναι ασθενέστερος στην πίστη και προσφεύγει ταπεινά στην ιατρική, γνωρίζοντας ασφαλώς ότι ο Θεός θεραπεύει μέσω γιατρικών και γιατρών. Άλλος θεωρεί ότι μπορεί να εμπιστευθεί εν προκειμένω στον Θεό σε απόλυτο βαθμό που να μην έχει ανάγκη το εμβόλιο και την ιατρική, όπως βλέπουμε για παράδειγμα στη ζωή κάποιων ερημιτών ασκητών; Ας το κάμει. Μπράβο του. Αρκεί να είναι κάτι το αληθινό αυτό και όχι καρπός πλάνης. Και εδώ η πλάνη πληρώνεται με αίμα… Ο δυνάμενος χωρείν, χωρείτω, όπως είπε και ο Χριστός. Ας έχουμε, ωστόσο, υπόψη πως εύκολα η θρησκεία μπορεί να μετατραπεί σε ψυχοπαθολογική εμμονή με όλες τις συνέπειες που ακολουθούν. Και τότε, αντί να ελευθερώνει τον άνθρωπο, γίνεται βαριά ασθένεια, ίσως και προς θάνατον, ψυχικό και σωματικό…
(εξ αφορμής και αφιερωμένο στη μνήμη του αδελφού και συναδέλφου θεολόγου Χρήστου Καρακαξά, που έφυγε από τη ζωή ανήμερα της εορτής του λόγω κορονοϊού).
