Ολοένα και πιο κοντά στο σενάριο που το ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ αποκάλυψε πρόσφατα για Κοινό εορτασμό Πάσχα Ορθοδόξων-Ρ/Καθολικών το 2025 χρονιά που συμπίπτουν ημερολογιακά οι εορτασμοί.
Κι ενώ είχαμε και τις πρώτες επίσημες αντιδράσεις από την Μητρόπολη Πειραιώς το ζήτημα λαμβάνει διαστάσεις μετά και από νέα τοποθέτηση του Αρχιεπισκόπου Τελμησσού Ιώβ.
Υπενθυμίζεται πως ο Καρδινάλιος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και επικεφαλής του Ποντιφικού Συμβουλίου για την Προώθηση της Χριστιανικής Ενότητας Κούρτ Κοχ είπε πρόσφατα ότι στον Πάπα Φραγκίσκο άρεσε η πρόταση του Μόνιμου Αντιπροσώπου του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών (ΠΣΕ), Αρχιεπισκόπου Τελμησσού Ιωβ για τη μεταρρύθμιση του ορθόδοξου ημερολογίου για έναν κοινό εορτασμό του Πάσχα με τους Καθολικούς έως το 2025.
Ο Συμπρόεδρο, λοιπόν, της Επιτροπής Θεολογικού Διαλόγου μεταξύ Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών και Μόνιμος Αντιπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, σε άρθρο του σε φιλικά προσκείμενο στο Φανάρι ιστολόγιο, συνδυάζει την επέτειο για τα 1700 χρόνια από την Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας το έτος 2025 με το θέμα του κοινού εορτασμού του Πάσχα.
Με την ευκαιρία αυτή, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών σχεδιάζει να διοργανώσει μια Παγκόσμια Διάσκεψη της Επιτροπής Πίστης και Τάξης προκειμένου να γιορτάσει αυτήν την επέτειο. “Ο σκοπός αυτού του συνεδρίου δεν θα είναι να μελετήσει την ιστορία της Συνόδου ούτε να μελετήσει τη θεολογία του, αλλά μάλλον να αναλογιστεί τι σημαίνει «ορατή ενότητα» σήμερα σε διάφορες χριστιανικές εκκλησίες και πώς οι Χριστιανοί μπορούν συλλογικά να προωθήσουν, να κηρύξουν και να ζήσουν την αποστολική πίστη σήμερα στο πλαίσιο τόσων σύγχρονων προκλήσεων, όπως η εκκοσμίκευση και ο θρησκευτικός πλουραλισμός” αναφέρει ο κ. Ιώβ.
Και στην συνέχεια εστιάζει στο θέμα του Πάσχα: “Συχνά ξεχνάμε ότι η Σύνοδος της Νίκαιας όχι μόνο δημοσίευσε ένα δόγμα που έπρεπε να γίνει καθολικό, αλλά εξασφάλισε επίσης μια κοινή γιορτή του Πάσχα για ολόκληρο το Χριστιανισμό. Μπροστά στη διαίρεση που προκαλείτο από σχίσματα και αιρέσεις, τότε ήταν απαραίτητο να εξασφαλιστεί ένας κοινός εορτασμός της Ανάστασης, προκειμένου να εκδηλωθεί ενότητα στην πίστη. Όπως γνωρίζουμε, κατά την περίοδο προ Νικαίας, δεν υπήρχε τόσο κοινή ημερομηνία, αφού ορισμένοι Χριστιανοί γιόρταζαν το Πάσχα μαζί με το Εβραϊκό Πάσχα και άλλοι το γιόρταζαν την επόμενη Κυριακή. Ο κανόνας που καθιερώθηκε στη Νίκαια ήταν να εορτάζεται το Πάσχα την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο μετά την εαρινή ισημερία. Έτσι, η Σύνοδος αναφέρθηκε σε αστρονομικά δεδομένα - την ισημερία και την πανσέληνο - για να καθορίσει την ημερομηνία, αντί για ένα συγκεκριμένο ημερολόγιο ή μια συγκεκριμένη γιορτή, όπως το εβραϊκό Πάσχα”.
Και έρχεται στο σήμερα: “Παρόλο που η Νίκαια καθιέρωσε αυτόν τον κανόνα διασφαλίζοντας μια κοινή ημερομηνία του Πάσχα για ολόκληρο το Χριστιανισμό, δυστυχώς, σήμερα, οι χριστιανικές εκκλησίες είναι διχασμένες όσον αφορά τον εορτασμό αυτής της μεγάλης γιορτής. Ο λόγος είναι ότι δεν χρησιμοποιούν όλοι τα ίδια εργαλεία. Πράγματι, οι Ορθόδοξοι εξακολουθούν να χρησιμοποιούν το Ιουλιανό ημερολόγιο, το οποίο εισήγαγε ο Ιούλιος Καίσαρας το 46 π.Χ., το οποίο είναι προς το παρόν δεκατρείς ημέρες πίσω από την αστρονομική πραγματικότητα, και χρησιμοποιούν επίσης μετρήσεις (σ.σ από την μια πανσέληνο στην άλλη), οδηγώντας σε καθυστερημένη ημερομηνία του Πάσχα, που μπορεί να είναι μία εβδομάδα ή ακόμα και ένα μήνα μετά τη Δυτική ημερομηνία του Πάσχα”.
Σύμφωνα με τον Ιεράρχη του Φαναρίου, καθώς καθορίζεται από το Ιουλιανό ημερολόγιο, η ημερομηνία της εαρινής ισημερίας (21 Μαρτίου) αντιστοιχεί στην 3η Απριλίου του Γρηγοριανού ημερολογίου, το οποίο χρησιμοποιείται παγκοσμίως σήμερα. Επομένως, εάν η πανσέληνος εμφανιστεί πριν από αυτήν την ημερομηνία, οι Ορθόδοξοι πρέπει να περιμένουν την επόμενη πανσέληνο, και στην περίπτωση αυτή, θα υπάρχει διαφορά ενός μήνα μεταξύ του Δυτικού και του Ορθόδοξου Πάσχα, όπως θα συμβαίνει φέτος.
Για τους λόγους αυτούς και άλλους αστρονομικού ενδιαφέροντος, το ζήτημα της αναθεώρησης του ημερολογίου και της κοινής ημερομηνίας του Πάσχα τέθηκε αρκετές φορές στην Ορθόδοξη Εκκλησία κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα. Ο κ. Ιώβ παραθέτει ένα χρονικό αυτών των περιπτώσεων, ενώ τονίζει πως το ζήτημα του ημερολογίου και της κοινής ημερομηνίας του Πάσχα κατατάχθηκε μεταξύ των 17 θεμάτων που θα εξετάζονταν από την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, από τη διΟρθόδοξη προπαρασκευαστική επιτροπή που συνεδρίασε το 1930 στο μοναστήρι του Βατοπαιδίου στο Άγιο Όρος . Διατηρήθηκε στη λίστα θεμάτων που καθιερώθηκαν από την πρώτη Παν-Ορθόδοξη Σύνοδο στη Ρόδο το 1961, όπου ξεκίνησε η διαδικασία προετοιμασίας της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθόδοξης Εκκλησίας και παρέμεινε μεταξύ των δέκα θεμάτων της ημερήσιας διάταξης στην πανορθόδοξη διάσκεψη του Chambésy το 1976.
Όπως λέει ο Ιεράρχης, κατά την προετοιμασία προς τη Σύνοδο, ένα συγκεκριμένο συνέδριο των Ορθόδοξων αστρονόμων συγκλήθηκε στο Chambésy τον Ιούνιο του 1977 για να προετοιμάσει ένα αναθεωρημένο ημερολόγιο, ακόμη πιο ακριβές από το Γρηγοριανό, και να επανεξετάσει τους πίνακες μέτρησης με πιο ακριβή αστρονομικά δεδομένα. Δυστυχώς, σύμφωνα με τον κ. Ιώβ, η Σύναξη των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών που πραγματοποιήθηκε στο Chambésy τον Ιανουάριο του 2016, αποφάσισε να αποκλείσει αυτό το θέμα από την ημερήσια διάταξη της Συνόδου, φοβούμενοι ότι μια μεταρρύθμιση του ημερολογίου θα δημιουργούσε ένα νέο σχίσμα στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Επομένως, μέχρι σήμερα δεν έχει ληφθεί απόφαση για το θέμα από τους Ορθόδοξους.
Τέλος ο Ιεράρχης του Οικουμενικού Πατριαρχείου υπενθυμίζει πως το 1997, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών διενήργησε διαβουλεύσεις για να καθορίσει μια κοινή ημερομηνία για το Πάσχα και συνέστησε να τηρηθούν οι κανόνες της Νίκαιας.
“Ίσως, ο εορτασμός της 1700ης επετείου της Συνόδου της Νίκαιας το 2025 θα ήταν μια καλή ευκαιρία για να επιμορφώσει τους Χριστιανούς σχετικά με την αναγκαιότητα μιας ημερολογιακής μεταρρύθμισης και μιας κοινής ημερομηνίας του Πάσχα, προκειμένου να παραμείνουν πραγματικά πιστοί στις αποφάσεις της Α' Οικουμενικής Συνόδου. Το γεγονός ότι οι ημερομηνίες του Πάσχα Ανατολής και Δύσης θα συμπίπτουν εκείνο το έτος πρέπει να ληφθεί ως ενθάρρυνση προς αυτήν την κατεύθυνση!” καταλήγει.
