Μιλώντας σε δημοσιογράφους κατά την πτήση επιστροφής προς τη Ρώμη, ο Πάπας Φραγκίσκος αναφέρθηκε στην ιστορική του επίσκεψη στο Ιράκ, στη συνάντηση με τον «σοφό και άνθρωπο του Θεού» Αγιατολάχ Αλ Σιστάνι, τις εντυπώσεις του ενώπιον των κατεστραμμένων εκκλησιών στη Μοσούλη, το συναίσθημά του για τα λόγια μιας Χριστιανής μητέρας που έχασε τον γιο της και συγχώρεσε τους δολοφόνους του, στο μεταναστευτικό ζήτημα αλλά και στην υπόσχεση για ταξίδι και στο Λίβανο.
"Η φιλανθρωπία, η αγάπη και η αδελφότητα είναι ο δρόμος προς τα εμπρός". Αυτό είπε ο Πάπας σε γενικές γραμμές στη συνομιλία με τους δημοσιογράφους κατά την πτήση από τη Βαγδάτη στη Ρώμη.
Ο Φραγκίσκος μίλησε για τις εντυπώσεις του μετά από τη συνάντησή του με τον Αλ Σιστάνι, σε σχέση και με την προ διετίας συνάντηση με τον Μεγάλο Ιμάμη Αλ Ταγίμπ του Αλ Αζάρ και την υπογραφή της Διακήρυξης για την Ανθρώπινη Αδελφοσύνη.
“Το έγγραφο του Αμπού Ντάμπι της 4ης Φεβρουαρίου ετοιμάστηκε με τον Μεγάλο Ιμάμη κρυφά, κατά τη διάρκεια έξι μηνών, με προσευχές και διορθώσεις στο κείμενο. Ήταν ένα πρώτο βήμα. Μπορούμε να πούμε ότι αυτό (σ.σ. Συνάντηση με Αλ Σιστάνι) θα ήταν το δεύτερο και θα υπάρξουν και άλλοι. Η διαδρομή της αδελφοσύνης είναι σημαντική. Το έγγραφο του Αμπού Ντάμπι μου άφησε την αίσθηση της αδελφοσύνης και στη συνέχεια βγήκε το "Fratelli tutti". Και τα δύο έγγραφα πρέπει να μελετηθούν επειδή πηγαίνουν στην ίδια κατεύθυνση, στο μονοπάτι της αδελφοσύνης. Ο Αγιατολάχ Αλ Σιστάνι έχει μια φράση που προσπαθώ να θυμηθώ καλά: οι άντρες είτε είναι αδελφοί από τη θρησκεία είτε ίσοι από τη δημιουργία. Στην αδελφοσύνη είναι η ισότητα, αλλά κάτω από την ισότητα δεν μπορούμε να πάμε” ανέφερε μεταξύ άλλων.
“ Αυτό είναι σημαντικό, ανθρώπινη αδελφοσύνη, ότι ως άνθρωποι είμαστε όλοι αδέλφια και πρέπει να προχωρήσουμε με άλλες θρησκείες. Το Δεύτερο Συμβούλιο του Βατικανού έκανε ένα μεγάλο βήμα σε αυτό, καθώς και τα θεσμικά όργανα μετά, το Συμβούλιο για τη Χριστιανική Ενότητα και το Συμβούλιο Διαθρησκευτικού Διαλόγου” τόνισε ο Πάπας.
Ο ποντίφικας ερωτήθηκε σε ποιο βαθμό η συνάντηση με τον Αλ Σιστάνι ήταν μήνυμα προς τους θρησκευτικούς ηγέτες του Ιράν και απάντησε:
“Πιστεύω ότι ήταν ένα παγκόσμιο μήνυμα που ένιωσα το καθήκον να κάνω, αυτό το προσκύνημα πίστης και μετάνοιας, και να πάω να δω έναν σπουδαίο, σοφό άνθρωπο, έναν άνθρωπο του Θεού(...) Ένιωσα τιμή. Ακόμη και στο ώρα χαιρετισμού, δεν σηκώνεται ποτέ ... Σηκώθηκε για να με χαιρετήσει, δύο φορές, ένας ταπεινός και σοφός άνθρωπος, έκανε καλό στην ψυχή μου αυτή η συνάντηση. Είναι ένας φάρος φωτός, και αυτοί οι σοφοί άνθρωποι είναι παντού επειδή η σοφία έχει διασκορπιστεί σε όλο τον κόσμο”. Μίλησε δε για τους “Αγίους της διπλανής πόρτας” που δεν είναι μονάχα στους ναούς,
Ερωτώμενος για τους Χριστιανούς της Μέσης Ανατολής τόνισε: “Η ζωή των Χριστιανών είναι προβληματική, αλλά όχι μόνο αυτή των Χριστιανών, μιλήσαμε για τους Yazidis ... Και αυτό, δεν ξέρω γιατί, μου έδωσε μια πολύ μεγάλη δύναμη. Υπάρχει το ζήτημα της μετανάστευσης. Χθες καθώς οδηγούσαμε πίσω από το Qaraqosh στο Erbil, έβλεπα πολλούς ανθρώπους, νέους ανθρώπους. Και η ερώτηση που μου έκανε κάποιος: ποιο είναι το μέλλον αυτών των νέων; Πού θα πάνε; Πολλοί από αυτούς θα πρέπει να εγκαταλείψουν τη χώρα.(...) Η μετανάστευση είναι διπλό δικαίωμα: το δικαίωμα μη μετανάστευσης και το δικαίωμα μετανάστευσης. (...) Ο κόσμος δεν έχει ακόμη συνειδητοποιήσει ότι η μετανάστευση είναι ανθρώπινο δικαίωμα (...) Αλλά η μετανάστευση βιώνεται ως εισβολή. Χθες ήθελα να δεχτώ μετά τη Λειτουργία, γιατί το ζήτησε, τον πατέρα του Alan Kurdi, αυτό το παιδί, που είναι ένα σύμβολο. Ο Alan Kurdi είναι ένα σύμβολο. Είναι ένα σύμβολο που υπερβαίνει αυτό ενός παιδιού που πέθανε κατά τη μετανάστευση, ένα σύμβολο πολιτισμών που πεθαίνουν, που δεν μπορούν να επιβιώσουν, ένα σύμβολο της ανθρωπότητας. Απαιτούνται επείγοντα μέτρα ώστε οι άνθρωποι να εργάζονται στις χώρες τους και να μην χρειάζεται να μεταναστεύσουν. Και έπειτα μέτρα για τη διατήρηση του δικαιώματος μετανάστευσης. Είναι αλήθεια ότι κάθε χώρα πρέπει να μελετήσει καλά την ικανότητα υποδοχής, διότι δεν είναι μόνο η ικανότητα να τους δέχεται και να τους αφήνει στην παραλία. Είναι να τους υποδέχεστε να τους συνοδεύσετε, να τους προωθήσετε και να τους ενσωματώσετε. Η ένταξη των μεταναστών είναι το κλειδί”
Στην συνέχεια υποσχέθηκε πως ένας από τους επόμενους προορισμούς του θα είναι ο Λίβανος. “Δεν έχω σκεφτεί ένα ταξίδι στη Συρία, γιατί η έμπνευση δεν μου ήρθε. Αλλά είμαι τόσο κοντά στη βασανισμένη και αγαπημένη Συρία, όπως την αποκαλώ” διευκρίνισε.
Για τα μέτρα του κορονοϊού είπε πως νιώθει περίεργα χωρίς πιστούς, αλλά οι αρχές είναι υπέυθυνες για τα μέτρα “είτε μας αρέσουν ή δεν μας αρέσουν”.
Για την κατεστραμμένη πόλη της Μοσούλης ανέφερε: 'Σταμάτησα μπροστά στην κατεστραμμένη εκκλησία, δεν είχα λόγια. Απίστευτο, απίστευτο ... Όχι μόνο αυτή η εκκλησία αλλά και άλλες εκκλησίες, ακόμη και ένα τζαμί. Απίστευτη ανθρώπινη σκληρότητα”, ενώ αναρωτήθηκε: “ποιος πουλά τα όπλα σε αυτούς τους καταστροφείς; Γιατί δεν φτιάχνουν τα όπλα στον τόπο τους. Ναι, φτιάχνουν κάποιες εκρηκτικές συσκευές ... Αλλά ποιος πουλά τα όπλα; Ποιος είναι υπεύθυνος; Θα ζητούσα τουλάχιστον από αυτούς τους πωλητές όπλων την ειλικρίνεια να πουν: πουλάμε όπλα”.
Σημείωσε τέλος πως “οι γυναίκες είναι πιο γενναίες από τους άνδρες, αλλά αυτό συνέβαινε πάντα”.
