Με μνημόσυνα, παρακλήσεις και άλλες εκδηλώσεις λαός και Πολιτεία στις ελεύθερες περιοχές θυμούνται και αποτίουν φόρο τιμής σε όλους εκείνους που αγωνίστηκαν για αξίες και ιδανικά τού ελληνισμού, τής πατρίδος, τής πίστης και της ελευθερίας, ενώ την ίδια ώρα στα κατεχόμενα οργανώνονται πανηγύρια για την εισβολή.
Στις οκτώ το πρωί ψάληκε στον Τύμβο Μακεδονίτισσας, επιμνημόσυνη δέηση και έγινε κατάθεση στεφάνων υπέρ των πεσόντων αξιωματικών και οπλιτών κατά την τουρκική εισβολή. Την Εκκλησία Κύπρου εκπροσώπησε ο Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος. Εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης παρέστη και κατέθεσε στεφάνι ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης κ. Νίκος Παναγιωτόπουλος.
Στις δέκα το πρωί, στον Ιερό Ναό Παναγίας Φανερωμένης στην ημικατεχόμενη Λευκωσία, παρουσίᾳ τού προεδρεύοντος τής Κυπριακής Δημοκρατίας, ήτοι τού Προέδρου της Βουλής κ. Δημήτρη Συλλούρη, Υπουργών, στρατιωτικών και πολιτικών αρχών, προϊσταμένου του Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Χρυσοστόμου, ψάληκε ιερά παράκληση, τελέστηκε μνημόσυνο και αναπέμφθηκε δέηση για απελευθέρωση της Κύπρου, επιστροφή των προσφύγων στις πατρογονικές εστίες και ανεύρεση των εναπομείναντων αγνοουμένων.
Τον επιμνημόσυνο λόγο εξεφώνησε ο ελλόγιμος Πρύτανης τού Πανεπιστημίου Κύπρου καθηγητής κ. Τάσος Χριστοφίδης.
Τον μαύρο εκείνο Ιούλιο του 1974, με αποβατικές και αεροπορικές επιχειρήσεις με την κωδική ονομασία «Αττίλας» και με πρόσχημα την επαναφορά της συνταγματικής τάξης, η Τουρκία εισέβαλε στο νησί μας σπέρνοντας το θάνατο και την καταστροφή.
Παρά το πέρασμα τού χρόνου, οι μνήμες παραμένουν νωπές. Στις 20 Ιουλίου 1974, σαράντα περίπου χιλιάδες Τούρκοι στρατιώτες, υπό την υποστήριξη της Τουρκικής Αεροπορίας και του ναυτικού εισέβαλαν παράνομα και κατά παράβαση του καταστατικού χάρτη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών στις βόρειες ακτές της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η απόβαση των Τουρκικών στρατευμάτων που ολοκληρώθηκε σε δύο φάσεις, με ένα μήνα σχεδόν διαφορά η πρώτη από τη δεύτερη, είχε ως αποτέλεσμα την παράνομη κατοχή του 37% της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Περίπου 200.000 εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους, έγιναν πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα, περίπου 4.000 νεκροί, και 1.619 δηλώθηκαν αγνοούμενοι.
Ο Τουρκικός στόλος επιτέθηκε στο λιμάνι της Κερύνειας και τα σημεία όπου βρίσκονταν ελληνοκυπριακές δυνάμεις. Δυνάμεις αλεξιπτωτιστών ρίχτηκαν σε περιοχές τουρκοκυπριακές και στην τουρκοκυπριακή συνοικία της Λευκωσίας.
Οι εισβολείς διέθεταν όλα τα σύγχρονα όπλα της εποχής. Αντίσταση αξιόλογη πρόβαλε η ΕΛΔΥΚ και ορισμένα σώματα Κυπρίων Εθνοφρουρών, πολλοί από τους οποίους σκοτώθηκαν, αιχμαλωτίστηκαν ή χάθηκαν τα ίχνη τους.
Στο μεταξύ στην Ελλάδα έγινε γενική επιστράτευση και κινητοποίηση στρατού, αλλά το ελληνικό καθεστώς, η Χούντα των Συνταγματαρχών, δεν προχώρησε παραπέρα και δεν αντέδρασε στρατιωτικά.
Αργά το βράδυ, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εκδίδει το υπ’ αριθμόν 353 ψήφισμα, με το οποίο καλεί σε κατάπαυση του πυρός και σε αποχώρηση από την Κύπρο του «ξένου στρατιωτικού δυναμικού». Παρά την ομόφωνη έγκρισή του, αγνοείται από την Τουρκία, η οποία έχοντας την πρωτοβουλία των κινήσεων επείγεται να εφαρμόσει πλήρως τα σχέδια της. Γενικά, η διεθνής αντίδραση κατά του «Αττίλα» είναι χλιαρή.
Περισσότεροι από 43.000 βαριά οπλισμένοι στρατιώτες από την Τουρκία παραμένουν ακόμη στις κατεχόμενες περιοχές. Ξεκινώντας από το Ψήφισμα 353 της 20ής Ιουλίου 1974 του Συμβουλίου Ασφαλείας, ο ΟΗΕ έχει κάνει εκκλήσεις για «άμεσο τερματισμό της ξένης στρατιωτικής επέμβασης στην Κυπριακή Δημοκρατία» και για «απομάκρυνση χωρίς καθυστέρηση από την Κυπριακή Δημοκρατία του ξένου στρατιωτικού προσωπικού που η παρουσία του δεν προβλέπεται από διεθνείς συμφωνίες».
Όμως, ακόμη περιμένουμε.
«Δέξαι ἡμᾶς, Κύριε, προσπίπτοντάς σοι καί βοῶντας τό· «Ἡμάρτομεν». Ἔπιδε εὐσπλάγχνῳ ὄμματι ἐπί τόν δεινῶς δοκιμαζόμενον λαόν Σου. Ἀντίθες τήν ἄβυσσον τῶν οἰκτιρμῶν σου τῷ πλήθει τῶν πλημμελημάτων ἡμῶν. Ἐπιμέτρησον ταῖς ἀνομίαις ἡμῶν τούς οἰκτιρμούς σου. Ἀποδίωξον ἀπό τῆς γῆς τῶν πατέρων ἡμῶν τάς ὀρδάς τῶν βαρβάρων καί ἀλλοθρήσκων εἰσβολέων τῶν καταδυναστευόντων καί ἐξουθενούντων τόν λαόν σου καί βεβηλούντων τούς ναούς σου· ἡμᾶς δέ πάντας ἀξίωσον τῆς χαρᾶς τῆς ἀπελευθερώσεως τῆς πατρίδος ἡμῶν, ἵνα ἐν ὅλῃ τῇ νήσῳ ἡμῶν ἐλευθερουμένῃ καί εἰς βίον εἰρηνικόν καί εὐτυχῆ καί ἡσύχιον ὁδηγουμένῃ δοξάζηταί σου τό πανάγιον ὄνομα, τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, Ἀμήν».
Αρχιμ. Τριφύλλιος Ονησιφόρου
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου