Πρωτοπρ. Νικόλαος Μανώλης,
εφημέριος του Ι.Ν. αγ. Σπυρίδωνος Τριανδρίας Θεσσαλονίκης
Για τον "Στύλο Ορθοδοξίας" (Ιούνιος 2016, αρ.φ. 179)
Η ψευδοσύνοδος της Κρήτης και η αντίδρασή μας
Είναι ηθικά επιβεβλημένο να αναφερθούν μερικά πράγματα στο πολύ φλέγον ζήτημα αυτό το οποίο μόλις τώρα έχει αρχίσει να ταράζει τα ύδατα της Ορθοδοξίας. Η αντίδραση ενός Χριστιανού στο γεγονός της ψευδοσυνόδου της Κρήτης και των αποφάσεών της, οπωσδήποτε χρειάζεται να βασίζεται στην εμπιστοσύνη στα θεμέλια της Εκκλησίας μας. Τα θεμέλια αυτά είναι οι άγιοι Πατέρες, οι οποίοι σε αυτά τα ζητήματα, τα δογματικά και τα εκκλησιολογικά έχουν εδραιώσει την πίστη μας κι έχουν πάρει θέση ξεκάθαρη.
Στο επόμενο διάστημα ο καθένας από εμάς θα κληθεί, από τον πιο μικρό ως τον πιο μεγάλο, να ομολογήσει τον Χριστό, να δώσει μία ομολογία. Με αφορμή την στάση των Ορθοδόξων Χριστιανών που πρέπει να τηρηθεί, παραθέτω έναν λόγο του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ο οποίος λέγει για τα τρία είδη της αθεΐας.
Το ένα είδος είναι η κλασσική αθεΐα και απιστία, αυτοί οι οποίοι δεν πιστεύουν ότι υπάρχει Θεός. Το δεύτερο είδος αθεΐας και απιστίας είναι η διαστροφή της εννοίας του Θεού, από τις αιρέσεις και από τις θρησκείες. Όταν κανένας διαστρέφει την έννοια, δεν πιστεύει στον έναν αληθινό Θεό και πιστεύει στα είδωλα ή πιστεύει στο Μωάμεθ ή πιστεύει στο Βούδα ή πιστεύει εδώ-εκεί, αυτό είναι το δεύτερο είδος αθεΐας. Ας νομίζουν πως πιστεύουν στο Θεό και ότι είναι θρησκείες, άθεοι είναι και άπιστοι. Το δεύτερο λοιπόν είδος αθεΐας είναι οι αιρέσεις και οι άλλες θρησκείες και τα είδωλα. Κατά τον Άγιο Γρηγόριο Παλαμά υπάρχει και ένα τρίτο είδος αθεΐας το οποίο εκπλήσσει όταν το ακούσει κανείς αλλά το οποίο όμως είναι πολύ σωστό και έχει δίκιο ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς, διότι αυτοί που ανήκουν σε αυτό το είδος της αθεΐας βοηθούν ώστε τα άλλα δύο προηγούμενα είδη, να αυξάνουν και να μεγαλώνουν. Ποιό είναι το τρίτο είδος αθεΐας; Στο τρίτο είδος αθεΐας ανήκουν εκείνοι οι οποίοι σιωπούν, οι οποίοι δεν μιλούν, οι οποίοι δεν πολεμούν τα άλλα είδη αθεΐας. Έχει γεμίσει ο κόσμος από αθέους και απίστους, έχουμε και στη χώρα μας αθέους και απίστους, έχουμε και στη χώρα μας αιρετικούς. Δεν μιλούν οι χριστιανοί, και εκείνοι κάνουν τη δουλειά τους. Προχωρούν οι αιρέσεις, προχωρούν οι θρησκείες, προχωράει το ισλάμ. Στο τρίτο είδος αθεΐας λοιπόν είναι αυτοί οι οποίοι σιωπούν και δεν πολεμούν τα άλλα είδη αθείας -τους πραγματικά αθέους και απίστους και εκείνους οι οποίοι διαστρέφουν την έννοια του Θεού- τις αιρέσεις και τις θρησκείες και την ειδωλολατρία. Αυτό το τρίτο είδος αθεΐας, της μεγαλύτερης από τις άλλες δύο, παρατηρείτε όταν κινδυνεύει η πίστη και δεν ανοίγουμε το στόμα μας να αντιδράσουμε, να μιλήσουμε και να κηρύξουμε. Αυτός είναι ένας βασικός λόγος, που αυτός ο ησυχαστής Άγιος άφησε το κελί του, το άκτιστο φως, που έβλεπε καθημερινά και βγήκε να αντιδράσει και να τα βάλει με τους Πατριάρχες της εποχής του και όλους τους μεγάλους εκείνης της εποχής.
Ἕνας άλλος λόγος, που αποτελεί προσωπική πηγή έμπνευσης καθενός χριστιανού που θέλει να ομιλεί στον κόσμο με την αντιαιρετική γλώσσα, είναι του Αγίου Θεοδώρου του Στουδίτη, ο οποίος λέγει ότι "κινδυνευούσης της πίστεως" είναι αμαρτία να σιωπάς. «Εντολή γαρ Κυρίου μη σιωπάν εν καιρώ κινδυνευούσης Πίστεως. Ώστε ότε περί Πίστεως ο λόγος, ουκ έστιν ειπείν, εγώ τις ειμί; Ιερεύς; αλλ’ ουδαμού. Άρχων; Και ουδ’ ούτως. Στρατιώτης; Και που; Γεωργός; Και ου δ’αυτό τούτο. Πένης; Μόνον την εφήμερον τροφήν ποριζόμενος, ουδείς μοι λόγος και φροντίς περί του προκειμένου. Ουά, οι λίθοι κράξουσι, και συ σιωπηλός και άφροντις;». Δηλαδή «Είναι εντολή Κυρίου να μη σιωπούμε όταν κινδυνεύη η πίστης. Συνεπώς, όταν πρόκειται για την πίστιν, δεν πρέπει να είπη κανείς: ποιός είμαι εγώ; Ιερεύς, άρχων, στρατιώτης, γεωργός, πτωχός; Δεν μου πέφτει εμένα λόγος και φροντίς. Τι λέγεις, οι πέτρες θα φωνάξουν, και συ θα μείνεις σιωπηλός και άπραγος;»
Στην ίδια γραμμή με τον Άγιο Θεόδωρο Στουδίτη ο Όσιος Ιουστίνος ο Πόποβιτς, που λίγο πριν κοιμηθεί, είπε εκείνη τη φοβερή φράση «Όταν θα έρθει η εποχή, που μία γιαγιά δεν θα της επιτρέπεται να ελέγξει τον Πατριάρχη, θα ‘ρθει η καταστροφή για την Ορθοδοξία». Αυτό δίνει απάντηση σε όσους Οικουμενιστές και φιλοοικουμενιστές μας λένε ότι δεν πρέπει να μιλάμε.
Η στάση των Χριστιανών
Υπάρχει περίπτωση ο Ορθόδοξος Χριστιανός να δεχθεί (να επιτρέψει Ο Κύριος) πάρα πολλή κριτική κι από αδελφούς ακόμη και κοντινούς, ότι δεν πρέπει να μιλάει, να τον ειρωνευτούν ότι είναι ο κριτής των πάντων, ότι ελέγχει και παντού βρίσκει την αίρεση και δεν θα πρέπει να ελέγχει την Εκκλησία, αλλά να κάνει απόλυτη υπακοή στο Δεσπότη και στην ιερά Σύνοδο και άλλα παρόμοια. Ή πως ο Πατριάρχης δεν τον έχει πειράξει σε τίποτε και ότι το σωστό είναι να κοιτά τον εαυτό του μόνο, τις αμαρτίες του, την σύζυγό του, τα παιδιά του και να τα αφήσει όλα τα άλλα. Σε τέτοιες προκλήσεις αντορθόδοξες και πονηρές θα πρέπει ομολογιακά να απαντά ο κάθε χριστιανός ως ακολούθως: «Αυτοί οι Άγιοι εμένα μου δίνουν την απάντηση ότι δεν πρέπει να το κάνω αυτό (να σταματήσω να αντιδρώ). Αυτοί οι πατερικοί λόγοι είναι που με εμπνέουν να ομιλώ».
Με αυτήν την Ψευδοσύνοδο, που δεν την λέω αγία και μεγάλη Σύνοδο, ούτε Πανορθόδοξη, αλλά συνέδριο και ψευδοσύνοδο, αποκαλύπτεται ότι όποιος λέγει ότι η Ορθοδοξία κινδυνεύει έχει απόλυτο δίκιο. Εδώ ας μην κρυβόμαστε πίσω από αυτό που τονίζουν Ο Κύριος και οι Απόστολοι για την Εκκλησία ότι «πύλαι άδου ου καταισχύσουσιν αυτήν». Αυτό φυσικά και ισχύει και είναι ο Χριστός η κεφαλή του σώματος και ποτέ η Εκκλησία δεν θα πάθει κάτι, πάντα θα υπάρχει και θα αποτελεί το σώμα του Χριστού. Ωστόσο η Εκκλησία περιλαμβάνει σε κάθε εποχή ένα πλήθος πιστών ανθρώπων και απίστων και λιγότερο πιστών, οι οποίοι στην πορεία τους μπορεί να χαθούν. Για αυτούς τους ανθρώπους έχουμε ευθύνη να τους κρατήσουμε εντός της εκκλησίας.
Τὸ κυριότερο είναι ποιά Εκκλησία θα τους διδάξουμε αν κάθε ημέρα στα δόγματα κάνουμε ο,τι κάνουν οι Πατριάρχες και αφαιρούμε. Επειδή υπάρχει μία αφαιρετική ενέργεια των Πατριαρχών πάνω στα δόγματα της Εκκλησίας και βγάζουν κανόνες, βγάζουν θέματα τέτοια ώστε απογυμνώνουν την Ορθοδοξία από τα θεμέλια, που είναι η Θεολογία.
Καταλυτική αντίδραση
Αν ο Πατριάρχης σε μία λειτουργία που θα πάει σε έναν Ναό, επιλέξει να επιτρέψει μέσα στη λειτουργία να εισέλθει και κάποιος αιρετικός, π.χ. ένας Καρδινάλιος η ένας Μονοφυσίτης επίσκοπος η κάποιος πάστορας Προτεστάντης κτλ., για να συμπροσευχηθούν ή να τελέσουν μαζί μία αρτοκλασία (όπως είναι συνηθισμένο πλέον, κάνουν αρτοκλασίες, θέτουν τα χέρια και οι παπικοί επάνω στο πρόσφορο), αν εκείνη τη στιγμή αποχωρήσει το εκκλησίασμα, θα το ξανακάνει αυτό ο Πατριάρχης; Μία, δύο, τρεις φορές, αν συμβεί και αποχωρήσει το ποίμνιο από το Ναό, μετά δεν θα τολμήσει να το επαναλάβει.
Αυτό θα πρέπει να ακούγεται και να διαδίδεται. Συνέβη ένα τέτοιο περιστατικό; Να βγαίνει στη δημοσιότητα. Έγινε κάτι στην Αυστραλία; Να το λέει ο κόσμος. Αντέδρασαν κάποιοι σε άλλη εκκλησία; Να το διαδίδουν οι πιστοί. Τα πράγματα σήμερα, εκτός από γόνατα και προσευχή, θέλουν όπλα και δράση όπως έλεγε ο μακαριστός επίσκοπος Φλωρίνης κυρός Αυγουστίνος Καντιώτης.
Πολλές φορές αρκεί και μία καλή συμβουλή να προσφέρεται στον κόσμο, ότι δηλαδή αυτά που αποφάσισαν στην ψευδοσύνοδο, δεν είναι καλά πράγματα. Οι ιερείς, οι μοναχοί και οι μοναχές που δέχονται πλήθος κόσμου για να τους συμβουλευτούν και να τους μιλήσουν, πρέπει να μιλάνε στο λαό και να λένε πως η σύνοδος αυτή δεν αποφάσισε καλά πράγματα, ότι αν δουν Καρδινάλιο στο ναό οι πιστοί, να σηκωθούν να φύγουν, να μην πάρουν την ευχή του, να μην δεχθούν να συμπροσευχηθούν με ένα καρδινάλιο, με έναν παπικό, με έναν αιρετικό μέσα στην λειτουργία. Να αντιδράσουν και έτσι θα λάβουν τον στέφανο της Ομολογίας από τον Κύριό μας και Θεός μας. Αμήν!
