Καταιγιστικές είναι οι εξελίξεις για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου East Med, μέσω του οποίου το φυσικό αέριο από το Ισραήλ θα περνάει από τη Κύπρο και την Ελλάδα και στη συνέχεια από την Ιταλία θα μεταφέρεται στην δυτική Ευρώπη. Στην πρόσφατη τριμερή συνάντηση Τσίπρα-Αναστασιάδη-Νετανιάχου στη Λευκωσία, ο ισραηλινός πρωθυπουργός ανέφερε πώς στόχος είναι να ξεκινήσουν οι εργασίες εντός του 2018.
Σε αυτή την κατεύθυνση φαίνεται πώς κινούνται οι αρμόδιες υπηρεσίες των τριών χωρών. Χθες μάλιστα έγινε επίσημη συνάντηση της ομάδας εργασίας στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας κατά την οποία συζητήθηκε σχέδιο διακυβερνητικής συμφωνίας για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου East Med. Στη σύσκεψη μετείχαν εκπρόσωποι της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Κύπρου, του Ισραήλ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (σε ρόλο παρατηρητή).
Πληροφορίες από το ΥΠΕΝ αναφέρουν πώς το αποτέλεσμα ήταν πολύ ενθαρρυντικό, καθώς συζητήθηκαν διεξοδικά όλες οι πτυχές του θέματος, σε κλίμα συναίνεσης, ενώ προκειμένου να ολοκληρωθεί η σχετική διαδικασία και να υπογραφεί η διακυβερνητική συμφωνία το συντομότερο. Συμφωνήθηκε να πραγματοποιηθεί νέα συνάντηση της ομάδας εργασίας, στις 4-5 Ιουλίου.
Ο αγωγός φυσικού αερίου East Med, τέθηκε στο τραπέζι κατά την τριμερή σε επίπεδο αρχηγών κρατών Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ στη Λευκωσία την περασμένη βδομάδα. Ο αγωγός σχεδιάζεται να μεταφέρει φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας. Οι μελέτες που έχουν προηγηθεί δείχνουν ότι το έργο είναι τεχνικά εφικτό και οικονομικά ανταγωνιστικό.
Η κυβέρνηση Νετανιάχου φαίνεται αποφασισμένη για πολλούς και διαφόρους λόγους να προχωρήσει το μεγάλο αυτό έργο το οποίο έχει προϋπολογισμό 6 – 7 δις ευρώ. Ο ίδιος ο Νετανιάχου έχει μιλήσει για την κατασκευή επιτέλους του κοινού αγωγού Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας και θα φτάνει μέχρι την Ιταλία στέλνοντας μήνυμα στην Άγκυρα, που θέλει να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στο ενεργειακό παιχνίδι, στη Μόσχα και την Ουάσιγκτον που επιδιώκουν να γίνουν ισχυροί παίκτες στην περιοχή. Και βεβαίως στις Βρυξέλλες που ενδιαφέρονται σφόδρα για τις εξελίξεις γύρω από τα ενεργειακά, κυρίως για την αποδέσμευση από το ρωσικό αέριο.
Κατά την τριμερή ο Αλέξης Τσίπρας είχε χαρακτηρίσει τον αγωγό East Med ως κορυφαίο έργο διασυνδεσιμότητας ανάμεσα στις τρεις χώρες και ανέφερε πώς οι τρεις ηγέτες θα υπογράψουν τη διακρατική συμφωνία γι’ αυτό το «ύψιστης γεωπολιτικής σημασίας έργο» το συντομότερο δυνατόν, εντός του 2018.
Πρόκειται πράγματι περί ενός έργου ύψιστης γεωπολιτικής σημασίας που ο κόσμος θα πρέπει να γνωρίζει. Κυρίως να γνωρίζει ότι πρόκειται για έναν αγωγό που θα μπορεί να μεταφέρει φυσικό αέριο από τα μεγάλα κοιτάσματα που έχουν βρεθεί στη Μεσόγειο μέσω Κύπρου και Ελλάδας στην Ευρώπη.
Ανατρέχοντας στο παρελθόν βρίσκει κανείς στοιχεία για το έργο από τη ΔΕΠΑ. Σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο ο αγωγός 1.900 χιλιομέτρων θα είναι βυθισμένος σε πολύ μεγάλα βάθη και γι’ αυτό έχει πολλές δύσκολες τεχνικές λεπτομέρειες. Σύμφωνα με τις εν λόγω μελέτες, η σχεδιαζόμενη δυναμικότητα του αγωγού είναι 10 δισ. κυβ. μέτρα φυσικού αερίου (φ. α.) ετησίως, με δυνατότητα να ανέλθει στα 16 δισ. κυβ. μέτρα φυσικού αερίου.
Στα ανοικτά του Ισραήλ έχουν ανακαλυφθεί κοιτάσματα 900 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων προερχόμενα κυρίως από 3 κοιτάσματα: Το «Tamar» με περίπου 300 δισ. κ.μ., το «Leviathan» με εκτιμώμενα περίπου 500 δισ. κ.μ. και έναρξη παραγωγής το 2019 και το σύμπλεγμα των μικρότερων κοιτασμάτων «Karish- Tanin» με επιβεβαιωμένα αποθέματα 55 δισ. κ.μ. και εκτιμώμενη έναρξη παραγωγής το 2020.
Το κυπριακό κοίτασμα Αφροδίτη έχει άλλα τουλάχιστον 128 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Ωστόσο και τα δύο κοιτάσματα εκτιμάται ότι στην πραγματικότητα είναι μεγαλύτερα. Υπολογίζεται ότι το Ισραήλ, παρότι η κατανάλωση φυσικού αερίου έχει αυξηθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία, θα είναι σε θέση να εξαγάγει 400 ως 500 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.
Το Ισραήλ εξέταζε, επίσης, το ενδεχόμενο να κατασκευάσει έναν αγωγό προς την Τουρκία. Ωστόσο, η επιδείνωση των σχέσεων των δύο χωρών οδηγεί σε ναυάγιο το έργο και δίνει «μπόνους» στον East Med βάζοντας την Ελλάδα στο κόλπο του μεγαλύτερου ενεργειακού παιχνιδιού της περιοχής.
Οι συμφωνίες που έχουν γίνει για γεωτρήσεις, είναι με την ιταλική ΕΝΙ, μια στον γεωτρητικό στόχο «Καλυψώ» του κοιτάσματος 6 και άλλη μια στον στόχο «Σουπιά» του κοιτάσματος 3. Επίσης, η κοινοπραξία ExxonMobil – Qatar Petroleum, έχει στοχεύσει σε 2 γεωτρήσεις στο κοίτασμα 10, συγκεκριμένα στους στόχους «Άνθεια» και «Δελφίνος».
Σύμφωνα με τους καθηγητές Κονοφάγο, Φωκιανού και Φώσκολο, η γεωφυσική εταιρεία «PGS», η οποία έχει πραγματοποιήσει συστηματικές σεισμικές γεωφυσικές καταγραφές σε Ελλάδα και Κύπρο, παρουσίασε στο Λονδίνο χαρτογραφήσεις ανατολικά του τεράστιου κοιτάσματος «Zohr» της Αιγύπτου, από γλώσσες τουρβιδιτών προερχόμενων από τον Παλαιο-Νείλο ποταμό, οι οποίες δημιούργησαν τους ταμιευτήρες ψαμμιτών, οι οποίοι με την σειρά τους οδήγησαν στις ανακαλύψεις των κοιτασμάτων φυσικού αερίου των «Leviathan», «Tanin», «Karish» στο Ισραήλ και της «Αφροδίτης» στην Κύπρο.
Παρόμοια γεωφυσικά χαρακτηριστικά εμφανίζουν τα κυπριακά κοιτάσματα 6,7 και 10. Με βάση τα στοιχεία της «PGS», οι τρεις ενεργειακοί αναλυτές εκτιμούν ότι το αποθεματικό του κοιτάσματος 6 αναμένεται να είναι πολύ σημαντικό και άξιο επένδυσης για το μέλλον προς την προοπτική εξαγωγής του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.
