Η Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου της Τουρκίας είχε αποφασίσει με εντολή Ερντογάν να εξετάσει την πραγματοποίηση του τελικού σε μία από τις χώρες Κατάρ, ΗΑΕ και Σ. Αραβία, καθώς ο Τούρκος Πρόεδρος θέλησε να χρησιμοποιήσει πολιτικά τον ποδοσφαιρικό αγώνα για την περαιτέρω σύσφιξη των σχέσεων με τις πλούσιες αραβικές χώρες. Τελικά επελέγη η Σ. Αραβία με την οποία η Άγκυρα έχει αποκαταστήσει τις σχέσεις την τελευταία περίοδο παρά την διατάραξη που προκλήθηκε στο παρελθόν από διάφορα θέματα, όπως η δολοφονία του δημοσιογράφου Κασόγκι στο Προξενείο της Σ. Αραβίας στην Κων/πολη, το Συριακό κλπ.
Ως γνωστό, μετά τους φονικούς σεισμούς στην Τουρκία (6 Φεβρουαρίου 2023) και ειδικότερα μετά την επανεκλογή Ερντογάν στις τελευταίες εκλογές, η Σ. Αραβία μαζί με τα ΗΑΕ αποτελούν δύο από τις χώρες στις οποίες η τουρκική διπλωματία έχει αφιερώσει μεγάλο διπλωματικό κεφάλαιο με σκοπό την αποκατάσταση των σχέσεων μιας και οι αραβικές επενδύσεις είναι απαραίτητες για την ανόρθωση της τουρκικής οικονομίας, Ήδη η Σ. Αραβία είχε υποσχεθεί επενδύσεις στην Τουρκία οι οποίες ξεπερνούν τα 30 δις. δολ.
Αφορμή για την αποχώρηση των τουρκικών ομάδων από το γήπεδο πριν αρχίσει ο αγώνας, αποτέλεσε η πρόθεση των παραγόντων των τουρκικών ομάδων να αναρτήσουν αφίσες με την φωτογραφία του Κεμάλ Ατατούρκ, σε μία προσπάθεια προβολής του ιδρυτή της τουρκικής Δημοκρατίας καθώς το 2023 ήταν έτος εορτασμών για την συμπλήρωση 100 ετών από την ίδρυση, προκαλώντας την απαγόρευση από τις σαουδαραβικές Αρχές.
Στέλεχος της σαουδαραβικής εταιρίας η οποία ανέλαβε την οργάνωση και την διεξαγωγή του αγώνα, έδωσε εξηγήσεις στον τουρκικό Τύπο αναφέροντας ότι, είχε συμφωνηθεί η ανάκρουση του τουρκικού εθνικού ύμνου και η χρήση τουρκικών σημαιών από τους Τούρκους οπαδούς, απαγορεύοντας όμως τη χρήση κάθε άλλου εθνικού συμβόλου.
Αν και η πλευρά που φαίνεται να αθέτησε στους όρους της συμφωνίας φαίνεται ότι είναι η τουρκική, ακολούθησε εθνικιστικό και αντιαραβικό παραλήρημα στην Τουρκία, μαζικές επισκέψεις στο μαυσωλείο του Κεμάλ, με τον Τούρκο Πρόεδρο να κάνει λόγο για σαμποτάζ στα τουρκικά συμφέροντα. Ο Ερντογάν θεωρείται χαμένος από την εξέλιξη της υπόθεσης, αφού με αφορμή το γεγονός είδε άνοδο του κεμαλισμού στην Τουρκία, συνειδητοποιώντας ότι το μέγεθος του Κεμάλ ως ιστορική εικόνα παραμένει πολύ ψηλά στη συνείδηση του μέσου Τούρκου και θα πάρει χρόνο η αποκαθήλωσή του από το κάδρο της ιστορίας.
Συμπεράσματα:
Η διαδικασία της σύσφιξης των σχέσεων μεταξύ χωρών οι οποίες μοιράζονται αρνητικές ιστορικές εμπειρίες (οθωμανική κυριαρχία,) ή έχουν αποκλίνουσες στρατηγικές (σύγκρουση του τουρκικού με τον αραβικό εθνικισμό, ηγεμονεύουσα δύναμη στον ισλαμικό κόσμο κλπ), μπορεί να επιφέρει αντίθετα αποτελέσματα και θα πρέπει να σχεδιάζεται με βάση τον σεβασμό των συμφωνιών και την αποφυγή εθνικών συμβόλων ειδικότερα όταν αυτά παραπέμπουν σε προβολή ισχύος.
Η αποκατάσταση των σχέσεων μεταξύ χωρών κινδυνεύει όταν βασίζεται μονόπλευρα στο συμφέρον της μιας πλευράς έναντι της άλλης και ειδικότερα όταν η σχετική διαδικασία δεν έχει ουσιαστικό και βαθύ υπόβαθρο ειλικρινούς διαλόγου και μάλιστα όταν πραγματοποιείται βιαστικά και με σπασμωδικές κινήσεις.
Ο κίνδυνος διάρρηξης των σχέσεων και η αποκόμιση αρνητικών αποτελεσμάτων είναι ορατή, όταν αυτή βασίζεται κυρίως σε οικονομικά συμφέροντα και γίνεται εσκεμμένη εκμετάλλευση του πολιτισμού, του αθλητισμού και άλλων παρόμοιων δράσεων. Τέτοιες πρωτοβουλίες φυσικά και μπορούν να λειτουργήσουν επικουρικά στην αποκατάσταση των σχέσεων, όταν όμως υφίστανται ειλικρινείς προθέσεις και από τις δύο πλευρές και η επιδιωκόμενη προσέγγιση δεν εδράζεται στην προβολή ισχύος της μίας πλευράς έναντι της άλλης.
Οι σχέσεις γίνονται πολυπλοκότερες ειδικότερα στο πολυσύνθετο γεωπολιτικό πάζλ της περιόδου που διανύουμε, καθώς αυτό περιλαμβάνει πολυσύνθετα εθνικά συμφέροντα όπως, ενέργεια, επανασχεδιασμό των εμπορικών και ενεργειακών οδεύσεων, προμήθειες όπλων, καθορισμό σφαιρών επιρροής, μειονότητες, μεταναστευτικές ροές κλπ.
Σε αντίθετη περίπτωση, είναι μαθηματικά βέβαιο ότι σε βάθος χρόνου θα προκύψουν αντίθετα αποτελέσματα, ειδικότερα όταν οι δύο πλευρές δεν είναι ισοδύναμες και επιδιώκεται από τον φαινομενικά αδύνατο η «λείανση των γωνιών» και η «εξημέρωση του θηρίου».
