Αυτή τη στιγμή ο πλέον θανάσιμος εχθρός που αντιμετωπίζουν οι ΕΕΔ, δεν είναι άλλος παρά οι μεγάλοι αριθμοί των UCAVs και των ΦΟΝΙΚΩΝ ΑΥΤΟΝΟΜΩΝ ΟΠΛΩΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ των Slaughterbots που διαθέτει η Τουρκία. Τα τουρκικά UCAVs και Slaughterbots έχουν χρησιμοποιηθεί σε μία σειρά από πολεμικές συρράξεις και έχουν αλλάξει την έκβαση των επιχειρήσεων. Θα μελετήσουμε αναλυτικά το case study της Λιβύης καθόσον η χρήση τους πριν ένα έτος έχει δώσει τη δυνατότητα για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων και βεβαίως lessons learned που επιτρέπουν πλέον την αποκρυπτογράφηση των δυνατοτήτων τους.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Νέες τουρκικές NAVTEX ''ανοίγουν'' πυρ στην καρδιά του Αιγαίου
Case Study Λιβύης
Η εκστρατεία του Khalifa Haftar για να καταλάβει την Τρίπολη από τις φιλοτουρκικές δυνάμεις του Fayez al-Sarraj κατέληξε σε αποτυχία τον Ιούνιο του 2020 μετά από 14 μήνες επιχειρήσεων, αρχόμενων από τον Απρίλιο του 2019. Οι δυνάμεις του LNA που υποστηρίζονταν από τα ΗΑΕ, Αίγυπτο, Γαλλία, Σαουδική Αραβία, Ρωσία με την ομάδα Wagner και διπλωματικά και από την Ελλάδα παρόλο που είχαν καταλάβει σχεδόν το σύνολο της Λιβυκής επικράτειας (πλην της Τρίπολης και της Μισράτα) απωθήθηκαν πέρα από τις αρχικές γραμμές τους. Οι δυνάμεις του Haftar αναδιπλώθηκαν, στις αρχές του θέρους του 2020, χάνοντας κρίσιμα εδάφη στη Δυτική Λιβύη, όπως την αεροπορική βάση Al-Watiya στις 18/05/2020 και την Tarhuna, το τελευταίο προπύργιο του Haftar στη Δυτική Λιβύη, αν και συνεχίζουν να κατέχουν γεωγραφικά τη μεγαλύτερη έκταση της Λιβύης. Οι δυνάμεις του LNA έχουν υποχωρήσει στα μέτωπα της Sirte και Al Jufra (ημισέληνος του πετρελαίου).
Γιατί όμως συνέβη αυτό; Ενόψει της επικείμενης κατάληψης της Τρίπολης από τις αντιτουρκικές δυνάμεις, η Τουρκία σύρθηκε βαθύτερα στον βάλτο της Λιβύης, παρέχοντας αφειδώς υποστήριξη στην Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA) του Sarraj. Τον Μάρτιο του 2020 (3 μήνες δηλαδή πριν την λήξη της επίθεσης του LNA), η κυβέρνηση της Τρίπολης η GNA, ξεκίνησε την Επιχείρηση Peace Storm με την υποστήριξη της Τουρκίας για να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις του Haftar στην Τρίπολη.
Η Τουρκική υποστήριξη περιλάμβανε:
α) Παραβίαση του διεθνούς embargo όπλων στη Λιβύη που επέβαλλε το ΣΑ/ΟΗΕ (παρ. 9 του ψηφίσματος 1970/2011) στις αντιμαχόμενες πλευρές. Επιβεβαιώθηκε η παραβίαση με επεισόδιο του Τουρκικού ΠΝ με Γαλλική φρεγάτα Courbet στο πλαίσιο της αποστολής του ΝΑΤΟ Sea Guardian και με επεισόδιο Γερμανικής φρεγάτας «Αμβούργο», που προσπάθησε να επιθεωρήσει το πλοίο «Rosaline A» Τουρκικών συμφερόντων, στο πλαίσιο της επιχείρησης «IRINI» και οι Τούρκοι δεν επέτρεψαν. Πιθανολογείται ότι υπήρξαν παραβιάσεις του embargo και από φίλιες προς τον LNA δυνάμεις (χωρίς αποδείξεις), συνεπώς δεν ήταν αυτό, το καθοριστικό στοιχείο της αναδίπλωσης Haftar.
β)Ένοπλες πολιτοφυλακές αποτελούμενες από Σύρους, Τουρκομάνους, Τσετσένους και άλλες τζιχαντιστικές οργανώσεις που βοήθησαν τον Sarraj. Ωστόσο και οι δυνάμεις του Haftar χρησιμοποίησαν πολιτοφυλακές από το Σουδάν και το Τσαντ, άρα ούτε αυτό ήταν το καθοριστικό στοιχείο.
γ)Στον τομέα των Πληροφοριών με την επίσκεψη του αρχηγού της ΜΙΤ Hakan Fidan στην Τρίπολη βοηθήθηκε ο Sarraj. Όμως και τα ΗΑΕ και η Wagner παρείχαν επίσης αξιόλογη πληροφόρηση στον τομέα HUMINT στις δυνάμεις του Haftar και αντιστάθμισαν και αυτό τον κίνδυνο.
δ)Μεταφορά οπλισμού και προσωπικού με πολιτικά Α/Φη Α-400 κατευθείαν από α/δ της Τουρκίας προς Μισράτα και Τρίπολη. Ανάλογη βοήθεια ελάμβανε όμως και ο LNA από τα Ανατολικά και Νότια σύνορα της Λιβύης, από φίλιες δυνάμεις.
ε)Το καθοριστικό στοιχείο, που έγειρε την πλάστιγγα του πολέμου υπέρ των φιλοτουρκικών δυνάμεων ήταν η εκτεταμένη χρήση UCAVs και συγκεκριμένα των Bayraktar TB2 και Anka-S.
Αντίμετρα στην χρήση των Τουρκικών UCAVs στη Λιβύη
Από την άλλη πλευρά, όμως είναι άξιο σχολιασμού το πότε ανεκόπη η αντεπίθεση των φιλοτουρκικών δυνάμεων του GNA. Αυτό συνέβη όταν άγνωστα πολεμικά αεροσκάφη (ίσως Mirage 2000-9 που ανήκαν στην ΠΑ των ΗΑΕ που χρησιμοποίησαν τη βάση αεροπορίας Sidi Barrani της Αιγύπτου, κοντά στα σύνορα Λιβύης-Αιγύπτου), πραγματοποίησαν αεροπορικές επιδρομές στην αεροπορική βάση Al-Watiya, δυτικά της Τρίπολης την 04/07/2020. Ενδεχομένως όμως να ήταν αεροσκάφη Rafale τα επιτιθέμενα, γεγονός που περιορίζει την ταυτότητα της επιτιθέμενης δύναμης στη Γαλλία ή Αίγυπτο, τις δύο χώρες εντός του εύρους της βάσης που διαθέτουν αυτού του τύπου τα αεροσκάφη. Οι επιθέσεις στόχευσαν εξοπλισμό μέσα στη βάση, συμπεριλαμβανομένων Τουρκικών αντιαεροπορικών συστημάτων Hawk MIM-23 με τα ραντάρ του και τα Bayraktar TB2 και Anka-S καταστρέφοντάς τα ολοσχερώς. Με την καταστροφή των UCAVs επί εδάφους η φιλοτουρκική αντεπίθεση ανεκόπη.
Στις 10/02/20 ένας δορυφόρος της Maxar Technologies (εταιρεία διαστημικής τεχνολογίας), «έπιασε» το ίχνος τριών (3) Wing Loong II UCAVs στην Αίγυπτο στην αεροπορική βάση ΗΕ27 (Uthman Air Base). Στις 10/04/2020 στην Abu Grein της Λιβύης βρέθηκαν υπολείμματα καταρριφθέντος τουρκικού UCAV της Tουρκικής βιομηχανίας ΤΑΙ Anka, γεγονός που υποδηλώνει την Tουρκική συμμετοχή στη Λιβύη, ενώ εικάζεται ότι το συγκεκριμένο UCAV κατερρίφθη από Pantsir S-1. Στις 17/05/2020 επιβεβαιώθηκε σε social media η επιχειρησιακή λειτουργία των Wing Loong II. Στις 28/08/2020 το BBC ανακοίνωσε ότι 11 containers μετακινήθηκαν μεταξύ των αεροπορικών βάσεων ΗL59 (Al Khadim Airbase) στη Λιβύη και ΗΕ27 (Uthman) στην Αίγυπτο στη διάρκεια του Φεβρουαρίου του 2020. Είναι οι μόνες αναφορές που έχουμε για ενδεχόμενη ύπαρξη UCAVs φίλιων προς τις δυνάμεις του Haftar. Κανείς επίσημος φορέας δεν επιβεβαιώνει, διότι αυτό θα σήμαινε καταστρατήγηση του embargo όπλων που επέβαλλε ο ΟΗΕ. Υπήρξαν UCAVs που βοήθησαν τον Haftar; Εάν ναι, πόσο ρόλο έπαιξαν στην τελική αναχαίτιση της επιχείρησης Peace Storm των φιλοτουρκικών δυνάμεων; Η Αίγυπτος ανακοίνωσε στις 05/11/2020 ότι εννέα (9) UCAVs Wing Loong II, των ΗΑΕ επιχειρούσαν στα δυτικά Αιγυπτιακά σύνορα (όχι στη Λιβύη), ως αμυντική προέκταση της συμφωνίας με τα ΗΑΕ για επιτήρηση και ασφάλεια μόνο.
Lessons Learned και Slaughterbots
Ο πόλεμος στη Λιβύη δίνει χρήσιμα lessons learned για τη χρήση των UCAVs στο σύγχρονο θέατρο επιχειρήσεων όπου μπορεί να αλλάξει η ροή των επιχειρήσεων. Πέρα από τα ανωτέρω UCAVs στη Δυτική Λιβύη στις 20/03/2020 αναγνωρίσθηκαν φορητά UAV αντι-όπλα (anti-drones) τα οποία εκτιμάται ότι κατασκευάσθηκαν από την Dahua Technology Company Ltd. Τα εν λόγω αντι-όπλα παρατηρήθηκαν στις δυνάμεις του Haftar και αφορούν σε αντίμετρα συστημάτων α/φους κατευθυνόμενης ενέργειας (Unmanned Aircraft System – UAS). Αυτά διαταράσσουν τον έλεγχο του αντιπάλου drone και το εξουδετερώνουν έτσι ώστε καμία απομακρυσμένη δράση να είναι πλέον εφικτή (περιλαμβάνει και την πυροκρότηση). Ωστόσο δεν υπάρχει ένδειξη για πλήρη εφοδιαστική υποστήριξη αλλά για μεμονωμένα τεμάχια. Εικάζεται ότι εάν οι δυνάμεις του Haftar είχαν πλήρως αξιοποιήσιμα τέτοια συστήματα θα άλλαζαν εκ νέου τον ρου των επιχειρήσεων.
Επίσης εικάζεται ότι και οι δύο πλευρές χρησιμοποίησαν UAV της Mugin (Skyeye), κυρίως σε επιχειρήσεις επιτήρησης και ανταλλαγής πληροφοριών. Ο Haftar ανέπτυξε στη Βεγγάζη πυρήνες ομάδων κυβερνοπολέμου και δορυφορικού πολέμου.
Πρόσφατη έκθεση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2021 ισχυρίστηκε ότι το αεροσκάφος AI – Kargu-2 quadcopter – που παράγεται από την Tουρκική στρατιωτική εταιρεία τεχνολογίας STM, επιτέθηκε σε αποσυρόμενους στρατιώτες πιστούς στον στρατηγό Khalifa Haftar. Αυτό, εφόσον συνέβη σημαίνει ότι ένα στρατιωτικό drone μπορεί να επιτέθηκε αυτόνομα σε ανθρώπους, για πρώτη φορά, χωρίς να του δοθεί εντολή να το πράξει, συνεπώς εάν ισχύει τελικά, οι ΤΕΔ εκτός από UCAVs χρησιμοποίησαν στη Λιβύη και Slaughterbots.
Αυτό όμως που προξενεί την μέγιστη ανησυχία είναι ότι τα Τουρκικά Slaughterbots (από τη λέξη σφαγή) είναι πλέον επιχειρησιακά. Αυτό σημαίνει ότι ένα computer θα αποφασίζει ποιον θα φονεύσει και όχι ο χειριστής (operator) ο οποίος θα έχει άλλωστε και δικλείδες ασφαλείας. Αυτό το όπλο λοιπόν μεταλλάσσεται σε φονικό όπλο μαζικής καταστροφής. Τα υπόψη φονικά drones έχουν έναν αλγόριθμο για έλεγχο προσώπου (face recognition) οπότε οι Τούρκοι «φορτώνουν» στο πρόγραμμα του Slaughterbot το προφίλ που επιθυμούν να φονεύσει και τα υπόψη drones αποφασίζουν αυτόνομα εάν θα τον φονεύσουν ή όχι. Αυτά είναι μικρά σχετικά drones (14 pounds) και δύνανται να παραχθούν μαζικά από τις ΤΕΔ. ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ ΑΠΟΡΙΑ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΑΣΧΟΛΗΘΕΙ ΕΚΤΕΝΩΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΟΙ ΑΜΥΝΤΙΚΟΙ ΑΝΑΛΥΤΕΣ ΜΕ ΤΟ ΝΕΟ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΟΠΛΟ. H παγκόσμια επιστημονική κοινότητα ζητά την απαγόρευση των ΑΥΤΟΝΟΜΩΝ ΦΟΝΙΚΩΝ ΟΠΛΩΝ, όμως είναι γεγονός ότι η Τουρκική αμυντική βιομηχανία τα κατασκευάζει και φυσικά επειδή αποτελεί δική της τεχνογνωσία δεν τα εξάγει.
Bayraktar ΤΒ2
Το Bayraktar TB2 είναι ένα Τουρκικό μη επανδρωμένο εναέριο όχημα μάχης (UCAV) μεσαίου υψομέτρου μεγάλης αντοχής (ΜΑLE) ικανό να ελέγχει εξ αποστάσεως ή με αυτόνομες πτήσεις. Κατασκευάζεται από την Τουρκική εταιρεία Baykar κυρίως για τις ΤΕΔ, αλλά οι Τούρκοι προτίθενται να το εξάγουν σε Ουκρανία, Πολωνία, Αλβανία, Λετονία. Το αεροσκάφος παρακολουθείται και ελέγχεται από ένα πλήρωμα στο σταθμό ελέγχου εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης όπλων, μέσω δορυφόρου Türksat. Το Bayraktar σημαίνει «ensign / σημαία» ή «standard-bearer / σημαιοφόρος» στα Τουρκικά. Η ανάπτυξη του UAV πιστώθηκε σε μεγάλο βαθμό στον Selçuk Bayraktar, πρώην μεταπτυχιακό φοιτητή του MIT, και γαμπρό του Ερντογάν.
Το αεροσκάφος βασίστηκε αρχικά σε εισαγόμενα και ρυθμιζόμενα εξαρτήματα και τεχνολογίες όπως οι κινητήρες, που κατασκευάζονται από την Rotax στην Αυστρία) και οπτικο-ηλεκτρονικά σε αισθητήρες FLIR που εισήχθησαν από τη Wescam στον Καναδά ή από την Hensoldt από τη Γερμανία. Οι εξαγωγές κινητήρων σταμάτησαν από την Bombardier, ιδιοκτήτη της Rotax, όταν ξεκίνησε η στρατιωτική χρήση από τις ΤΕΔ των Bayraktar. Τον Οκτώβριο του 2020 σταμάτησε και η Καναδική Wescam (οπτικών και αισθητήρων) από το ΥΠΕΞ του Καναδά τις εξαγωγές. Όμως οι ΤΕΔ ξεκίνησαν τις δοκιμές ενσωμάτωσης των FLIR με το σύστημα CATS FLIR της Aselsan στις 6 Νοεμβρίου 2020.
Η πλατφόρμα και τα συστήματα των UCAVs Bayraktar TB2 έχουν αξιολογηθεί για τα επιτεύγματά τους θετικά από τον Βρετανό ΥΠΑΜ Μπεν Γουάλας. Εκτός τον πόλεμο στη Λιβύη, χρησιμοποιήθηκαν στις επιχειρήσεις των ΤΕΔ στη Β. Συρία κατά των Αραβοκουρδικών δυνάμεων του SDF, κατά των αμιγώς Κουρδικών δυνάμεων του YPG και στην επιχείρηση «Spring Shield» στην Idlib. Επίσης χρησιμοποιήθηκαν πρόσφατα στις συγκρούσεις που έλαβαν χώρα στη Δημοκρατία του Αρτσάχ ή Ναγκόρνο-Καραμπάχ, συνθλιβοντας την αεράμυνα των Αρμενικών δυνάμεων παρόλο που διέθεταν οι τελευταίοι επαρκείς συστοιχίες των S-300. Τέλος εικάζεται ότι χρησιμοποιείται σήμερα και στις συγκρούσεις στις οροσειρές του Καντίλ στο Β. Ιράκ κατά του ΡΚΚ και των Permerga, παρά τις ιδιαίτερες μορφολογικές συνθήκες του εδάφους (πυκνά δάση και σπήλαια). Παρά την αιματοχυσία που υφίστανται οι ΤΕΔ από την υπόψη επιχείρηση επίσης θεωρείται ότι οι Κουρδικές απώλειες είναι πολύ μεγαλύτερες.
Γαλλοβρετανική συνεργασία σε UAS στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ
Στο ΝΑΤΟ έχουμε τη συνεργασία Γάλλων και Βρετανών στον τομέα κατασκευής των UCAVs. Θα σταθούμε ενδεικτικά στο ΗΒ, όπου ανέπτυξε το Watchkeepers UAS (Unmanned Aircraft Systems) των αεροπορικών συστημάτων Intelligence Surveillance Reconnaissance (ISR) σε συνεργασία με τη Γαλλική Thales. Το UAS κατασκευάζεται στο ΗΒ, παρέχοντας σε πραγματικό χρόνο, βελτιωμένη επίγνωση της κατάστασης για τα στρατεύματα στο έδαφος, ενώ βοηθά στη μείωση του κινδύνου και της απώλειας ζωής. Το εν λόγω UAS χρησιμοποιήθηκε επιτυχώς για την υποστήριξη επιχειρήσεων στο Αφγανιστάν. Στο Watchkeeper έχει απονεμηθεί Release To Service (RTS), μετά από αυστηρές κριτικές ασφάλειας και αξιοπλοΐας για να εξασφαλίσει ότι το σύστημα μπορεί να λειτουργήσει με ασφάλεια από τον Βρετανικό Στρατό. Ο σταθμός ελέγχου εδάφους του παρατηρητή είναι η κύρια διεπαφή προγραμματισμού αποστολών, εντολών και ελέγχου και μπορεί να λειτουργήσει ανεξάρτητα ή ως μέρος ενός δικτύου C4I. Το Watchkeeper φέρνει σύγχρονα οπτικά συστήματα και ραντάρ.
Anti-drones Όπλα η απάντηση στα Slaughterbots
Τα anti-drones, επίσης γνωστά και ως, C-UAS ή counter-UAV, είναι συστήματα που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για την παρακολούθηση και την ανίχνευση αεροσκαφών, τα οποία χρησιμοποιούν ποικιλία τεχνολογιών. Τα περισσότερα drones εντοπίζονται με τεχνικές όπως ανίχνευση ραδιοσυχνότητας (RF) και οι υπέρυθρες και στη συνέχεια καταστρέφονται, με τεχνικές όπως το RF Jamming, το GNSS Jamming, το Spoofing, Laser, τα δίχτυα κ.λπ. Ας δούμε μερικές από τα πιο σύγχρονες τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται σήμερα για την ανίχνευση, αλλά και την κατάρριψη των εν λόγω αεροσκαφών.
Εξοπλισμός Παρακολούθησης Drone
Ο εξοπλισμός παρακολούθησης μπορεί να είναι παθητικός (απλά να βλέπει ή να ακούει) ή να είναι ενεργός (στέλνει ένα σήμα και αναλύει τι έρχεται) και μπορεί να εκτελέσει διάφορες λειτουργίες, όπως ανίχνευση, ταξινόμηση, ταυτοποίηση, εντοπισμό, παρακολούθηση και προειδοποίηση. Ορισμένες συσκευές μπορούν να αναγνωρίσουν ένα συγκεκριμένο μοντέλο drone, ή ακόμα και να προσδιορίσουν το ψηφιακό δακτυλικό αποτύπωμα του ελεγκτή, όπως για παράδειγμα τη διεύθυνση MAC. Το να ειδοποιούμαστε ότι ένα drone βρίσκεται κάπου στην περιοχή είναι χρήσιμο, αλλά η ικανότητά μας να αναπτύξουμε αντίμετρα είναι σαφώς καλύτερη όταν γνωρίσουμε την ακριβή τοποθεσία της συσκευής. Ο κατάλληλος εξοπλισμός επιτρέπει στους χρήστες να παρακολουθούν τη θέση του drone σε πραγματικό χρόνο. Υπάρχουν τέσσερις κύριοι τύπου εξοπλισμού παρακολούθησης των drone, οι αναλυτές ραδιοσυχνοτήτων (RF), οι ακουστικοί αισθητήρες (μικρόφωνα), οι οπτικοί αισθητήρες (κάμερες) και τα ραντάρ.
RF Jammers
Ένα RF Jammer είναι μια στατική, κινητή ή φορητή συσκευή που μεταδίδει μια μεγάλη ποσότητα ενέργειας ραδιοσυχνοτήτων προς το drone, καλύπτοντας το σήμα του ελεγκτή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ένα από τα τέσσερα σενάρια, ανάλογα με το drone: το drone κάνει μια ελεγχόμενη προσγείωση, το drone επιστρέφει στη αρχική θέση που έχει οριστεί από το χρήστη, το drone πέφτει ανεξέλεγκτα στο έδαφος ή πετάει σε μια τυχαία κατεύθυνση. Εκτιμάται ότι στην επιχείρηση Spring Shield των ΤΕΔ στην Idlib τα Τουρκικά Bayraktar και ΑΝΚΑ-S δέχθηκαν παρεμβολές Ηλεκτρονικού Πολέμου σε περιβάλλον Jamming, όπου το GPS του UCAV εξαπατήθηκε πετώντας σε λανθασμένες ψηφιακές συντεταγμένες.
GPS Spoofers
Αυτή η συσκευή στέλνει ένα σήμα στο drone, αντικαθιστώντας την επικοινωνία με τους δορυφόρους GPS που χρησιμοποιεί για πλοήγηση. Με αυτό τον τρόπο, το drone νομίζει ότι βρίσκεται σε διαφορετική τοποθεσία. Με τη δυναμική μεταβολή των συντεταγμένων GPS σε πραγματικό χρόνο, η θέση του drone μπορεί να ελεγχθεί από τον πομπό. Μόλις αποκτηθεί ο έλεγχος, το drone μπορεί να κατευθυνθεί π.χ. σε μια «ασφαλή ζώνη». Έχει ως μειονέκτημα τη μικρή απόσταση, όπου μπορεί να επηρεάσει (και να προκαλέσει εμπλοκή) σε άλλες ραδιοεπικοινωνίες.
Συσκευές υψηλής ισχύος μικροκυμάτων
Οι συσκευές υψηλής ισχύος μικροκυμάτων (HPM) παράγουν ένα ηλεκτρομαγνητικό παλμό (EMP) ικανό να διαταράξει τις ηλεκτρονικές συσκευές. Το ΕΜΡ παρεμβαίνει στις ραδιοζεύξεις και διακόπτει ή ακόμη και καταστρέφει τα ηλεκτρονικά κυκλώματα σε αεροσκάφη (συν οποιαδήποτε άλλη ηλεκτρονική συσκευή εντός της εμβέλειας) λόγω της καταστροφικής τάσης και των ρευμάτων που δημιουργεί. Ωστόσο υφίσταται σχετικός κίνδυνος διακοπής της επικοινωνίας ή καταστροφής άλλων ηλεκτρονικών συσκευών στην περιοχή.
Net Gun
Το συγκεκριμένο σύστημα μοιάζει με μπαζούκα, αλλά καταρρίπτει τα drones χωρίς όμως να τα καταστρέφει. Εκτοξεύει με πεπιεσμένο αέρα ένα βλήμα, μέσα στο οποίο βρίσκεται ένα μεγάλο δίχτυ. Το δίχτυ ξεδιπλώνεται και πιάνει το drone και το ρίχνει στο έδαφος. Ωστόσο, το drone δεν καταστρέφεται, καθώς ένα αλεξίπτωτο προσαρμοσμένο στο δίχτυ φροντίζει να το προσγειώσει με ασφάλεια.
Laser υψηλής ισχύος
Οπτική συσκευή υψηλής ισχύος που παράγει μια δέσμη φωτός ή δέσμη laser που εστιάζει, καταστρέφοντας το drone. Η εν λόγω λύση είναι φυσικά σε πειραματικό στάδιο, ωστόσο φαίνεται να είναι αρκετά αποτελεσματική.
Γεράκια
Μπορεί αρχικά να ακούγεται περίεργο, ωστόσο τα γεράκια μπορούν να εκπαιδευτούν κατάλληλα, ώστε να συλλαμβάνουν μικρά αεροσκάφη. Σε αυτό το σενάριο δεν χρησιμοποιείται κάποιου είδους τεχνολογία, αλλά η εκπαίδευση είναι αρκετά χρονοβόρα (τουλάχιστον 1 έτος ανά πτηνό). Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως τα πτηνά δεν είναι και αποτελεσματικά. Φεύγει από το χέρι του εκπαιδευτή, πετάει γρήγορα προς το μέρος του και το αρπάζει με τα γαμψά νύχια της. Το drone δεν πέφτει στο έδαφος. Το παίρνει μαζί του και το προσγειώνει με ασφάλεια. Ανάλογα το είδος του γερακιού η όρασή τους μπορεί να φτάσει από τα 5.000 έως και τα 10.000 μέτρα, ενώ αντίστοιχα η ταχύτητα τους μπορεί να αγγίξει τα 440 χιλιόμετρα την ώρα σε μια κάθετη εφόρμηση.
Κάθε μία από τις παραπάνω μεθόδους έχει τα υπέρ και τα κατά της και έτσι είναι πιθανό ότι η καλύτερη λύση είναι ένας συνδυασμός των παραπάνω τεχνολογιών. Φυσικά αυτός ο συνδυασμός εξαρτάται ανάλογα με την περίσταση και την εγκατάσταση και φυσικά το συνολικό κόστος. Σε κάθε περίπτωση τα drones εκτός από επιτήρηση και πληροφόρηση, πρέπει να έχουν και επιχειρησιακές δυνατότητες προσβολής εχθρικών στόχων αλλά και δυνατότητες καταστροφής UCAVs και ειδικά των Slaughterbots.
