''Η εκπλήρωση του πόθου είναι κεφάλαιο οδυνηρό στο βιβλίο της μοίρας των ανθρώπων'', λέει ο Φλωμπέρ. Κι εγώ θα πρόσθετα ότι χειρότερο κακό κι απ' τον ανεκπλήρωτο πόθο, χειρότερο από το να μη γευτεί ποτέ κανείς αυτό που θα ήθελε στη ζωή του - έτσι όπως το ήθελε και τότε που το ήθελε - είναι το να αφήσει ανέκφραστα τα συναισθήματά του.
Να τα πνίξει βαθιά μέσα του, μέχρι να τον πνίξουν εντελώς ψυχικά, έτσι που να τον κάνουν να φυτοζωεί, να μην υπάρχει. Να πνίξουν τα συναισθήματά του οι νόμοι του υποκριτικού καθωσπρεπισμού, που οδηγούν συνήθως στην υιοθέτηση απάνθρωπων στερεοτύπων τα οποία συνιστούν παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε βάρος του και σε βάρος μας. Σε βάρος της ευτυχίας μας, της ζωής μας...
Κι αυτό το βάρος της απάρνησης της ευτυχίας μας βαραίνει ες αεί στην ψυχή μας ως ματαιότητα. Ως ματαιότητα των πάντων...
- Μη ζητάς το ανέφικτο της ευτυχίας, που δεν είναι παρά σταγόνες δροσιάς στον Γολγοθά της ζωής, θα μου έλεγε κάποιος απαισιόδοξος.
- Μην ονειροπολείς και μην αυταπατάσαι. Μπορούμε να ζήσουμε και χωρίς όνειρα και επιδιώξεις, γιατί - όσο τα κυνηγάμε - τόσο μας κυνηγά η ζωή και μαζί της ο κίνδυνος να ξεφύγουμε απ' την πεπατημένη και να πέσουμε στον γκρεμό..., θα πρόσθετε άλλος της Σχολής του Κυνικού Ρεαλισμού.
- Μα είναι τόσο άχαρη η ζωή χωρίς τα όνειρα, χωρίς τη λαχτάρα να αγγίξεις τ' αστέρια, χωρίς το πάθος να δείξεις στον άλλον το πόσο τον αγαπάς..., μουρμουρίζω συλλογισμένη τεντώνοντας με προσπάθεια τις βλεφαρίδες μου, για να συγκρατήσω τα δάκρυά μου που είναι έτοιμα να ξεχειλίσουν. Να ξεχειλίσουν στη σκέψη ότι η... ροή της ''ρεαλιστικής'' ζωής είναι απροσπέλαστη και δε σηκώνει συναισθηματισμούς και ονειροπολήσεις.
Όμως, σχεδόν ασυναίσθητα, φέρνω μ' ένα σκίρτημα εντός μου τον Πίνδαρο και το ''Σκιάς όναρ ο άνθρωπος'', που έλεγε, για παρηγοριά. ''Ο άνθρωπος είναι το όνειρο μιας σκιάς'', σίγουρα. Είναι φως και σκιά μαζί. Είναι η σκιά που ονειρεύεται αυτό που δεν μπορεί να φτάσει...
- Αυτό που δεν μπορεί να φτάσει... Το όνειρο..., ψιθυρίζω αφηρημένα και το μυαλό μου να τρέχει με ταχύτητα αστραπής στις χωρίς ηλικία μάσκες των μαθητών μας, που απόκτησαν τελευταία - μετά τα δραματικά απρόοπτα στις ζωές τους λόγω του covid 19 και των lockdown που τους επέβαλαν για προστασία από αυτόν - μαρμάρινα χαρακτηριστικά, χωρίς συναίσθημα.
Απόκτησαν βλέμμα αγριμιού που νιώθει φυλακισμένο. Βλέμμα που κουβαλά κάτι από αστρική μοναξιά μέσα του. Κάτι απ' τη σιωπή του διαστήματος, που αντανακλά το συναίσθημα της μόνωσης των ανθρώπων...
Ζώντας σε συνθήκες σχεδόν απομόνωσης μακριά από το σχολείο και την επαφή με δασκάλους και συμμαθητές, βλέπουν να αλλάζουν οι μέρες, οι μήνες, οι εποχές, χωρίς να νιώθουν τον ήλιο να τους ζεσταίνει.
Τον ήλιο που θα δώσει τέλος στον εφιάλτη τους και θα δώσει ώθηση στη ζωή που ονειρεύονται να κάνουν. Τη ζωή που έχει λόγο να αποτραβιέται σήμερα, να στοιβάζεται στα κατάβαθα της ψυχής και να πήζει. Να πήζει και να μεταμορφώνεται σε φυτοζωή με όνειρα που έχουν τη σφραγίδα του covid...
Έτσι η μάσκα τους γίνεται ''χλωμή'', ''πέτρινη'', τόσο που δυσκολεύεσαι να τους αναγνωρίσεις. Και αυτό τους οδηγεί σε εκ διαμέτρου αντίθετες σκέψεις και καταστάσεις από αυτές που τους χαρακτήριζαν άλλοτε.
Η ''βίαιη'' απομάκρυνση από αγαπημένες συνήθειες και ψυχαγωγικές ενασχολήσεις στον λίγο ελεύθερο χρόνο που είχαν στη διάθεσή τους ανέκαθεν, λόγω των βεβαρημένων σχολικών προγραμμάτων, έκανε να φωλιάσει και να γιγαντώσει μέσα τους η γεμάτη κατήφεια μοναξιά της εφηβείας.
Της εφηβείας που έγινε ένα με τα τρέχοντα προβλήματα μάθησης, αφού οι ήδη αποκτημένες γνώσεις στην τάξη κοντεύουν να ξεχαστούν με την τελεκπαίδευση και, όσο κι αν εξελίχθηκε η τεχνολογία, κάποια πράγματα δεν εμπεδώνονται μέσω οθόνης. Πώς να το κάνουμε;
Κι αυτό αποκαρδιώνει τους περισσότερους μαθητές, αν και φροντίζουν να κρατούν τις απογοητεύσεις για τον εαυτό τους, για να μην προσθέσουν και άλλον έναν λόγο απόγνωσης στους γονείς και τους δασκάλους τους.
Η πραγματικότητα όμως δεν αλλάζει και είναι δυσοίωνη, γιατί - συν τοις άλλοις - δημιουργεί και ταξικό πρόβλημα, αφού - όσο καλοί και φιλότιμοι κι αν είναι οι εκπαιδευτικοί, υποχρεωμένοι καθώς είναι να ''τρέξουν'' για να προλάβουν την διδακτέα ύλη (παρά τις όποιες περικοπές έχουν γίνει) - κάνουν, αναγκαστικά, ημιτελή δουλειά στις ''αίθουσες'' ηλεκτρονικής διδασκαλίας.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι μεν ευκατάστατοι απ' αυτούς να καταφεύγουν στη λύση των ιδιαίτερων μαθημάτων ή των φροντιστηρίων για τα παιδιά τους, ενώ οι φτωχοί και οι άνεργοι να τα αφήνουν χωρίς βοήθεια, ειδικά αν δεν είναι εγγράμματοι.
Έτσι διαμορφώνεται - σε εποχές υψηλού ανταγωνισμού - μια ανισότητα στην Εκπαίδευση, αφού η κατάκτηση της γνώσης για την πλειονότητα των παιδιών της πατρίδας μας μετατρέπεται σε όνειρο απατηλό, αν δεν υπάρχει οικονομικό οικογενειακό υπόβαθρο που θα τη στηρίξει.
Αυτή είναι, δυστυχώς, η αλήθεια, παρά την υπόσχεση της υπουργού Παιδείας κ. Κεραμέως ότι ''τα παιδιά δεν θα βγουν χαμένα, επειδή κλήρωσε στη γενιά τους το λαχείο του κορονοϊού''. Υπόσχεση που εξυπηρετεί καθαρά πολιτικούς στόχους, γιατί - για να είμαστε ειλικρινείς - είναι εκ των πραγμάτων μη ρεαλιστικοί οι σχεδιασμοί του ΥΠΕΠΘ, αφού η παράταση του σχολικού έτους εντός του Ιουνίου δε σώζει την κατάσταση ούτε σε γνωστικό επίπεδο ούτε στο θέμα της διδακτέας ύλης (η οποία διδάχθηκε βιαστικά στους μαθητές και με άλματα παράδοσης, χωρίς να πιστοποιηθεί επαρκώς η αφομοίωσή τους).
Δεδομένων αυτών αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι με την σχολική χρονιά-λάστιχο θα βγουν ημιμαθείς οι μαθητές των φετινών σχολικών τάξεων και, αν δε βρεθεί τρόπος να αποκατασταθεί η ζημιά, θα μιλάμε για αναλφάβητα παιδιά που θα κληθούν κάποια στιγμή να διαγωνιστούν σε Πανελλαδικές εξετάσεις...
Έτσι, φυσικό επακόλουθο θα είναι να λένε μεθαύριο ότι η Ελληνική Επανάσταση έγινε το 1940, ότι το '40 διώξαμε τους Τούρκους αντί για τους Ιταλούς κι ότι ο Φρέντυ Γερμανός ήταν ένας απ' τους Γερμανούς κατακτητές της πατρίδας μας, όπως μπερδεύουν κάποιοι σήμερα τον αρχαίο ιστορικό Πλούταρχο με τον γνωστό αοιδό της εποχής μας.
Επιπλέον, δεν τίθεται μόνο θέμα μάθησης υπό τις παρούσες συνθήκες. Το πρόβλημα των μαθητικών κενών μπορεί να αντιμετωπιστεί σε μεγάλο βαθμό - αν και θα έπρεπε, ήδη, να έχει γίνει - με ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης (ανάλογο με εκείνο που εκπόνησε η βρετανική κυβέρνηση βάζοντας τετραετές χρονοδιάγραμμα κάλυψης των κενών των παιδιών).
Εκτός απ' το θέμα της κάλυψης των κενών ωστόσο, τίθεται και το ζήτημα της ψυχικής και πνευματικής υγείας τους, που προκάλεσαν από κοινού η πανδημία, η απομάκρυνση απ' το σχολικό περιβάλλον και ο εγκλεισμός στα σπίτια τους.
Αν προσθέσουμε μάλιστα σε αυτά, το υπάρχον διαχρονικά πρόβλημα του συντηρητισμού το οποίο προβάλλει εμπόδια στα τολμηρά και επαναστατικά όνειρα των νέων για παρέμβαση στις κοινωνικές ή πολιτικές εξελίξεις, θα καταλάβουμε πόσο ανελεύθεροι νιώθουν αυτοί που εκπροσωπούν το πιο δυναμικό κομμάτι της κοινωνίας μας.
Σας ακούω να συμφωνείτε μαζί μου λέγοντας πως οι επιδιώξεις και τα οράματα των νέων σήμερα προσκρούουν όχι μόνο στα νέα δεδομένα που διαμόρφωσε η επέλαση της πανδημίας, αλλά και στις κατεστημένες λειτουργίες και δομές της ελληνικής κοινωνίας, η οποία επιβάλλει τον συντηρητισμό και διαιωνίζει τα ρατσιστικά στερεότυπα.
Και είναι έτσι ακριβώς, όπως τα λέτε. Γι' αυτό και γκρεμίζονται από γενιά σε γενιά τα μεγάλα οράματα και οι ελπίδες των νέων για την πραγμάτωση των δικών τους ονείρων. Γκρεμίζονται όμως και με δικιά τους ευθύνη, όταν στερεύει ο χρόνος των οραμάτων τους και απαιτείται η θυσία τους προς χάριν της σταδιοδρομίας (αν υπάρχει ακόμα ελπίδα γι' αυτήν μετά τη διάλυση των δεδομένων στην αγορά εργασίας λόγω του covid).
Έτσι το πιο ελπιδοφόρο κομμάτι της κοινωνίας μας αναγκάζεται να υποταχθεί στον στυγνό ρεαλισμό και, επηρεασμένο απ' τη στειρότητα της εποχής μας, να συμβιβαστεί με την αδυσώπητη πραγματικότητα.
Αναγκάζεται να συμβιβαστεί και να ακολουθήσει μοιραία τις ''συντεταγμένες'' του καιρού μας ματαιώνοντας τα όνειρά του. Αναγκάζεται να υποταχθεί στις ευκολίες και τις ευτέλειές του, για να αποφύγει τα προσωπικά και συλλογικά αδιέξοδα που υψώνονται ανάχωμα σε αυτά. Αδιέξοδα που είναι γεμάτα από ανισότητες και στερήσεις, πασπαλισμένες με μπόλικη δόση αναξιοκρατίας, ανεργίας και αβεβαιότητας...
