Γ. Μοτσάκος Ειδικός σε Θέματα Άμυνας και πληροφοριών
Τα πάνω κάτω θα έρθουν στην Τουρκία και την πολυδιαφημιζόμενη δήθεν ισχυρή αμυντική βιομηχανία της χώρας, αν ο Ερντογάν και το καθεστώς του τα βάλουν πραγματικά στην ελληνική και κυπριακή ΑΟΖ με ενεργειακούς κολοσσούς (ΗΠΑ-Ιταλία-Ν.Κορέα-Γαλλία).
Το παιχνίδι και η ουσία αφορά ότι το κέρδος από τα ελληνικά κοιτάσματα υπερκαλύπτει πολλές φορές τα έσοδα που βγάζουν σήμερα οι χώρες αυτές από την τουρκική αγορά.
Οι κολοσσοί αυτοί θέλουν «ησυχία» στην Α.Μεσόγειο και αν κάποιος όπως ο Ερντογάν την διαταράξει θα εξαφανίσουν τον ίδιο και την χώρα του από τον χάρτη.
Παρά το γεγονός ότι η Άγκυρα έχει επικεντρωθεί μόνιμα στο θέμα της Ανατολικής Μεσογείου και αντιτίθεται σθεναρά στις δραστηριότητες των γειτονικών χωρών όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, καθώς και σε διεθνείς ενεργειακές εταιρείες στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κύπρου, έχει φτάσει πλέον σε ένα σοβαρότατο δίλημμα, αναφέρουν ειδικοί αναλυτές που γνωρίζουν πολύ καλά πρόσωπα και πράγματα.
Η στάση έγινε ακόμα πιο έντονη στις 23 Νοεμβρίου, όταν ο Τούρκος υπουργός Binali Yıldırım, ομιλητής στην Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας, προειδοποίησε τις διεθνείς ενεργειακές εταιρείες να μην υλοποιήσουν εξερευνήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου στα ύδατα γύρω από την Κύπρο.
Η Άγκυρα υποστηρίζει ότι η Ελληνοκυπριακή Δημοκρατία παραβιάζει την υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας και ότι σε κάθε περίπτωση η εκμετάλλευση των όλων των ενεργειακών πόρων γύρω από το νησί θα ισοδυναμούσε με παραβίαση των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων.
Ωστόσο, το ζήτημα δεν είναι τόσο απλό όσο φαίνεται και η Τουρκία αντιμετωπίζει ένα τεράστιο δίλημμα, καθώς συγκεκριμένοι πετρελαϊκοί γίγαντες και τα κράτη τους έχουν κοινοπραξίες με την Τουρκία όχι μόνο στον ενεργειακό τομέα αλλά και στον τομέα της άμυνας.
Η τουρκική αμυντική βιομηχανία η οποία φέρεται από πολλούς ως παράδειγμα, «απογειώθηκε» από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, καθώς η Άγκυρα αύξησε τη συμμετοχή της σε έργα συμπαραγωγής και συν-ανάπτυξης με άλλες χώρες.
Πολλές επιχειρήσεις ενέργειας από αυτές τις χώρες, δραστηριοποιούνται στην Ανατολική Μεσόγειο και οποιαδήποτε «επίθεση» εναντίον τους θα «πονέσει» πολύ την Τουρκία, διότι «τα αντίποινα θα είναι τεράστια και τα χρήματα πολλά».
Η πιο δραστήρια εταιρεία στην ΑΟΖ της Ελλάδας είναι η ιταλική εταιρεία ENI. Οι εταίροι της ENI είναι η εταιρεία KOGAS της Νότιας Κορέας και η γαλλική εταιρεία TOTAL.
Τον περασμένο Φεβρουάριο, το τουρκικό ναυτικό εμπόδισε δύο φορές τα σκάφη έρευνας που εκμισθώθηκαν από την ΕΝΙ στην κυπριακή ΑΟΖ.
Η ENI όμως, έχει σημαντική δράση στην Τουρκία.
Η εταιρεία μαζί με την ρωσική εταιρία ενέργειας Gazprom πωλούν φυσικό αέριο από τη Ρωσία που μεταφέρεται μέσω του υποθαλάσσιου αγωγού Blue Stream στην τουρκική αγορά. Επιπλέον, η χημική θυγατρική της ENI, η Versalis Kimya λειτουργεί στον τουρκικό τομέα χημικών προϊόντων.
Η Τουρκία ουσιαστικά μέσω της ΕΝΙ έχει έρθει σε αντιπαράθεση με την Ιταλία, μια χώρα με την οποία έχει πολύ σημαντικές κοινές αμυντικές σχέσεις.
Η Ιταλία είναι κορυφαίος αμυντικός εταίρος της Τουρκίας και το επιθετικό ελικόπτερο T129 ATAK είναι ένα από τα σημαντικότερα προϊόντα αυτής της συνεργασίας.
Το «τουρκικό» υποτίθεται ελικόπτερο είναι ουσιαστικά αντιγραφή του ιταλικού ελικοπτέρου A129 Mangusta και συναρμολογήθηκε από την Turkish Aerospace Industries, με την ενσωμάτωση κάποιων μόνο τουρκικής κατασκευής ηλεκτρονικών συστημάτων.
Σήμερα χρησιμοποιείται ενεργά στις αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις στη Βόρεια Συρία από τον τουρκικό στρατό.
Τον Ιούλιο, η Τουρκία είχε συμφωνία με το Πακιστάν για την πώληση 30 ελικοπτέρων T129 έναντι 1.5 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Πως θα γίνουν όλα αυτά αν η Ιταλία διακόψει την ροή ανταλλακτικών και τεχνογνωσίας λόγω της στάσης της Άγκυρας απέναντι στην ΕΝΙ;
Το τουρκικό ναυτικό επίσης έχει επιλέξει το αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας ATR-72 της Alenia Aermacchi, ενώ τα τουρκικά πολεμικά πλοία έχουν εξοπλιστεί με συστήματα πυροβόλων Otomelara, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων επικοινωνίας των Κορβετών Milgem Class Corvette και Selex.
Οι αμυντικές επιχειρήσεις που παράγουν τα συστήματα αυτά είναι οι θυγατρικές της ιταλικής εταιρείας Lonardo.
Ένας άλλος σημαντικός τομέας στον οποίο συνεργάζεται η Τουρκία με την Ιταλία είναι η ανάπτυξη ενός μακρού βεληνεκούς συστήματος αντιαεροπορικής και πυραυλικής άμυνας.
Η Τουρκία υπέγραψε επιστολή προθέσεων με την Ιταλία και τη Γαλλία για να ενισχύσει τη συνεργασία για ένα κοινό πυραυλικό σύστημα, το οποίο έχει αναθέσει στην γαλλο-ιταλική κοινοπραξία EUROSAM.
Αυτές οι εταιρείες μαζί με τουρκικές επιχειρήσεις θα αναπτύξουν ένα νέο σύστημα βασισμένο στο σύστημα πυραύλων SAMP-T.
Μια άλλη εταιρεία κολοσσό η οποία δραστηριοποιείται στην ΑΟΖ της Κύπρου είναι η TOTAL, η οποία από το 1992 προμηθεύει με δεκάδες προϊόντα την τουρκική αγορά, όπως λιπαντικά, χημικά, φυσικό αέριο, διεθνείς μεταφορές και πετροχημικά προϊόντα.
Η εταιρεία είναι εταίρος στο έργο του αγωγού Baku-Tiflis-Ceyhan με ποσοστό 5%. Προμηθεύει επίσης την Τουρκία με υγροποιημένο φυσικό αέριο από τη Νιγηρία, μέσω της LNG Limited, της οποίας οι μέτοχοι είναι οι εταιρείες TOTAL, ENI και SHELL, η οποία έχει το 51% των μετοχών.
Εκτός από τα μεγάλης εμβέλειας πυραυλικά συστήματα, Τουρκία και Γαλλία συμμετέχουν στο πρόγραμμα μεταφορικών αεροσκαφών A400M, ενώ γαλλικές κορβέτες και περιπολικά σκάφη είναι σε υπηρεσία στο τουρκικό ναυτικό από το 2000.
Ο γαλλικός αμυντικός γίγαντας Thales είναι ο κύριος προμηθευτής του τουρκικού ναυτικού και σχεδόν όλα τα τουρκικά πολεμικά αεροσκάφη και πλοία είναι εξοπλισμένα με ναυτικά συστήματα μάχης Thales, συμπεριλαμβανομένων των ραντάρ και των συστημάτων ελέγχου και εντολών.
Η Νότια Κορέα, μια χώρα της οποίας η εταιρεία Hyundai είναι εταίρος της ENI, είναι ένας από τους κύριους εταίρους της Τουρκίας στον τομέα της άμυνας τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα όσον αφορά τη μεταφορά τεχνολογίας.
Στο φιλόδοξο έργο κατασκευής του «τουρκικού» άρματος μάχης Altay, συμμετέχει η Hyundai Rotem. Το ίδιο συμβαίνει με το αυτοκινούμενο πυροβόλο T-155 FIRTINA της Τουρκίας, το οποίο βασίζεται στο νοτιοκορεατικό αντίστοιχο K-9 της Samsung.
Αυτή τη στιγμή, η τουρκική Πολεμική Αεροπορία χρησιμοποιεί το κορεατικό αεροσκάφος KT-1 ως βασικό εκπαιδευτικό αεροσκάφος. Συνολικά 55 αεροσκάφη KT-1 παραδόθηκαν στην τουρκική Πολεμική Αεροπορία με κόστος 500 εκατομμυρίων δολαρίων.
Σε αντίθεση με τις δραστηριότητες της ΕΝΙ, η Τουρκία δεν παρενέβη στις εργασίες γεώτρησης κοντά στην Κύπρο που διεξήγαγαν οι πετρελαιοπαραγωγοί κολοσσοί Exxonmobil και Noble Energy.
Γιατί δεν παρενέβη η Τουρκία στις αμερικανικές επιχειρήσεις ενέργειας;
Πρώτον, οι αμερικανικές επιχειρήσεις ενέργειας βοηθούν την Τουρκία να διερευνήσει και να εκμεταλλευτεί τα αποθέματα υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το πρώτο πλωτό γεωτρύπανο της Τουρκίας «Πορθητής» διεξάγει έρευνες στην Αττάλεια με τη βοήθεια του αμερικανικού πετρελαϊκού γίγαντα Schlumberger.
Ένα γεωτρύπανο που ανήκει σε άλλη αμερικανική εταιρεία, την Rowan, άρχισε επίσης έρευνες στην Μερσίνα.
Υπάρχουν επίσης στρατιωτικοί λόγοι που η Τουρκία αποφεύγει να παρέμβει στις δραστηριότητες των ΗΠΑ κοντά στην Κύπρο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η SASAD, οι συνολικές αμυντικές εισαγωγές της Τουρκίας ανήλθαν σε 1,54 δισεκατομμύρια δολάρια το 2017 και οι Ηνωμένες Πολιτείες έλαβαν το 35% του συνολικού μεριδίου αγοράς της Τουρκίας.
Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα όπλα που κατασκευάζονται από την Αμερική, όπως μαχητικά αεροσκάφη, αεροσκάφη έγκαιρης προειδοποίησης, αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού, ελικόπτερα και κατευθυνόμενοι πύραυλοι και επομένως η Τουρκία έχει βάσιμους λόγους να μην εναντιωθεί στις ΗΠΑ, διότι ένα εμπάργκο θα διέλυε σαν «τραπουλόχαρτο» την αμυντική της ισχύ.
Όλες αυτές οι εταιρείες όμως δραστηριοποιούνται πλέον στην χρυσοφόρα ΑΟΖ της Ελλάδας και όλα θα αλλάξουν, αναφέρουν οι διεθνείς αναλυτές.
Έτσι, η Τουρκία είναι προφανώς αντιμέτωπη με μια δύσκολη εξισορρόπηση όσο αφορά την Ανατολική Μεσόγειο, όπου πρέπει να πάρει προσεκτικά τις αποφάσεις της εάν θέλει να αποτρέψει την εξερεύνηση του φυσικού αερίου χωρίς να βλάψει τα δικά της συμφέροντα σε άλλους τομείς.
