Του Μάνου Χατζηγιάννη
Σε μια κίνηση ματ προχωράει το Φανάρι την στιγμή που οι μουρμούρες για το ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα πολλαπλασιάζονται.
Ύστερα από απόφαση του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, λοιπόν, συγκαλείται σύναξη της Ιεραρχίας του Θρόνου από 1 έως και 3 Σεπτεμβρίου, στην Πόλη. Η Σύναξη αυτή, η οποία θα συμπέφτει με την αρχή της Ινδίκτου (αρχή εκκλησιαστικού έτους) σύμφωνα με πηγές του Πατριαρχείου “θα ασχοληθεί με ζητήματα που απασχολούν τη Μητέρα Εκκλησία και ευρύτερα την Ορθοδοξία” και πραγματοποιείται στο πλαίσιο παλαιότερης απόφασης να συνέρχονται ανά τριετία οι Ιεράρχες του Πατριαρχείου απ’ όλο τον κόσμο.
Υπενθυμίζεται ότι η προηγούμενη Σύναξη της Ιεραρχίας του Θρόνου πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο του 2015 και είχε δημιουργήσει προβλήματα στις σχέσεις Αθήνας-Φαναρίου μιας και η Ιερά Σύνοδος της Ελλαδικής Εκκλησίας δεν είναι με καλό μάτι την πρόσκληση που απηύθυνε ο Οικουμενικός Πατριάρχης στους μητροπολίτες των λεγομένων “Νέων Χωρών”.
Στις 29 Αυγούστου 2015 ο κ. Βαρθολομαίος υποδεχόταν τους Έλληνες Αρχιερείς λέγοντας: «Μετά πολλής χαράς ωσαύτως υποδεχόμεθα εις την παρούσαν Σύναξιν και τους αδελφούς αρχιερείς τους διαποιμαίνοντας τας εν Ελλάδι επαρχίας του Οικουμενικού Θρόνου ευχαριστούντες αυτούς διά την πρόθυμον ανταπόκρισίν των εις την πρόσκλησιν ημών. Ως γνωστόν, οι Ιεράρχαι ούτοι, διά της Πατριαρχικής και Συνοδικής Πράξεως του έτους 1928, έχουν διοικητικώς την αναφοράν αυτών εις την Ιεράν Σύνοδον της αγιωτάτης αδελφής Εκκλησίας της Ελλάδος, της οποίας και αποτελούν ισότιμα μέλη, καθ᾿ όσον αι επαρχίαι των λεγομένων «Νέων Χωρών», τας οποίας ούτοι διαποιμαίνουν, διοικούνται επιτροπικώς υπό της Εκκλησίας ταύτης βάσει της εν λόγω Πράξεως».
Τότε μάλιστα σε επιστολή του προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη, ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος εξέφρασε την απορία του για τους λόγους που δεν είχε ενημερωθεί ως πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος για την πρόθεση πρόσκλησης των μητροπολιτών των επαρχιών των «Νέων Χωρών» και για τον σκοπό της συμμετοχής τους στη σύναξη της Ιεραρχίας του Οικουμενικού Θρόνου. Από τότε μέχρι σήμερα έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι και οι σχέσεις των δύο πλευρών κάθε άλλο παρά αγαστές είναι και αυτό φάνηκε με την απουσία του κ. Ιερώνυμου στο συλλείτουργο με τον Πατριάρχη τον περασμένο Ιούνιο κατά τους εορτασμούς για τον Άγιο Γέροντα Ιάκωβο Τσαλίκη.
Επίσης έχουν υπάρξει σκληρές αναφορές από ανθρώπους του περιβάλλοντος του Φαναρίου όπως ο θεολόγος καθηγητής κ. Αριστείδης Πανώτης ο οποίος έχει χαρακτηρίσει τον Αρχιεπίσκοπο “Έξαρχο” του Πατριαρχείου!!
Το ουκρανικό ζήτημα
Το ζήτημα είναι αν σε αυτη τη σύναξη την μερίδα του λέοντος θα έχει το ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα. Οι Ουκρανοί δυσανασχετούν για τις καθυστερήσεις και τα λόγια στήριξης εκ μέρους του κ. Βαρθολομαίου τους χαϊδεύουν μεν τα αυτιά αλλά τους περισσεύουν κι όλας...
Σύμφωνα με πληροφορίες ο περίφημος τόμος για την αυτοκεφαλία στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχει ακόμη γραφτεί.
Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζει ο Yaroslav Kotsiuba, συντάκτης μιας ειδικής ανάλυσης για το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Πολιτικής.
"Πριν από μερικούς μήνες υπήρχαν πληροφορίες ότι ο Τόμος γράφτηκε ήδη, αυτό είναι εσφαλμένο, καταφέραμε να διαπιστώσουμε ότι δεν έχει ακόμη γραφτεί, δεν υπάρχει κείμενο, μόνο ένα σχέδιο εγγράφου", ανέφερε ο κ. Κότσιουμπα στο Κίεβο τη Δευτέρα.
Σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα, η γραφή του Τόμου πάντως δεν αποτελεί ένα μεγάλο πρόβλημα. Ο ίδιος διευκρίνισε ότι ένα παρόμοιο έγγραφο που εκδόθηκε για την Πολωνική Ορθόδοξη Εκκλησία το 1924 θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως πρότυπο.
Ο Κοτσιούμπα μίλησε για τρία στοιχεία του Τομου :
α) το σκεπτικό, όπου θα λεχθεί ότι «το έδαφος της Ουκρανίας είναι το πρώην έδαφος της Μητρόπολης του Κίεβου» και ότι το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης δίνει τη συγκατάθεσή του για τη δημιουργία αυτοκέφαλης εκκλησίας στην Ουκρανία .
β) Το δεύτερο μέρος του εγγράφου ορίζει όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της νεοσυσταθείσας εκκλησίας και
γ) το τρίτο μέρος περιλαμβάνει τις υπογραφές των Κωνσταντινουπολιτών Επισκόπων
Είναι λοιπόν η Σύναξη στο Φανάρι τον Σεπτέμβριο ευκαιρία για αυτές τις υπογραφές;;;;
Σύμφωνα με πληροφορίες από την Ουκρανία πάντως εκπρόσωποι του Οικουμενικού Πατριαρχείου έχουν σχεδόν ολοκληρώσει τον συντονισμό της προβλεψης του Τομου με τοπικές εκκλησίες, με εξαίρεση την Αλβανία.
"Ο μόνος απόλυτος αντίπαλος της αυτοκεφαλίας είναι η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία", δήλωσε ο Κοτσιούμπα.
Στο μεταξύ στην Ουκρανία ένας εκ των ηγετών της αντιπολίτευσης, ο Βαντίμ Νοβίνσκι, προειδοποιεί για έναν πιθανό εμφύλιο πόλεμο αν η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία λάβει αυτοκεφαλία, η οποία θα την καταστήσει ανεξάρτητη από το Πατριαρχείο Μόσχας. "Είπα πολύ καθαρά στην Αυτού Αγιότητα τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο: αν δοθεί κάποιο έγγραφο, τουλάχιστον κάτι, ακόμα και κάτι χωρίς ουσία, όπου δεν υπάρχουν συγκεκριμένα σχέδια, αλλά αν αυτό το έγγραφο υπάρχει, τότε ένας εμφύλιος πόλεμος θα ξεκινήσει στη χώρα μας ", και μίλησε για έναν "εκκλησιαστικό πόλεμο σε κάθε πόλη, σε κάθε χωριό", ενώ ταυτόχρονα αποκαλεί τα μέλη του “Πατριαρχείου Κίεβου” ως "γκάνγκστερ και εισβολείς".
