Παρ΄ όλο που θα χρειαστεί χρόνος μέχρι ένα εμβόλιο να γίνει ευρέως διαθέσιμο, αφενός η επιστημονική κοινότητα κάνει τα αδύνατα-δυνατά προκειμένου να παραδώσει στην ανθρωπότητα ένα ασφαλές εμβόλιο σε χρόνο ρεκόρ και από την άλλη οι ηγέτες των Ηπείρων προετοιμάζονται ήδη ώστε όλα να είναι έτοιμα όταν το/τα εμβόλια είναι έτοιμα προς κυκλοφορία.
Τι γνωρίζουμε μέχρι στιγμής για τα εμβόλια που είναι πρώτα στην τελική ευθεία του τερματισμού
Η είδηση πως το εμβόλιο της Pfizer/BioNTech κατά του κοροναϊού είναι αποτελεσματικό κατά 90% αναζωπύρωσε τις ελπίδες για τερματισμό της πανδημίας, ωθώντας σε «ράλι» και τις διεθνείς αγορές.
Η αποτελεσματικότητα του είναι υψηλότερη από τις προσδοκίες και προς το παρόν δεν υπάρχει ανησυχία για την ασφάλειά του.
Η Sarah Boseley, συντάκτρια του Guardian που εξειδικεύεται σε θέματα υγείας, εξηγεί γιατί παρότι το εμβόλιο αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα, υπάρχουν εμπόδια που πρέπει να ξεπεράσουμε, και γιατί μέτρα όπως η χρήση μασκών, οι αποστάσεις και η τηλεργασία πρέπει – προς το παρόν – να διατηρηθούν.
Ερωτήματα και «όροι χρήσης»
Η Boseley μιλάει για την τεχνολογία mRNA, που σε αντίθεση με τα συμβατικά εμβόλια – που περιέχουν τμήματα του ίδιου του παθογόνου παράγοντα – τα εμβόλια με αυτή την τεχνολογία δεν περιέχουν κανένα αντιγόνο, αλλά μόνο μόρια αγγελιοφόρου RNA.
Η Boseley υπογραμμίζει πως δεν γνωρίζουμε αν το εμβόλιο θα σταματήσει τη μετάδοση του ιού από άνθρωπο σε άνθρωπο ενώ αναφέρει πως το μεγάλο του μειονέκτημα είναι ότι πρέπει να διατηρείται σε ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες, γεγονός που θα αποτελέσεις πρόβλημα για τις πιο φτωχές χώρες.
Το εμβόλιο είναι δύο δόσεων που χορηγούνται με διαφορά τριών εβδομάδων. «Αυτό σημαίνει πως δεν θα είστε προστατευμένοι για τρεις εβδομάδες», λέει η Boseley σημειώνοντας πως παρά την παραγωγή 1,3 δισεκατομμυρίων δόσεων το 2021 θα χρειαστούν και άλλα εμβόλια.
Εντός του μήνα τα νεότερα για το εμβόλιο της Moderna
Η φαρμακευτική εταιρεία Moderna εκτίμησε ότι θα έχει δεδομένα από τις κλινικές δοκιμές μεγάλης κλίμακας του υποψήφιο εμβολίου που παρασκευάζει κατά του κοροναϊού μέχρι το τέλος του μήνα.
Η εταιρεία είπε ότι χρειάζονται 53 ασθενείς στη μελέτη να προσβληθούν από κοροναϊό για τη δημοσίευση των πρώτων δεδομένων. Ο αριθμός αυτός επετεύχθη ωστόσο η Moderna δεν γνωρίζει ακόμη αν οι συμμετέχοντες που αρρώστησαν έλαβαν το εμβόλιο ή το εικονικό φάρμακο.
Αν δεν προκύψουν απροσδόκητες δυσλειτουργίες, πιθανότατα θα υποβάλουν αίτηση για άδεια χρήσης έκτακτης ανάγκης (EUA) μέχρι το τέλος Νοεμβρίου και θα αρχίσουν τη διανομή πριν από το τέλος του έτους.
Η κλινική δοκιμή φάσης 3 της Moderna διεξάγεται σε 30.000 άτομα, με τα μισά να λαμβάνουν το εμβόλιο, και τα μισά το εικονικό φάρμακο. Οι κατευθυντήριες γραμμές της δοκιμής απαιτούν μια ενδιάμεση ανάλυση δεδομένων, η πρώτη που θα διεξαχθεί όταν τουλάχιστον 53 συμμετέχοντες στη δοκιμαστική νοσήσουν από COVID-19. Μόλις αυτό συμβεί, το DSMB θα τρέξει στατιστική ανάλυση για να παρέχει μια αρχική ανάγνωση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας του εμβολίου.
Αν όλα αυτά συνδυαστούν με τα επιθυμητά αποτελέσματα, θα υποβάλουν πιθανώς αίτηση για άδεια χρήσης έκτακτης ανάγκης (EUA) στον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA). Αν εγκριθεί τελικά, θα αρχίσει τη διανομή του εμβολίου σε υψηλού κινδύνου πληθυσμούς και παρόχους υγειονομικής περίθαλψης μέχρι το τέλος του έτους.
Έτοιμες για κυκλοφορία εκατομμύρια δόσεις της AstraZeneca τα Χριστούγεννα
Από την άλλη ο επικεφαλής των δοκιμών του εμβολίου που έχουν ετοιμάσει η AstraZeneca και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, καθηγητής Άντριου Πόλαρντ εξέφρασε την αισιοδοξία του πως το βρετανικό «εμβόλιο θαύμα» κατά του ιού, θα είναι έτοιμο για κυκλοφορία μέχρι τα Χριστούγεννα. Μάλιστα, ο Βρετανός ακαδημαϊκός υποστήριξε πως το συγκεκριμένο αντι-ιικό εμβόλιο θα είναι αρκετά φθηνότερο από εκείνο της Pfizer, το οποίο απαιτεί δυο δόσεις σε απόσταση μερικών εβδομάδων μεταξύ τους και αποθήκευση στους -78 βαθμούς Κελσίου.
«Εργαζόμαστε ακατάπαυστα όλη τη χρονιά κι ανυπομονούμε να δούμ τα αποτελέσματα τους επόμενους μήνες. Είναι θαύμα το γεγονός πως έχουμε καταφέρει, αν και είμαστε μια μικρή ομάδα στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, να κάνουμε δοκιμές σε τόσο μεγάλη κλίμακα και μέσα σε χρόνο ρεκόρ. Η συνεργάτης μας, AstraZeneca θα διανείμει το εμβόλιο σε μη κερδοσκοπική βάση» τόνισε ο Πόλαρντ στη Sun.
Σε γρήγορη κυκλοφορία ελπίζει και η GSK που έχει ετοιμάσει «εκατομμύρια δόσεων»
Την ίδια στιγμή, άλλη μια μεγάλη βρετανική φαρμακευτική, η GlaxoSmithKline ενίσχυσε τις ελπίδες για την γρήγορη κυκλοφορία κι άλλου εμβολίου για τον κορωνοϊό μέχρι τις αρχές του επόμενου έτους, αποκαλύπτοντας πως έχει ήδη παρασκευάσει «εκατομμύρια δόσεων».
«Έχουμε ήδη κατασκευάσει εκατομμύρια δόσεων. Οι πόροι μας είναι επαρκείς και διαρκώς κινούμενοι, ενώ ξεκινούμε και την εγκατάστασή μας στο Βέλγιο. Μπορείτε να κατανοήσετε πόσο περήφανοι αισθάνονται όσοι εργάζονται γι’ αυτό τον σκοπό. Ξέρουν πως θα κάνουμε τη διαφορά» τόνισε στη Daily Mail ο Ρότζερ Κόνορ, πρόεδρος του τμήματος παγκόσμιων εμβολίων της GSK.
Σημειώνεται πως η GSK έχει δεσμευτεί για την παραγωγή ενός δισεκατομμυρίου δόσεων την επόμενη χρονιά και έχει υποστηρίξει πως περιμένει την έγκριση ασφαλείας του προϊόντος μέσα στο πρώτο μισό του 2021. Ωστόσο, η επιτάχυνση στην παρασκευή και η πρόοδος των δοκιμών αυξάνει τις ελπίδες πως το εμβόλιο θα λάβει νωρίτερα τις απαραίτητες εγκρίσεις, ώστε να εμβόλιο να είναι ευρέως διαθέσιμο ως την άνοιξη. Η εταιρεία εργάζεται μέσα από τρία διεθνή παραρτήματα γα το εμβόλιο, με όλα να ετοιμάζονται να προχωρήσουν στο τελικό στάδιο δοκιμών.
«Αγώνας δρόμου» να φθάσει στους Έλληνες το εμβόλιο – Το σχέδιο της ΕΕ
Στις αρχές του νέου έτους θα έχουμε τις πρώτες δόσεις εμβολίου για την Covid-19 στην Ελλάδα, ταυτόχρονα με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ.
Αυτό άλλωστε διαβεβαίωσε και ο υφυπουργός Υγείας Βασίλης Κοντοζομάνης, τονίζοντας πως ήδη εκπονείται επιχειρησιακό σχέδιο εμβολιασμού του πληθυσμού.
Σύμφωνα με τον κ. Κοντοζαμάνη, «η συμμετοχή της Ελλάδας στην κοινή ευρωπαϊκή προμήθεια σε συνδυασμό με την πρόσβαση στο χαρτοφυλάκιο προϊόντων που διαπραγματεύεται και συμφωνεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διασφαλίζει την επάρκεια στην κάλυψη του πληθυσμού».
Όπως σημειώνει «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη υπογράψει συμφωνίες με τις εταιρείες Pfizer και Biontech, AstraZeneca, Sanofi and Johnson & Johnson για τα πειραματικά τους εμβόλια και βρίσκεται σε συνομιλίες με τις Moderna, CureVac και Novavax για την εξασφάλιση και των δικών τους πειραματικών εμβολίων».
Η τελευταία συμφωνία αφορά το εμβόλιο που αναπτύσσουν οι φαρμακευτικές εταιρίες Pfizer και Biontech, το οποίο σκόρπισε παγκόσμια αισιοδοξία μετά την ανακοίνωση για αποτελεσματικότητα κατά 90%. Πρόκειται για την πρώτη ανάλυση στο μέσον της Φάσης 3.
Τι προβλέπουν οι συμφωνίες προαγοράς
Ειδικά για το εμβόλιο των Pfizer και Biontech, η Συμφωνία Προαγοράς προβλέπει ότι οι 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα αγοράσουν 200 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου με τη δυνατότητα επιπλέον προμήθειας 100 εκατομμυρίων δόσεων. «Της έγκρισης της συμφωνίας από την Κομισιόν έπεται η αποδοχή ή μη από τα κράτη μέλη εντός 5 ημερών και στη συνέχεια υπογράφεται η συμφωνία», διευκρινίζει ο υφυπουργός.
Εξηγεί ότι η διανομή του εμβολίου προς τα κράτη μέλη θα ξεκινήσει μόλις χορηγηθεί άδεια κυκλοφορίας από την Κομισιόν κατόπιν έγκρισης και γνωμοδότησης από την αρμόδια ευρωπαϊκή ρυθμιστική αρχή, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων.
Διαπραγμάτευση για την τιμή των εμβολίων
Ο κ. Κοντοζαμάνης αναφέρει ότι «η διαπραγμάτευση της ΕΕ αφορά και την τιμή προμήθειας των εμβολίων. Η δε τελική τιμή κάθε εμβολίου είναι ενιαία για όλα τα κράτη μέλη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεισφέρει στο κόστος κτήσης των εμβολίων, αφού χρηματοδοτεί, μέσω του ESI, την ανάπτυξη τους. Η χρηματοδότηση αυτή θεωρείται προκαταβολή των εμβολίων, που στην ουσία θα αγοράσουν τα κράτη-μέλη».
Η προετοιμασία στην Ελλάδα….
Τις απαραίτητες υποδομές και τις διαδικασίες για τον εμβολιασμό κατά του κοροναϊού προετοιμάζει και η κυβέρνηση.
Η προμήθεια των εμβολίων θα γίνει βάσει των συμβάσεων που έχει υπογράψει η Ευρωπαϊκή Ένωση με φαρμακευτικές εταιρείες και τα εμβόλια θα ξεκινήσουν σταδιακά να φτάνουν στις αρχές του 2021.
Στην Ελλάδα έχει ήδη ξεκινήσει η προετοιμασία των υποδομών για τη μεταφορά, τη διανομή και την αποθήκευση των δόσεων.
Δεδομένου πως τα εμβόλια θα γίνονται σε δύο δόσεις, γίνεται αντιληπτό πως ουσιαστικά η Ελλάδα προμηθεύεται 12,5 εκατομμύρια τεμάχια, δηλαδή έναν αριθμό ικανό να καλύψει πλήρως τον πληθυσμό της, αλλά και να διαθέτει επαρκές απόθεμα για να καλύψει πιθανές απώλειες ή ελαττώματα. Όπως λένε χαρακτηριστικά κυβερνητικές πηγές στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, θέλουμε σε κάθε περίπτωση να είμαστε σίγουροι για την επάρκεια των εμβολίων.
Εμβολιασμοί σε 1.018 κέντρα σε όλη τη χώρα
Ο εμβολιασμός θα γίνει σε 1.018 κέντρα σε όλη την Ελλάδα, τα οποία έχουν ήδη οριστεί και προετοιμάζονται σταδιακά γι’ αυτό το σκοπό.
Πρόκειται για νοσοκομεία, κέντρα υγείας και άλλες παρόμοιες υποδομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, με το αρμόδιο υπουργείο να έχει ορίσει τις προδιαγραφές των κέντρων εμβολιασμού και να έχει την ευθύνη για την προετοιμασία τους. Θα υπάρξουν, επίσης, και κινητά συνεργεία που θα εμβολιάζουν όσους για οποιοδήποτε λόγο δεν μπορούν να μετακινηθούν.
Δωρεάν αλλά όχι υποχρεωτικός ο εμβολιασμός
Όσον αφορά στο σχέδιο που εκπονείται από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού, προτεραιότητα ασφαλώς θα έχει το υγειονομικό προσωπικό (γιατροί, νοσηλευτές κτλ.) και εν συνεχεία οι ευπαθείς ομάδες, ενώ θ’ ακολουθήσει σταδιακά ο υπόλοιπος πληθυσμός.
Ο εμβολιασμός θα γίνεται απολύτως δωρεάν για όλους και δεν θα είναι υποχρεωτικός, αλλά, λόγω της σημασίας του, όπως τόνισε και ο πρωθυπουργός την Πέμπτη από τη Βουλή, αποτελεί στοίχημα για το σύνολο του πολιτικού συστήματος και όχι μόνο για την κυβέρνηση να πείσουν τους πολίτες για την ανάγκη θωράκισής τους από τον κοροναϊό με το εμβόλιο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι για τον λόγο αυτό θα υπάρξει εκτεταμένη εκστρατεία ενημέρωσης, ενώ, με εντολή του πρωθυπουργού, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού θα ζητήσει από κάθε πολιτικό κόμμα να ορίσει σε αυτήν έναν εκπρόσωπο, ώστε να υπάρχει η μέγιστη δυνατή συναίνεση.