Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για την τοξικότητα του σιδήρου, την υπερφόρτωση, τις παρενέργειες του σιδήρου στο έντερο: Αίτια, συμπτώματα, τρόποι αντιμετώπισης.
Ενώ η αναιμία με ανεπάρκεια σιδήρου απασχολεί συχνά στις διατροφολογικές συζητήσεις, οι ανεπιθύμητες ενέργειες της υπερφόρτωσης σιδήρου δεν συζητούνται σε μεγάλο βαθμό, σύμφωνα με το health4u.gr.
Η τοξικότητα του σιδήρου προκαλείται από αυξημένα επίπεδα σιδήρου στο αίμα.
Μια γενετική κατάσταση όπως η αιμοχρωμάτωση προκαλεί υπερφόρτωση σιδήρου.
Τα συμπτώματα ξεκινούν με ναυτία και ζάλη και προχωρούν σε πολλαπλή ανεπάρκεια οργάνων και εγκεφαλική βλάβη. Εάν δεν αντιμετωπιστεί αμέσως, μπορεί ακόμη και να οδηγήσει σε θάνατο.
Υπερφόρτωση σιδήρου και αίτια
1. Η υπερβολική κατανάλωση συμπληρωμάτων σιδήρου
Η τοξικότητα του σιδήρου είναι συχνά το αποτέλεσμα της υπερβολικής κατανάλωσης συμπληρωμάτων σιδήρου. Συνήθως, τα συμπληρώματα με τη μορφή πολυβιταμινών δεν περιέχουν αρκετό σίδηρο για να προκαλέσουν υπερβολική δόση σε ενήλικες.
Oι πολυβιταμίνες των παιδιών έχουν και αυτές πολύ χαμηλές δόσεις σιδήρου.
Ωστόσο, μια τυχαία υπερβολική δόση σίδηρου θα μπορούσε να προκαλέσει υπερφόρτωση σιδήρου σε τοξικά επίπεδα για το σώμα.
Συμπτώματα δηλητηρίασης από υπερβολική κατανάλωση σκευασμάτων σιδήρου
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν γρήγορο αλλά ασθενή σφυγμό, ζάλη, πελιδνό δέρμα, πόνο στο στομάχι, ναυτία, διάρροια, μαύρα κόπρανα και μεταλλική γεύση.
Αυτά τα συμπτώματα διαρκούν περίπου 6 ώρες αλλά μπορεί να επαναληφθούν μετά από 12 έως 48 ώρες.
Το ανεκτό ανώτατο όριο πρόσληψης σιδήρου είναι 40 mg ημερησίως για βρέφη και 45 mg για ενήλικες.
Εάν ο ασθενής δεν λάβει άμεση θεραπεία, η τοξικότητα μπορεί να οδηγήσει σε σοκ, πολλαπλές ανεπάρκειες οργάνων, ακόμη και θάνατο.
Για να αποφύγετε την υπερβολική δόση, ακολουθήστε συνταγογραφημένη από τον γιατρό χορήγηση και μην πάρετε επιπλέον δόσεις ταυτόχρονα, ακόμα κι αν προσπαθείτε να αντισταθμίσετε τη χαμένη δόση.
2. Υπερφόρτωση σιδήρου λόγω αιμοχρωμάτωσης
Η αιμοχρωμάτωση είναι μια κατάσταση όπου το σώμα σας απορροφά περισσότερο σίδηρο από ό, τι απαιτείται, με αποτέλεσμα μια τοξική συσσώρευση σιδήρου. Χωρίς θεραπεία, αυτή η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα όπως καρκίνο του ήπατος, κίρρωση του ήπατος και καρδιακές παθήσεις.
Παρόλο που η αιμοχρωμάτωση είναι σε μεγάλο βαθμό γενετική, μπορεί να αναπτύξετε την πάθηση εάν έχετε κληρονομική αναιμία (όπως αιμολυτική αναιμία, ενδιάμεση θαλασσαιμία και μείζονα θαλασσαιμία) καθώς το έντερο σας απορροφά υπερβολικό σίδηρο για να καλύψει την αυξανόμενη ανάγκη του σώματος να σχηματίσει ερυθρά αιμοσφαίρια (RBC).
Όταν η περίσσεια σιδήρου δεν μπορεί να απεκκρίνεται από το σώμα, οδηγεί σε τοξικότητα σιδήρου.
Συμπτώματα και παρενέργειες της αιμοχρωμάτωσης
Τα συμπτώματα της αιμοχρωμάτωσης περιλαμβάνουν αλλαγή στο χρώμα του δέρματος, πόνο στις αρθρώσεις, πεπτικά προβλήματα, καρδιακά προβλήματα και υπολειτουργία της υπόφυσης και του θυρεοειδούς αδένα.
Η αιμοχρωμάτωση κάποιες φορές μπορεί επίσης να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες και επιπλοκές, όπως:
-Ίνωση
-Κίρρωση του ήπατος
-Διαβήτη
-Παρατεταμένος ίκτερο
-Καρδιακή ανακοπή
-Οργανική ανεπάρκεια
-Εγκεφαλική βλάβη
Υπερφόρτωση σιδήρου και παρενέργειες στο έντερο;
Η δηλητηρίαση από σίδηρο χρειάζεται άμεσα ιατρική παρέμβαση. Εάν αντιμετωπίζετε τοξικότητα λόγω κληρονομικής ασθένειας θα πρέπει να αποφύγετε τροφές πλούσιες σε σίδηρο όπως το κόκκινο κρέας, να μειώστε το αλκοόλ και τα ζαχαρούχα τρόφιμα, τα οποία ενισχύουν την απορρόφηση σιδήρου.
Δείτε ποια τρόφιμα μπορούν να μειώσουν την απορρόφηση του σιδήρου από το σώμα σας:
-Τροφές πλούσιες σε ασβέστιο όπως γάλα, λάχανο και σόγια καθώς το ασβέστιο εμποδίζει την απορρόφηση σιδήρου.
-Πίνετε μαύρο τσάι, τσάι από βότανα, καφέ και κακάο με το γεύμα σας, καθώς πιστεύεται ότι είναι ισχυροί αναστολείς της απορρόφησης σιδήρου.
-Βάλτε στη δίαιτα σας φρέσκα φρούτα και λαχανικά, όπως σπανάκι και λάχανο. Μπορεί να περιέχουν σίδηρο, παράλληλα όμως έχουν φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά. Οι φυτικές ίνες μειώνουν την απορρόφηση του σιδήρου και τα αντιοξειδωτικά καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες που προκαλούν την υπερφόρτωση σιδήρου. Περιέχουν επίσης οξαλικό που μειώνει την απορρόφηση σιδήρου.
-Φάτε ξηρούς καρπούς, δημητριακά και φασόλια, καθώς έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες.
Ελέγξτε τα επίπεδα φερριτίνης
Το σώμα σας αποθηκεύει σίδηρο με τη μορφή φερριτίνης. Τα αυξημένα επίπεδα φερριτίνης μπορεί να σημαίνουν ότι έχετε τοξικά επίπεδα σιδήρου στο σώμα. Συνιστάται επίσης εξέταση κορεσμού τρανσφερίνης ορού όπου μετράται η ποσότητα σιδήρου που συνδέεται με την πρωτεΐνη τρανσφερίνης στο αίμα. Η υψηλή τιμή κορεσμού τρανσφερίνης υποδεικνύει περίσσεια του σιδήρου στο σώμα.
Η έγκαιρη διάγνωση, η σωστή φαρμακευτική αγωγή και η πραγματοποίηση μερικών αλλαγών στη διατροφή, πάντα με τις οδηγίες του γιατρού σας, θα σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε τις τοξικές επιδράσεις των αυξημένων επιπέδων σιδήρου στο αίμα.
