Ένας τύπος πολυακόρεστων λιπαρών οξέων που βρίσκεται σε ορισμένα φυτικά τρόφιμα σχετίζεται με σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από όλες τις αιτίες, από καρδιαγγειακές παθήσεις και στεφανιαία νόσο – Ποιο επίπεδο πρόσληψης μπορεί να επιφέρει τις επιθυμητές επιδράσεις;
Η υψηλή πρόσληψη Α-λινολενικού οξέος (ALA)—το οποίο βρίσκεται κυρίως σε ξηρούς καρπούς, σπόρους και φυτικά έλαια- σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία και συγκεκριμένα από ασθένειες της καρδιάς και των αιμοφόρων αγγείων, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The BMJ.
Το ALA είναι ένας τύπος ω-3 πολυακόρεστων λιπαρών οξέων που βρίσκεται σε φυτά όπως η σόγια, οι ξηροί καρποί και ο λιναρόσπορος. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η υψηλότερη πρόσληψη ALA σχετίζεται με με χαμηλότερο κίνδυνο θανατηφόρου στεφανιαίας καρδιακής νόσου, αλλά τα ευρήματα δεν έχουν καταλήξει σε σαφή συμπεράσματα.
Για να αντιμετωπίσει αυτή την αβεβαιότητα, μια διεθνής ομάδα ερευνητών ανέλυσε τα αποτελέσματα 41 μελετών που δημοσιεύθηκαν μεταξύ 1991-2021 σχετικά με τους συσχετισμούς ανάμεσα στο ALA και τον κίνδυνο θανάτου από όλες τις αιτίες, από καρδιαγγειακές παθήσεις και από καρκίνο.
Συνολικά, αυτές οι μελέτες περιελάμβαναν περίπου 120.000 συμμετέχοντες από 18 έως 98 ετών, οι οποίοι παρακολουθήθηκαν για διάστημα από δύο έως 32 χρόνια και αξιολογήθηκαν για παράγοντες όπως η ηλικία, το βάρος, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και η σωματική δραστηριότητα.
Μετά την ενδελεχή αξιολόγηση κάθε μελέτης, οι ερευνητές βρήκαν ότι η υψηλή πρόσληψη ALA σχετίστηκε με 10%, 8% και 11% χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας από όλες τις αιτίες, από καρδιαγγειακές παθήσεις και από στεφανιαία νόσο αντίστοιχα. Αυτό ισοδυναμεί με 113 λιγότερους θανάτους ανά 10.000 άτομα ανά έτος από όλες τις αιτίες, 33 λιγότερους θανάτους από καρδιαγγειακές παθήσεις και 23 λιγότερους από στεφανιαία νόσο.
Ωστόσο, η υψηλότερη πρόσληψη ALA σχετίστηκε με ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο, που ισοδυναμούσε με 63 επιπλέον θανάτους για τα υψηλότερα συγκριτικά με τα χαμηλότερα επίπεδα πρόσληψης ALA.
Επίσης, βρέθηκε ακόμα μια επίδραση της διατροφικής πρόσληψης ALA στη θνησιμότητα από καρδιαγγειακές παθήσεις, αφού κάθε αύξηση 1g ανά ημέρα στην πρόσληψη ALA (περίπου 15 ml ελαίου καρυδιού) σχετίστηκε με 5% χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας από καρδιαγγειακές παθήσεις.
Σημειώνεται ότι λόγω του παρατηρητικού σχεδιασμού των περιλαμβανομένων μελετών, η εργασία δεν μπόρεσε να εδραιώσει αιτιότητα, αλλά ούτε και να αποκλείσει την πιθανότητα να υπάρχουν άγνωστοι παράγοντες ή λανθασμένες μετρήσεις τροφίμων και διατροφικών προσλήψεων που μπορεί να έχουν επηρεάσει τα αποτελέσματα.
Ακόμα κι έτσι, όμως, η χρήση αυστηρών κριτηρίων για την ένταξη των μελετών μαζί με εντατική και συστηματική αξιολόγηση της ποιότητας των μελετών υποδεικνύουν ότι τα συμπεράσματα είναι αξιόλογα. Έτσι, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η μελέτη προστίθεται στα στοιχεία για τα πιθανά οφέλη των πολυακόρεστων λιπαρών οξέων για την υγεία και καταλήγουν:
«Περαιτέρω μελέτες θα πρέπει να εξετάσουν τον συσχετισμό ανάμεσα στο ALA και την ευρύτερη ποικιλία αιτίων θανάτου για να παράσχουν μια πιο αναλυτική αξιολόγηση των πιθανών οφελών του ALA στην υγεία καθώς και να εξετάσουν αν συγκεκριμένα τρόφιμα πλούσια σε ALA σχετίζονται διαφορετικά με τη θνησιμότητα από καρκίνο και άλλες αιτίες».