Όταν ο SARS-CoV-2, ο ιός πίσω από την COVID-19, εμφανίστηκε στην Κίνα γρήγορα οδήγησε ολόκληρο τον πλανήτη σε αδιέξοδο και προκάλεσε παγκόσμιο συναγερμό. Δυόμισι χρόνια μετά, οι Αμερικανοί επιστήμονες προειδοποιούν ότι ένας ιός που ανακαλύφθηκε πρόσφατα και που «φιλοξενείται» από ρωσικές νυχτερίδες είναι το ίδιο ικανός να μολύνει ανθρώπους και να αποφεύγει τα αντισώματα και τα εμβόλια για την COVID-19.
Ο ιός της νυχτερίδας, που ονομάζεται Khosta-2, είναι γνωστός ως Κορονοϊός σοβαρού οξέος αναπνευστικού συνδρόμου, η ίδια υποκατηγορία κορονοϊών με τον SARS-CoV-2– και εμφανίζει «προβληματικά χαρακτηριστικά», σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PLoS Pathogens. Μια ομάδα με επικεφαλής ερευνητές στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Paul G. Allen στο πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον (WSU) διαπίστωσε ότι ο ιός Khosta-2 μπορεί να χρησιμοποιήσει τις πρωτεΐνες ακίδας του για να μολύνει ανθρώπινα κύτταρα, όπως ακριβώς κάνει ο SARS-CoV-2.
«Η έρευνά μας αποδεικνύει περαιτέρω ότι οι κορονοϊοί που κυκλοφορούν στην άγρια ζωή εκτός της Ασίας ακόμη και σε μέρη όπως η δυτική Ρωσία όπου βρέθηκε ο ιός Khosta-2 αποτελούν επίσης απειλή για την παγκόσμια υγεία και τις συνεχιζόμενες εκστρατείες εμβολίων κατά του SARS-CoV-2», είπε ο Μάικλ Λέτκο, ιολόγος στο WSU και συγγραφέας της μελέτης.
Είπε ότι αυτή η ανακάλυψη υπογραμμίζει την ανάγκη ανάπτυξης νέων εμβολίων που δεν στοχεύουν μόνο γνωστές παραλλαγές του SARS-CoV-2, όπως η Όμικρον, αλλά προστατεύουν από όλους τους ιούς της οικογένειας.
«Περίεργοι ρωσικοί ιοί»
Μεταξύ των εκατοντάδων κορονοϊών που ανακαλύφθηκαν τα τελευταία χρόνια, οι περισσότεροι έχουν βρεθεί σε ασιατικές νυχτερίδες και δεν είναι ικανοί να μολύνουν ανθρώπινα κύτταρα. Οι ιοί Khosta-1 και Khosta-2 ανακαλύφθηκαν σε νυχτερίδες κοντά στο Εθνικό Πάρκο του Σότσι της Ρωσίας το 2020 και αρχικά φάνηκε ότι δεν αποτελούσαν απειλή για τον άνθρωπο, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης.
«Γενετικά, αυτοί οι περίεργοι ρωσικοί ιοί έμοιαζαν με μερικούς από τους άλλους που είχαν ανακαλυφθεί αλλού σε όλο τον κόσμο, αλλά επειδή δεν έμοιαζαν με τον SARS-CoV-2, κανείς δεν πίστευε ότι ήταν πραγματικά κάτι για το οποίο θα μπορούσε να ασχοληθεί πολύ», είπε ο Λέτκο.
«Όμως όταν τους εξετάσαμε περισσότερο, ήμασταν πραγματικά έκπληκτοι όταν ανακαλύψαμε ότι θα μπορούσαν να μολύνουν ανθρώπινα κύτταρα. Αυτό αλλάζει λίγο την κατανόησή μας για αυτούς τους ιούς, από πού προέρχονται και ποιες περιοχές αφορούν»κατέληξε.
«Προβληματικά χαρακτηριστικά»
Ο ίδιος και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν ότι ο ιός Khosta-1 αποτελούσε χαμηλό κίνδυνο για τους ανθρώπους, αλλά ο Khosta-2 ήταν πιο ανησυχητικός. Συγκεκριμένα, όπως ο SARS-CoV-2, ο Khosta-2 μπορεί να χρησιμοποιήσει την πρωτεΐνη ακίδας του για να μολύνει κύτταρα προσκολλόμενος σε μια πρωτεΐνη υποδοχέα, που ονομάζεται ένζυμο μετατροπής της αγγειοτενσίνης 2 (ACE2), η οποία βρίσκεται σε όλα τα ανθρώπινα κύτταρα.
Οι επιστήμονες θέλησαν στη συνέχεια να μάθουν εάν ο ιός θα μπορούσε να αποφύγει την ανοσία που προσφέρουν είτε προηγούμενες λοιμώξεις από κορωνοϊό είτε εμβόλια κατά της COVID-19. Χρησιμοποιώντας ορό που προέρχεται από άτομα που είχαν εμβολιαστεί κατά της COVID-19, η ομάδα ανακάλυψε ότι ο νέος ιός δεν εξουδετερώθηκε από τα τρέχοντα εμβόλια. Δοκίμασαν επίσης ορό από άτομα που είχαν μολυνθεί με την παραλλαγή «Όμικρον», αλλά και εκεί τα αντισώματα ήταν αναποτελεσματικά.
Το «καλό νέο» είναι ότι ο νέος ιός στερείται γενετικών χαρακτηριστικών που πιστεύεται ότι «ανταγωνίζονται» το ανοσοποιητικό σύστημα και συμβάλλουν σε ασθένειες στους ανθρώπους, αλλά υπάρχει κίνδυνος να προκαλέσει τον όλεθρο εάν συνδυαστεί με έναν δεύτερο ιό, όπως π.χ. ο SARS-CoV-2.
«Όταν βλέπετε ότι το SARS-2 έχει αυτή την ικανότητα να μεταφέρεται από τους ανθρώπους και στην άγρια ζωή, και στη συνέχεια υπάρχουν άλλοι ιοί όπως ο Khosta-2 που περιμένουν σε αυτά τα ζώα με αυτές τις ιδιότητες που πραγματικά δεν θέλουμε να έχουν, υπάρχει το σενάριο όπου συνεχίζεις να ρίχνεις τα ζάρια μέχρι να συνδυαστούν για να δημιουργήσουν έναν δυνητικά πιο επικίνδυνο ιό», καταλήγει ο Λέτκο.
