Ο καθηγητής Κοινωνικών και Φυσικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Γέιλ, Νικόλας Χρηστάκης, αποτελεί σίγουρα ξεχωριστή περίπτωση επιστήμονα και ανθρώπου.
Με αφορμή το νέο του βιβλίο για την πανδημία του κορωνοϊού, με τίτλο «Το βέλος του Απόλλωνα» (εκδόσεις Κάκτος), που θα κυκλοφορήσει στις 3 Νοεμβρίου, ο διακεκριμένος Έλληνας μιλά στο iefimerida.gr για τη μεγάλη απειλή του κορωνοϊού, αλλά και για το πώς η πανδημία πρόκειται να αλλάξει τον τρόπο ζωής μας για πάντα.
«Είμαστε τυχεροί που ο νέος κορωνοϊός δεν είναι τόσο θανατηφόρος όσο η ευλογιά ή η χολέρα ή η βουβωνική πανώλη. Αυτές οι ασθένειες θα σκότωσαν μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων που θα νοσούσαν. Ο κορωνοϊός είναι χειρότερος από τη γρίπη, αλλά είναι η δεύτερη χειρότερη πανδημία που είχαμε μέσα σε 100 χρόνια. Η πρώτη ήταν η ισπανική γρίπη το 1918», λέει ο Νικόλας Χρηστάκης, ο οποίος μέσα από το νέο του συγγραφικό έργο προσπαθεί να τοποθετήσει την πανδημία του Covid-19 στην ιστορία των πανδημιών.
Η πανδημία του κορωνοϊού θα επιφέρει μεγάλες κοινωνικές αλλαγές
«Η Ιστορία επαναλαμβάνεται. Οι πανδημίες υπήρξαν και θα υπάρχουν. Αποτελούν μέρος της ανθρώπινης ύπαρξης. Είχαμε τον Λοιμό των Αθηνών το 430 π.Χ. από τον οποίο πέθανε ο Περικλής. Οι λοιμοί εξαρτώνται από εμάς», αναφέρει με νόημα. «Πολλά από τα γεγονότα που θα συμβούν έχουν συμβεί ανά τους αιώνες. Σίγουρα η κοινωνία μας θα επηρεαστεί. Πολλά θα αλλάξουν. Θα καθιερωθεί η εργασία από το σπίτι, πολλοί θα αναγκαστούν λόγω των συνθηκών να εγκαταλείψουν τις δουλειές τους, οι οικογένειες θα μετακινηθούν στην ύπαιθρο. Όλα αυτά είναι πιθανόν να συμβούν λόγω της πανδημίας».
Ο καθηγητής Κοινωνικών και Φυσικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Γέιλ, Νικόλας Χρηστάκης
Στο βιβλίο του ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ απαντά σε μια σειρά από ερωτήματα. Μπορεί η πανδημία του Covid-19 να συγκριθεί με τις πανδημίες του παρελθόντος, όπως, για παράδειγμα, με την ασιατική γρίπη του 1957 και την ισπανική γρίπη του 1918; Τι μπορούν να μας διδάξουν οι πανδημίες του παρελθόντος; Η τωρινή μας αντίδραση στον Covid-19 συγκρίνεται με τις αντιδράσεις μας σε παρελθούσες επιδημίες; Ποια μαθήματα μπορούμε να διδαχθούμε από το παρελθόν ή από άλλες κοινότητες, τα οποία μπορούν να μας βοηθήσουν να επιβιώσουμε; Αυτά είναι μερικά μόνο από τα ζητήματα που πραγματεύεται ο διακεκριμένος επιστήμονας.
Θα φοράμε μάσκες μέχρι και το 2022
Ο Νικόλας Χρηστάκης προβλέπει ότι το κύμα της πανδημίας του κορωνοϊού θα συνεχιστεί μέχρι το 2022, ενώ οι οικονομικές επιπτώσεις θα είναι ορατές μέχρι το 2024, χρονιά κατά την οποία θα αρχίσει η ανάκαμψη. «Μέχρι το 2024 η ανθρωπότητα δεν θα έχει επιστρέψει στην κανονικότητα. Υπάρχει περίπτωση ο ιός να μειώσει την επιθετικότητά του, γεγονός σύνηθες. Δεν θα θέλει να μας σκοτώσει. Γιατί αν μας σκοτώσει, θα είναι σαν να σκοτώνει την ίδια την ύπαρξή του. Και αυτός είναι ένας από τους λόγους που η επιδημία του Έμπολα σταμάτησε τόσο γρήγορα, γιατί σκότωσε τα θύματα πολύ γρήγορα. Μέχρι τότε οι θεραπείες βελτιώνονται και μας δίνουν χρόνο να προετοιμαστούμε καλύτερα», τονίζει ο κ. Χρηστάκης, σημειώνοντας παράλληλα ότι «και να ανακαλυφθεί το εμβόλιο το 2021 θα χρειαστεί ένας χρόνος για να παραχθεί και να αρχίσουν οι εμβολιασμοί. Και τότε βεβαίως μπορεί να βρεθούμε μπροστά σε ένα αντιεμβολιαστικό κίνημα. Πολλοί να μη θέλουν να εμβολιαστούν».
Η έξαρση ψευδών ειδήσεων και το κίνημα κατά της μάσκας
Για τα επόμενα χρόνια, όπως σημειώνει ο Έλληνας επιστήμονας, θα πρέπει να τηρούμε πιστά τα μέτρα που προτείνουν οι ειδικοί. «Ο λόγος που φοράμε μάσκα ή μένουμε σπίτι δεν είναι μόνο για να προστατεύουμε τον εαυτό μας. Δεν είμαστε γενναίοι αν δεν φοράμε μάσκα. Φοράμε μάσκα για να προστατεύσουμε τους άλλους και να εμποδίσουμε την εξάπλωση του ιού.
Στο βιβλίο του ο Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ απαντά σε μια σειρά από ερωτήματα
Είναι η πιο έντιμη κίνηση που μπορεί να κάνει ο καθένας από την πλευρά του. Δείχνει ενδιαφέρον και έγνοια για τον συνάνθρωπο. Η ιδέα ότι είσαι γενναίος επειδή δεν φοράς μάσκα είναι μια αθλιότητα. Είναι πολύ ειρωνικό να προσπαθείς να πείσεις κάποιον ότι η πιο γενναία πράξη αυτή την εποχή θα ήταν να μείνει στον καναπέ του σπιτιού του. Θα υπάρξουν άνθρωποι που δεν βλέπουν τα γεγονότα υπό αυτή τη ματιά, άλλοι που απλά δεν ενδιαφέρονται, άνθρωποι που δεν πιστεύουν τους ειδικούς. Πάντα θα υπάρχουν».
Σχολιάζοντας, μάλιστα, την αλαζονική -κατά πολλούς- συμπεριφορά του Ντόναλντ Τραμπ που νόησε από τον κορωνοϊό, ο Νικόλας Χρηστάκης τονίζει: «Δυστυχώς, δεν πρόκειται για σοβαρό πρόσωπο. Ο Τραμπ είναι ο Μπερλουσκόνι μας. Εκατομμύρια ανθρώπων τον υποστηρίζουν. Είναι αλήθεια. Αλλά ο ίδιος ομολόγησε ότι έλεγε ψέματα στους Αμερικανούς ότι ο ιός δεν είναι απειλητικός. Άρα, δεν μπορεί κανείς να τον πιστέψει».