Η καραντίνα μπορεί να παρήλθε, οι συστάσεις ή και επιταγές για κοινωνική αποστασιοποίηση ωστόσο παραμένουν. Η κατάσταση που βιώσαμε και συνεχίζει ακόμα, είχε ως συνέπεια σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των ανθρώπων. Είναι όμως μόνο αυτό;
Έρευνα από το Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon ανέδειξε μια σημαντική σύνδεση των ψυχολογικών επιπτώσεων των περιοριστικών μέτρων όπως η κοινωνική απομόνωση, με την ευαισθησία των ανθρώπων στον νέο κορωνοϊό. Τα νέα δεδομένα ενισχύουν την περιορισμένη έως σήμερα επιστημονική γνώση σχετικά με τους παράγοντες που καθιστούν κάποιους ευάλωτους στον νέο κορωνοϊό, αυξάνοντας τις πιθανότητες να νοσήσουν από COVID-19. Μια περίληψη των πορισμάτων της μελέτης του Δρ. Sheldon Cohen, Καθηγητή στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Carnegie Mellon με επιστημονικό αντικείμενο τη σύνδεση της ψυχικής υγείας με παθήσεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, είναι διαθέσιμη online στο Perspectives on Psychological Science.
Στο πλαίσιο της μακράς έρευνάς τους, ο Δρ. Cohen με την ερευνητική του ομάδα, έχουν εκθέσει εθελοντές σε ιούς του κοινού κρυολογήματος και της γρίπης για να διαπιστώσουν εάν και πώς οι ψυχολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες επηρέασαν την ανταπόκριση του ανοσοποιητικού τους συστήματος.
Όπως και στην πανδημία, η απομόνωση και ο κατ’ οίκον περιορισμός γέννησαν στρεσογόνους παράγοντες όπως η μοναξιά, η ανεργία και οι συγκρούσεις στο οικογενειακό περιβάλλον, ικανούς να βλάψουν την άμυνα του οργανισμού. Το συμπέρασμα αυτό ενισχύεται από σωρεία αντίστοιχων πορισμάτων στο έργο της επιστημονικής ομάδας.
Επιπλέον, τόσο οι κοινωνικοί όσο και οι ψυχολογικοί στρεσογόνοι παράγοντες έχουν αποδειχθεί ότι αυξάνουν την παραγωγή κυτοκινών, μορίων που προάγουν τη φλεγμονή ως απόκριση στις λοιμώξεις. Πειράματα έχουν αποδείξει την σχέση άγχους με την υπερπαραγωγή προ-φλεγμονωδών κυτοκινών ως απόκριση σε ιούς του κρυολογήματος και της γρίπης. Η αυξημένη φλεγμονή, εν συνεχεία, συνδέθηκε με τον υψηλό κίνδυνο νόσησης. Η μελέτη τους για τον κορωνοϊό κατέληξε στα ίδια συμπεράσματα.
Εντούτοις, το επιστημονικό έργο του Δρ. Cohen, πέρα από την αιτιώδη σχέση άγχους και αδύναμου ανοσοποιητικού, έχει αναδείξει τη θετική και σημαντική συμβολή που μπορεί να έχει το κοινωνικό περιβάλλον μέσα από τις διαδικασίες της ένταξης και της υποστήριξης.
Η συμμετοχή σε ένα ευρύ και ποικίλο κοινωνικό δίκτυο (κοινωνική ένταξη) αυξάνει τη φροντίδα που δείχνει κάποιος στον εαυτό του, (απουσία καπνίσματος, μέτρια κατανάλωση αλκοόλ, περισσότερος ύπνος και άσκηση), ενώ το αίσθημα πως σε μια στρεσογόνο, ταραγμένη ή δύσκολη περίοδο υπάρχει ένα αποκούμπι (κοινωνική υποστήριξη), τότε το άγχος μειώνεται, όπως και η επιβλαβής του επίδραση στην υγεία.
