Τις περισσότερες φορές όταν ένα παιδί βρίσκεται κολλημένο μπροστά σε μια οθόνη κινητού, το πρώτο πράγμα που κάνουμε είναι να το επιπλήξουμε με φράσεις του στυλ: «Έλεος πια! Δεν μπορείς να κάνεις κάτι άλλο πιο εποικοδομητικό;». Έχουμε ωστόσο παρατηρήσει τον εαυτό μας πόσες φορές την ημέρα είμαστε κολλημένοι στην οθόνη του κινητού μας; Έχουμε μετρήσει πόσα μηνύματα στέλνουμε, πόσες αναρτήσεις «τσεκάρουμε» και πόση… απόγνωση εκπέμπουμε κάθε φορά που το ψάχνουμε απεγνωσμένα σε τσάντες και τραπέζια, λέγοντας: «Το κινητό μου… Που είναι το κινητό μου;». Αν όχι, καιρός να το πράξουμε αναθεωρώντας τις επιπλήξεις μας απέναντι στα παιδιά. Διότι όπως επισημαίνει η έμπειρη ψυχοθεραπεύτρια Philippa Perry «Μεταξύ άλλων, μπορεί εσείς να δημιουργείτε όλες τις προϋποθέσεις ώστε να εθιστεί και το παιδί σας σε μια οθόνη, υποκαθιστώντας την ανθρώπινη επαφή…»
Αν είστε σωματικά κοντά στο παιδί σας, αλλά δεν παρατηρείτε τα μηνύματα που σας στέλνει επειδή, ας πούμε, διαβάζετε κάτι στο τηλέφωνο ή στον υπολογιστή σας, το παιδί θα νιώσει δυσφορία. Σκεφτείτε πώς θα νιώθατε αν βγαίνατε με έναν φίλο και εκείνος περνούσε περισσότερο χρόνο με το τηλέφωνό του παρά με εσάς. Επειδή έχετε σχηματίσει ήδη την προσωπικότητά σας, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να σας βλάψει συναισθηματικά, αν και δεν θα βοηθήσει τη φιλία σας. Το παιδί σας ωστόσο βρίσκεται στη διαδικασία σχηματισμού της προσωπικότητας και των συνηθειών του σε σχέση με εσάς.»
Γνωρίζουμε ότι οι αλκοολικοί και οι τοξικομανείς δεν γίνονται οι καλύτεροι γονείς, επειδή προτεραιότητά τους είναι πάντα η ουσία στην οποία είναι εθισμένοι, έτσι τα παιδιά τους στερούνται την προσοχή που χρειάζονται. Θα έλεγα ότι οι γονείς που παρουσιάζουν εθισμό με το κινητό τους δεν είναι και τόσο διαφορετικοί. Δεν συνιστώ να παίζετε ή να ελέγχετε τα μηνύματα στο τηλέφωνό σας μπροστά σε ένα μικρό παιδί για πολλή ώρα κάθε φορά. Όχι μόνο θα τους στερήσετε την ανθρώπινη επαφή, αλλά θα δημιουργήσετε έναν κενό χώρο μέσα τους. Και χωρίς να θέλω να γίνω υπερβολική, αυτό είναι το είδος του κενού χώρου που μπορεί να τα οδηγήσει και αυτά στον εθισμό αργότερα στη ζωή, όταν θα προσπαθούν να τον γεμίσουν με εθιστικές ουσίες ή ψυχαναγκαστικές δραστηριότητες για να απαλλαγούν από το αίσθημα αποσύνδεσης –την αίσθηση του κενού– που τα στοιχειώνει.
Μπορεί επίσης να δημιουργείτε όλες τις προϋποθέσεις ώστε να εθιστεί και το παιδί σας σε μια οθόνη, υποκαθιστώντας την ανθρώπινη επαφή. Το παιδί νιώθει πιο άμεση σύνδεση με την οθόνη από ό,τι με μια ουσιαστική ανθρώπινη επαφή – αλλά η οθόνη δεν είναι ένα βιώσιμο υποκατάστατο.
Ίσως είστε εθισμένοι στο κινητό σας ακριβώς επειδή και εσείς έχετε ανάγκη από επαφή, ανάγκη σύνδεσης με κάτι ή κάποιον. Το παιδί σας έχει την ίδια ανάγκη για επαφή, αλλά η δική του είναι πολύ πιο σημαντική και έντονη, γιατί είναι αυτή η σύνδεση που θα το βοηθήσει να συγκροτήσει τον εγκέφαλό του. Οι άνθρωποι δεν αναπτύσσονται κανονικά στην απομόνωση. Οι άνθρωποι χρειάζονται ανθρώπους.
Όποιος ασχολείται με το μωρό ή το παιδί σας πρέπει να γνωρίζει τα συγκεκριμένα ευρήματα σε ό,τι αφορά τη χρήση οθόνης, είτε πρόκειται για νταντά, μπέιμπι σίτερ, για έναν φίλο ή συγγενή. Εάν εσείς ή ο άνθρωπος που φροντίζει το παιδί είναι κολλημένος σε μια οθόνη, το ίδιο ακριβώς θα νιώσει την ανάγκη να κάνει και το παιδί σας.
Αν διαβάζοντας αυτές τις γραμμές ξαφνικά συνειδητοποιήσατε ότι όντως συχνά αγνοείτε το παιδί σας, μη σκεφτείτε «έχω καταστρέψει το παιδί μου για μια ζωή», γιατί δεν είναι έτσι. Απλώς σταματώντας και δίνοντάς του χώρο στη ζωή σας, μπορείτε να αποκαταστήσετε τη σχέση σας.
