Δεν είναι λίγα τα περιστατικά το τελευταίο διάστημα, όπου στα χέρια της αστυνομίας έπεσαν επιτήδειοι που μεθόδευαν να πλημμυρίσουν την αγορά με ποτά «μπόμπες». Πέρα από τις οικονομικές επιπτώσεις της λαθραίας διακίνησης, μεγαλύτερη θεωρείται η επίπτωση της κατανάλωσης παράνομου αλκοόλ στη δημόσια υγεία και δη στους νέους οι οποίοι συνηθίζουν να καταναλώνουν περισσότερο αλκοόλ κατά τις εξόδους τους. Η λαθραία διακίνηση στις περισσότερες περιπτώσεις ενέχει τον κίνδυνο τα ποτά να περιέχουν εκτός από οινόπνευμα, φτηνά συστατικά όπως ασετόν μέχρι υλικά καθαριστικών τζαμιών!
Αλκοόλ
Η ιατρική κοινότητα είναι απόλυτη. Η κατανάλωση αλκοόλ ακόμη και σε "καθαρό" ποτό, δε συνίσταται για οποιοδήποτε ιατρικό όφελος. Μπορεί η μέτρια κατανάλωση να προσφέρει κάποια κοινωνικά οφέλη άμεσα, όταν διατηρείς την ποσότητα που καταναλώνεις εντός του προτεινόμενου ορίου . Όμως, η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να επιφέρει σειρά αρνητικών συνεπειών, όπως επιβράδυνση στους χρόνους αντίδρασης και μειωμένη κριτική ικανότητα, που μπορούν να οδηγήσουν σε τραυματισμό και ατυχήματα. Όταν δε, καταναλώνεται γρήγορα και σε υπερβολική ποσότητα, το αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε οξεία δηλητηρίαση.
Παράλληλα η επιστημονική έρευνα έχει καταδείξει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις μακροπρόθεσμα. Ιατρικές μελέτες αναφέρουν μια σχέση ανάμεσα στην κατανάλωση οποιασδήποτε ποσότητας αλκοόλ και ενός αυξημένου κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου του μαστού. Επίσης έχουν εντοπίσει μια σχέση ανάμεσα στην τακτική κατανάλωση μεγάλης ποσότητας αλκοόλ και ενός αριθμού ασθενειών, όπως η ηπατική ανεπάρκεια, η υψηλή πίεση του αίματος και ο αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης συγκεκριμένων τύπων καρκίνου. Έχουν τεκμηριωθεί επίσης πολλά ακόμη σωματικά και ψυχικά προβλήματα υγείας. Σε ακραίες περιπτώσεις, η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας αλκοόλ μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα εγκεφαλική βλάβη και θάνατο.
Μπόμπες
Πέρα από την επικινδυνότητα της σταθερής κατανάλωσης αλκοόλ, η κατανάλωση παράνομων αλκοολούχων ποτών- "μπομπών" αποτελεί μια σημαντική απειλή για τη δημόσια υγεία και είναι ένα παγκόσμιο, ολοένα διογκούμενο φαινόμενο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, υπολογίζει πως το 25% των αλκοολούχων ποτών που καταναλώνονται παγκοσμίως είναι παράνομα. Επιδημίες δηλητηρίασης από νοθευμένο αλκοόλ εμφανίζονται συχνά σε τουριστικούς προορισμούς, όπου ενθαρρύνεται η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ.
Σύμφωνα με τον κ. Ευάγγελο Φραγκούλη, Αντιπρόεδρο Β' της Ελληνικής Εταιρείας Γενικής/Οικογενειακής Ιατρικής –ΕΛΕΓΕΙΑ και Αναπληρωτή Αρχίατρο ΕΔΟΕΑΠ, τα νόμιμα παραγόμενα- πιστοποιημένα αλκοολούχα ποτά παράγονται με αιθανόλη και είναι ασφαλή, όταν πίνεις με μέτρο. «Οι "μπόμπες" τυπικά φτιάχνονται να μοιάζουν με τα νόμιμα, ακριβά οινοπνευματώδη ποτά, όσον αφορά στην εμφάνιση, τη γεύση και τη συσκευασία τους. Δεν τηρούνται όμως οι απαραίτητες διαδικασίες κατά την παρασκευή τους και δεν παρακολουθούνται για την ποιότητα και την ασφάλεια τους. Ακόμα χειρότερα, παράνομα ποτά δυνατόν να νοθευτούν με πρόσθετα συστατικά που κάνουν την παραγωγή τους γρηγορότερη ή φθηνότερη και μπορεί να έχουν σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία».
Όπως επισημαίνει, συνήθη χρησιμοποιούμενα υποκατάστατα αιθανόλης περιλαμβάνουν χημικά, που χρησιμοποιούνται σε καθαριστικά υγρά, υγρά αφαίρεσης βερνικιών νυχιών και καθαριστικά τζαμιών αυτοκινήτων, καθώς και μεθανόλη και ισοπροπανόλη που χρησιμοποιούνται σε αντιψυκτικά και ορισμένα καύσιμα. Τα υποκατάστατα αυτά παράγουν παρόμοια αποτελέσματα με την αιθανόλη όσον αφορά τη μέθη, αλλά είναι παράλληλα δυνητικά πολύ επικίνδυνα. Μπορούν να προκαλέσουν ναυτία και εμετό, κοιλιακό άλγος, υπνηλία και ζάλη και να οδηγήσουν σε προβλήματα στα νεφρά ή στο ήπαρ, ακόμα και σε κώμα. Να επισημάνουμε ακόμη ότι η μεθανόλη ή μεθυλική- αλκοόλη δεν προορίζεται για κατανάλωση από τον άνθρωπο και τυχόν κατανάλωση της μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο ήπαρ, τύφλωση, ακόμη και θάνατο. Νωρίτερα φέτος, ποτό "μπόμπα" που περιείχε μεθανόλη σκότωσε τουλάχιστον 154 άτομα στην Ινδία.
«Οι κύριες τοξικές επιδράσεις δεν εκδηλώνονται μέχρις ότου η μεθανόλη μεταβολιστεί σε μυρμηκικό οξύ και αυτό έχει συσσωρευτεί σε τοξικά επίπεδα. Αυτό συνεπάγεται μια λανθάνουσα περίοδο μεταξύ της κατανάλωσης μεθανόλης και της εμφάνισης συμπτωμάτων. Μάλιστα η ταυτόχρονη κατάποση αιθανόλης καθυστερεί τον μεταβολισμό και την εμφάνιση της τοξικότητας για πολλές ώρες. Εξαιτίας της λανθάνουσας περιόδου, τα θύματα αναζητούν την ιατρική περίθαλψη συχνά με σημαντική καθυστέρηση. Η καθυστερημένη ιατρική φροντίδα συμβάλλει στο υψηλό επίπεδο νοσηρότητας και θνησιμότητας», αναφέρει ο κ. Φραγκούλης.
Κατά τις πρώτες ώρες ο ασθενής μπορεί να εμφανίζει υπνηλία, αστάθεια και άρση αναστολών. Ωστόσο, δεδομένου ότι η δηλητηρίαση συμβαίνει στο πλαίσιο της κατανάλωσης οινοπνεύματος, τα συμπτώματα αυτά είναι πιθανό να μην εγείρουν υποψίες. «Με την πάροδο του χρόνου, τα θύματα αρχίζουν να αναπτύσσουν πονοκέφαλο, εμετούς, κοιλιακό άλγος και ίλιγγο. Μπορεί να εμφανίσουν υπεραερισμό και δύσπνοια. Η όραση τους επηρεάζεται συχνά, με μερική ή και πλήρη τύφλωση σε σοβαρές περιπτώσεις. Κώμα, σπασμοί και θάνατος από αναπνευστική ανακοπή μπορούν να επακολουθήσουν. Αυτοί που θα επιζήσουν δυνατόν να υποστούν μόνιμη βλάβη στην όραση τους. Οι ασθενείς συχνά χρειάζονται νοσηλεία σε ΜΕΘ. Η πρόγνωση εξαρτάται από την ποσότητα του δηλητηρίου που κατανάλωσε κάποιος και από το πόσο γρήγορα αντιμετωπίστηκε η δηλητηρίαση», συμπληρώνει ο γιατρός.
